Microsoft Word ihyo qalb ziyouz com doc


«Axir ular (ya’ni, Makka mushriklari) yer yuzida sayr qilib-aylanmaydilarmi?



Download 458,82 Kb.
Pdf ko'rish
bet39/182
Sana29.07.2021
Hajmi458,82 Kb.
#132329
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   182
Bog'liq
Imom G'azzoliy. Ihyou ulumid-din. Qalb kitobi

«Axir ular (ya’ni, Makka mushriklari) yer yuzida sayr qilib-aylanmaydilarmi? 
(Ana o‘shanda) ular uchun dono dillar, tinglaydigan quloqlar bo‘lur edi. Zero, 
ko‘zlar ko‘r bo‘lmas, balki ko‘kraklardagi ko‘ngillar ko‘r bo‘lur» (Haj surasi, 46-
oyat). 
 
 «Kimki bu dunyoda ko‘r - gumroh ekan, bas, u oxiratda ham ko‘r va butunlay 
yo‘ldan ozguvchidir» (Al-Isro surasi, 72-oyat). 
 
Bular aqliy ilmlarning bayonidir. 
 
Diniy ilmlar esa ergashish yo‘li bilan payg‘ambarlardan olingan ilmlardir. Bu ilmlar Alloh 
taoloning kitobini va Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam sunnatlarini o‘rganish va 
ularni eshitib, ta’lim olgandan keyin ma’nolarini fahmlash bilan hosil bo‘ladi. Qalb 
sifatlarining kamolga yetmog‘i va uni har xil kasalliklardan salomat bo‘lmog‘i ham mana 
shu diniy ilmlar bilandir. Qalb ularga muhtoj bo‘lib tursa-da, aqliy ilmlarning o‘zi uning 
salomat bo‘lishiga yetarli emas. Go‘yo aql badanning sog‘lom bo‘lish holatini muntazam 
tutib turishga yetarli bo‘lmay, tabiblardan ta’lim olishga, dorilarni va maxsus davolarni 
bilishga muhtoj bo‘lganidek, aqlning o‘zi ham bu narsalarga yo‘l topolmaydi. Lekin bu 
ta’limlarni eshitgandan keyin ularni aqlsiz tushunish ham mumkin emas. Demak, aqlning 
o‘zi bilan eshitishdan ham behojat bo‘linmaydi, eshitishning o‘zi bilan aqldan ham 
behojat bo‘linmaydi. Aqlni chekkaga surib, taqlidningo‘ziga chaqiruvchi kishi nodon 
hisoblanadi. Qur’on va sunnat nurlaridan bebahra bo‘lib, aqlning o‘zi bilan kifoyalangan 
kishi esa aqliga g‘ururlangan (ya’ni, aldangan) hisoblanadi. Siz mana shu ikki firqaning 
birortasidan bo‘lib qolmoqdan saqlanib, ikki asl narsani (ya’ni, aql va Qur’on bilan sunnat 
ta’limotini) jamlab yuruvchi kishilardan bo‘ling. Chunki aqliy ilmlar ozuqaga va shar’iy 
ilmlar dorilarga o‘xshaydi. Kasal kishi ba’zan dori bo‘lmagan holatlarda ozuqa bilan 
zararlanadigan vaqt ham bo‘ladi.  
 
Xuddi shuningdek, qalb kasalliklarini davolash ham faqat shariatdan istifoda qilingan 
dorilar bilangina mumkin bo‘ladi. Shariatdan istifoda qilingan dorilar esa Payg‘ambar 
sollallohu alayhi vasallam qalblarni davolash uchun tuzib bergan ibodat vazifalari va 
amallardir. Qaysi bir inson xasta qalbini shar’iy ibodat muolajasi bilan davolamasdan 
aqliy ilmlar bilan kifoyalanadigan bo‘lsa, go‘yo badani kasal kishi ozuqalar bilan 
zararlanganidek, u ham zararlanadi. Aqliy ilmlar shar’iy ilmlarga zid keladigan narsa, 
ikkisining o‘rtasini jamlash mumkin emas, deb o‘ylaydigan kishilar gumoni qalb ko‘zining 
ko‘rligidan sodir bo‘ladi, bunday gumonsirashdan Allohdan panoh so‘raymiz. 
 
Bu gaplarni aytuvchi kishining nazarida ba’zi shar’iy ilmlar ba’zisiga zid kelib qoladi. 
Natijada ikkisining o‘rtasini jamlashga ojizlik qilib gumon qiladi, albatta dinda bir-biriga 
ziddiyatlik bor, deb o‘ylaydi-da, hayratda qoladi. Bunday kishilar xamirdan qil 
sug‘urilganday dindan chiqib ketadi. Unga bunday xayollar kelishiga sabab shuki, uning 
nafsidagi ojizligi dindagi ziddiyat bo‘lib tuyuladi. Bu juda noto‘g‘ri o‘ylashdir. Albatta 
uning misoli bir qavmning hovlisiga kirgan ko‘r kishiga o‘xshaydi, u hovlining ba’zi 


Ihyou ulumid-din (Qalb kitobi). Abu Homid G’azzoliy 
 
 

Download 458,82 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   182




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish