Microsoft Word ihyo ulimdan sung ziyouz com doc

 

 

Terning sifati 

 

Keyin Mahshar maydonida to‘plangan yetti falak va yetti yer mavjudoti: farishtalar, 

jinlar, insonlar, shayton, vahshiy hayvonlaru yirtqich qushlardan iborat xaloyiqni 

tasavvur qil. Ularning ustiga yog‘ilayotgan quyosh nurining harorati borgan sari 

ziyodalashyapti... 

So‘ngra quyosh ularning boshi uzra ikki yoy miqdorida yaqinlashtiriladi, u yerda 

butun olamlar Parvardigori soyasidan boshqa soya qolmaydi. Faqat muqarrab zotlargina 

bu soya ostida bo‘ladilar. 

Insonlar ikki guruhga ajraladilar: bir guruh, Arshning soyasida, boshqasi quyoshning 

sindiruvchi harorati ostida. Eritib yuboruvchi bu kaynok harorat g‘am-anduhni 

kuchaytiradi. Zich va tiqilinchdan oyoqlari chalkashib ketayogan xaloyiq bir-birini itaradi. 

Butun olamlar Rabbi Alloh oldida bunday sharmandali holda bo‘lish ularni yanada 

qattiqroq xijolatga soladi. Quyoshning olovli tafti, nafaslarning harorati, hayo va xavf 

o‘tida qovrilayotgan qalbning kuydirishi va boshqa azoblar odamlarni qiynaydi, ularning 

xar tukidan ter toshadi. Shu darajada toshadiki, yerlar suvga to‘ladi, badanlarga kadar 

ko‘tarilib, xatto Allohning huzuridagi manzillargacha yetadi. Toshib chiqayotgan ter 

kimnidir tizzasigacha, kimnidir bellarigacha, kimnidir qulog‘ining yumshog‘igacha 

ko‘msa, yana kimnidir butkul g‘arq qiladi. 

Ibn Umar Rasuli akramning shunday deganlarini rivoyat qiladi «Barcha odamlar 

Parvardigori olam huzurida tik turib (hisob-kitob beradigan Qiyomat) Kunida ulardan 

ba’zilari kulog‘ining yarmigacha terga g‘arq bo‘ladi» (muttafaqun alayh). 

Abu Hurayra Payg‘ambar alayhissalomning shunday deganlarini aytadi: «Qiyomat 

kuni odamlardan oqqan terlar yerga yetmish bo’ (quloch) singadi, ularning og‘izlari va 

quloqlarigacha yetadi» (muttafaqun alayh). 

Boshqa bir xadisda aytiladi: «Qirq sana ko‘zlarini osmonga tikkancha turadilar. G’am-

andux shiddatidan terlari og‘izlarigacha yetadi» (Ibn Mas’ud rivoyati). 

Aqoba ibn Omir deydi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: «Qiyomat kuni 

quyosh yerga yaqinlashadi, odamlar terga botadi. A’zoi badandan toshib chiqayotgan ter 

kimningdir tovonigacha, kimnikidir boldirining yarmigacha, ba’zilarniki tizzagacha, 

biroviniki belgacha, biri-niki og‘izgacha yetadi,- deb og‘izga ishora qildilar. — Yana 

birlaridan oqqan ter (oyog‘idan to) boshigacha to‘la qoplab oladi» (Ahmad rivoyati). 

Ey miskin! G’am-andux ichra terlarga g‘ark bo‘layotgan Maxshar ahliga boq. Ularning 

ichida shunday deb bakirayotganlari ham bor: «Ey Rabbim, garchi jahannamga jo‘natib 

bo‘lsada, meni bu andux va intizorlikdan qutqar!» 

Bularning barchasi hali hisob-kitob qilinishidan, jazolar berilishidan oldin ro‘y beradi. 

---

Ihyou ulumid-din. O’limdan so’ng. Imom G’azzoliy