Microsoft Word fargona kelini ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
50
ham xalifa qasridan bir necha mil uzoqda edi. Farg‘onaliklar uchun boshqalarnikidan 
ko‘ra yaxshiroq joydan yer ajratdi. Turklar, xurosonliklar va mag‘ribliklar uchun ham 
alohida-alohida yerlar ajrattirib berdi. U hamma qo‘mondonlariga o‘z odamlari uchun 
masjid va bozorlar bino qilishni buyurdi. Dajla daryosining oqar tomoniga qaragan katta 
ko‘chalar chiqardi. O‘sha ko‘chalar kesib o‘tadigan kichik va boshi berk tor ko‘chalar ham 
qurdirdi. Al-Matiraning shimol tomonidan Dajla bo‘ylab Karxga boradigan ko‘cha 
markaziy ko‘cha edi. Kishilar uchun ajratilgan turar joylar esa ana shu katta ko‘chaning 
o‘ng va chap tomonlarida joylashgan bo‘lib, Dajlaga boradigan kichik va tor ko‘chalar 
unga yopishgandi. Moliya idorasi, Mu’tasimning qasri, masjid va qul bozori ham shu 
ko‘chada edi. Bu ko‘chaning qarshisida Abu Hamd nomli yana bir ko‘cha chiqarilgandi. 
Mu’tasim Dajla daryosi ustiga sharqiy qirg‘oqdan g‘arb tomonga o‘tadigan ko‘prik 
qurdirdi va daryoning u tomonida imoratlar bino qilib, daraxtlar o‘tqazdi, quduqlar 
qazdirdi. Har bir mamlakatdan turli ustalarni, masalan, Misrdan suv inshooti 
mutaxassislarini, qog‘oz ishlash ustalarini, Basradan esa chinni va sopol ishlash 
ustalarini oilalari bilan ko‘chirtirib keldi. Binolarning hammasi bir necha qavatli bo‘lib, 
atrofi bog‘-bo‘stonlarga aylantirilgandi. 
Mu’tasim Surra man rao degan shunday shahar qurganini eshitib, oldi-sotdi qilmoq 
uchun atrof-tevarakdan kishilar yog‘ilib kela boshladi. 
Mu’tasimdan keyin xalifa bo‘lgan al-Vosiq*, al-Mutavakkil* va boshqalar bu shaharni 
kengaytirib, katta binolarni yana ham ko‘paytirdilar. 
Farg‘onaliklar uchun qurilgan binolar orasida Mu’tasimning saroyi yoniga eshigi Dajla 
tomonga qaragan bir bog‘cha, ichida uncha katta bo‘lmagan bir imorat turardi. Uning 
yonida ikki dona xurmo daraxti qad ko‘targan. Somurroda yashovchilar bu uy kimga 
qarashli ekanini bilishmasdi. Chunki unda bozorga chiqib ro‘zg‘orga kerakli narsalar olib 
keladigan xizmatkorlardan bo‘lak kishini ko‘rishmasdi. Qo‘mondonlar esa bu Zirg‘omning 
hovlisi ekanini bilishardi. Ular o‘zlariga o‘xshab katta hashamatli uy qurmagan, har xil 
xizmatchi va cho‘rilar saqlamagan Zirg‘omning dunyo lazzatlariga — aysh-ishrat, zeb-
ziynatga e’tibor bermasligidan ajablanishardi. Ular bu yerda Zirg‘om yolg‘iz o‘zi yashaydi 
deb ham o‘ylashardi. Zirg‘om Farg‘onaga ketmasdan burun ba’zi qo‘mondonlar bu uyga 
kelib turishardi ham. Ammo u safarga ketganidan keyin hech kim bu dargohga qadam 
bosmay qo‘ydi. Chunki uyda Zirg‘omning ko‘zlari ojiz bo‘lib qolgan qari onasi va Mas’uda 
nomli bir cho‘ridan bo‘lak hech kim ko‘rinmasdi. 
____________________ 
* Bu shahar Somuro deb ham yuritiladi. 
* A n t o k i ya — Antioxiya shahri. 
* L o z i q i ya — Laodikiya shahri. 
* M a n s u r — abbosiylar xalifasi (754—775). Bag‘dod shahrini qurdirgan. 
* A l-V o s i q — abbosiylar xalifasi (842—847). 
* A l-M u t a v a k k i l — abbosiylar xalifasi (847—861).