Microsoft Word ihyo tavba ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 

55

etadi: 

 َنوُﺮِﻔْﻐَﺘْﺴَﻳ ْﻢُهَو ْﻢُﻬَﺑِّﺬَﻌُﻣ ُﻪﱠﻠﻟا َنﺎَآ ﺎَﻣَو ْﻢِﻬﻴِﻓ َﺖْﻧَأَو ْﻢُﻬَﺑِّﺬَﻌُﻴِﻟ ُﻪﱠﻠﻟا َنﺎَآ ﺎَﻣَو

)

٣٣

(

 

 

 "Modomiki, siz ularniig orasida ekansiz, Alloh ularni hargiz azoblamas va ular mag‘firat 

so‘rab turgan hollarida ham Alloh ularni azoblaguvchi emas" (Anfol, 33). 

Ba’zi sahobalar aytishardi: "Biz uchun ikkita omonlik bor edi. Biri — Alloh rasulining oramizda 

bo‘lishi. Bu omonlik ketdi. Lekin ikkinchi omonlik — istig‘for biz bilan birgadir. Agar u ham ketsa, halok 

bo‘lamiz" (Termiziy rivoyati). 

Bizningcha, "kazzoblar tavbasi" deb atalgan istig‘for qalbning ishtirokisiz, faqat til bilan aytilgan 

istig‘fordir. Bamisoli, inson odatiy tarzda

;

 g‘aflat bilan "astag‘firulloh" degani kabi yoki do‘zax 

eslanganida, qalb dahshatdan titrab, larzaga tushgani uchun emas, shuggchaki til uchida "na’uzu 

billahi minha" (Alloh bizni undan saqlasin) degani kabi. Faqat tilning harakatidan foyda yo‘q. Ammo 

bu harakatga Allohga yuzlangan qalbning tazarrusi, samimiy xohish, holis niyat va rag‘bat, mag‘firatni 

yolvorib so‘rash ham qo‘shilsa, ana shunda bu amal gunohni ketkazishga salohiyatli bo‘ladi. 

Binobarin, istig‘forning fazli haqida vorid bo‘lgan xabarlarni istig‘forning mana shu turidan deb 

bilmoq lozim. 

Tavba va istig‘forning darajalari bor. Agar yuksak darajalariga yetishga qodir bo‘lmasang, har 

holda, avvalgi darajalari ham foydadan holi emas. 

Shuning uchun Sahl Tustariy deydi: "Har qanday holatda bandasiga Mavlosi kerak. Bandaning 

eng go‘zal holati har bir ishda Mavlosiga qaytmakdir. Agar banda isyon qilsa: "Yo Rabbim, o‘zing ayb-

gunohimni yop, odamlar oldida sharmanda bo‘lishdan saqla", deydi. Gunohdan so‘ng: "Ey Rabbim, 

tavbamni maqbul ayla", deydi. Tavba qilgach, aytadi: "Ey Rabbim, meni gunohdan holi et!" Amalga 

o‘tgach esa: "Yo Rabbim, amalimni qabul ayla", deydi". 

Gunohlarga kafforat bo‘ladigan istig‘for haqida so‘ralganida, Tustariy dedi: "Istig‘forning avvali 

istijobat (ijro), keyin inobat (afv tilab yolvormoq), keyin tavbadir. Istijobat - a’zolar amali. Inobat - qalb 

amali. Tavba Mavloga yuzlanmakdir. Mavloga yuzlanmak xalqni tark etish bilan bo‘ladi. So‘ngra 

ichidagi qusurlar uchun, ne’matni bilmagani va shukrni tark etgani uchun Allohdan mag‘firat tilaydi. 

Mag‘firat qilinadi, Mavlosi huzuridan joy oladi. So‘ngra tanholikka ko‘chadi. Tanholikdan sabotga, 

sabotdan bayonga, bayondan fikrga, fikrdan ma’rifatga, ma’rifatdan munojotga, munojotdan 

musofatga (o‘zaro samimiyat), musofatdan muvolatga (do‘stlik), muvolatdan sirlashuvga o‘tadi. 

Sirlashuv esa, muhabbatdir. Bu sifatlar bandaning qalbida mustahkam o‘rnashishi uchun mlm uning 

ozig‘i, zikr quvvati, rizo zahirasi, tavakkul yo‘ldoshi bo‘lmog‘i lozim. Shunda u bandaga Allohning 

nazari tushadi, Alloh uni Arshga ko‘taradi. Natijada uning maqomi arshni ko‘tarib turuvchilar maqomi 

bilan barobar bo‘ladi". 

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning: "Tavba qiluvchi Allohning habibidir", degan so‘zlari 

xususida Tustariydan so‘ralganida, u: