Microsoft Word ihyo tavba ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 

50

harom", deyishiga fasohatlari yetmagan bo‘lsa?! Yo‘q, Allohning payg‘ambari bolaning bunday 

gaplarni tushunmasligini bilardilar. Shuning uchun fasohatni tark etib, bola darajasiga tushib, bolaga 

bola tilida uqtirdilar. 

Bu nozikliklardan ogoh bo‘l! Chunki, ular nafaqat g‘ofillarning, balki oriflarning ham qadamini 

toydiradi. 

Alloh taolo bizga lutfu karami bilan chiroyli tavfiq ato etsin. 

 

 

Tavbaning davomiyligiga ko‘ra bandalarning toifalarga bo‘linishi 

 

Bilgilki, tavba qiluvchilar to‘rt tabaqaga bo‘linadi. 

Birinchi tabaqa: Bu tabaqadagilar gunohdan tavba qilib, umrining oxirigacha tavbasida 

mustahkam turadi. Shu yo‘l bilan o‘tgan xatolarini o‘nglab, qayta ularni takrorlamaslikka nafsini iqror 

etadi. Tavbada mustaqim turish degani mana shudir. Bu martabaga yetgan kishi savob ishlarga 

peshqadam bo‘ladi, yomonliklarini yaxshilikka o‘zgartirib boradi. Mazkur tavbaning nomi "at-tavbatun 

nasuh"dir. Nasuh tavbaga yo‘g‘rilgan sokin nafs esa "an-nafsul mutmainna" (xotirjam nafs) deyiladi. 

Xotirjam nafs Alloh ato etgan ne’matlardan rozi bo‘lgan va Alloh ham uning amallaridan rozi bo‘lgan 

holda Rabbiga qaytadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ushbu so‘zlari shunday zotlarga 

ishoradir: 

Yosh bolalarni ogohlantirish uchun qo‘llanadigan taqpidiy so‘z. 

"Alloh taoloning zikri bilan mast bo‘lgan bandalar zikr tufayli gunoh yuklaridan xalos bo‘ladilar va 

qiyomatda (qushday) yengil bo‘lib turadilar" (Termiziy rivoyati). 

Shahvatga mayli jihatidan bu tabaqa ham martabalarga bo‘linadi. Shunday tavba qiluvchilar 

borki, ulardagi ma’rifat quvvati shahvatlarni jilovlab turadi. Jilovlangan istaklar esa solikni yo‘ldan 

chalg‘itolmaydi. Yana shunday tavba qiluvchilar bor, doimo nafsi bilan kurashadi. Lekin nafs ham 

ulardan bo‘sh kelmaydi, o‘zaro nizo to‘xtamaydi. 

Ko‘pligi yo ozligiga, muddati va navlarining har xilligiga qarab, nizoning darajalari farqlanadi. 

Kimdir tavba qilgani hamono vafot etadi. Havasga arzigulik tavba. Chunki, tavba zaiflashishidan ilgari 

uning egasi o‘lim topdi. Natijada tavba salomat qoldi. 

Kimdir uzoq umr ko‘radi. Nafsiga qarshi kurashi va sabri ham shunga yarasha uzun, tavbadagi 

istiqomati davomli, yaxshiliklari ko‘p bo‘ladi. Bu eng afzal holatdir. negaki, yaxshilikning ko‘p bo‘lishi 

yomoilikni ketkazish imkonining ko‘p bo‘lishi demakdir. Hatto ayrim olimlar deydi: "Ichidan toshib 

chiqayotgan kuchli istak vositasida o‘n barobar ko‘proq gunoh qilishga qodir bo‘laturib, bitta gunoh 

bilan kifoyalangan osiyning gunohi kechiriladi, qachonki, Allohdan qo‘rqib, istagini so‘ndirsa va sabr 

qllsa". Lekin, ta’siri nechog‘li ulug‘ bo‘lmasin, bunday shart qo‘yish ehtimoldan uzoq narsa. Chunki, 

iymoni zaif kishi bu yo‘lda tez adashadi, shahvatlarga erk beradi, gunoh sodir etguncha shoshiladi. 

Keyin esa gunohdan qaytishni xohlab qoladi. Lekin uning shahvat jilovini qo‘ldan chiqarmasliga 

kafolat yo‘q. Agar shunday bo‘lsa, u gunohga yuzlanadi, tavba noqis bo‘ladi. 

Tavba to‘liq bo‘lishining yo‘li, avvalo, gunohga qulaylik tug‘diruvchi sabablardan qochishdir. Toki, 

bu sabablarning inson nafsi tomon borishi to‘silsin. Ana shunda bu inson shahvatlarini so‘ndirishga 

qodir bo‘ladi va boshidanoq tavbaning sihati ta’minlanadi.