Microsoft Word ernest xeminguey chol va dengiz lot ziyouz com doc

kutubxonachi.uz
 – Xalq xizmatida.  
YouTube
 | 
Telegram
 
| 
Telegram Bot
 
42
«Bemaza gaplarni qo‘y, qariya!— o‘zini o‘zi koyidi u.— Pinakka ketmay, ruldan ogoh bo‘lib tur. 
Ishing hali baroridan kelishi mumkin».
— Agar biron bir joyda pullashayotgan bo‘lsa, o‘zimga qittakkina tole sotib olishni istardim,— dedi 
chol.
«Xo‘sh, qani, qaysi oshib-toshib yotgan joyingga sotib olasan?—so‘radi u o‘zidan.— Hech zamonda 
uni boy berilgan garpun, singan pichog‘u, ishdan chiqqan qo‘llarga sotib olib bo‘ladimi?
Kim bilsin? Axir, sen dengizda o‘tkazgan sakson to‘rt kunning badaliga baxt sotib olishni ko‘zlagan 
eding. Ha-ya, darvoqe, oz bo‘lmasa, uni senga sotib qo‘yay ham dedilar...
Bo‘lar-bo‘lmas narsalarni o‘ylayverma. Baxt degan narsa odam bolasiga turlanib keladi, uni bilib 
bo‘larmidi? Boringki, men qanday bo‘lib kelmasin, o‘zimga jindakkina baxt olgan bo‘lardim va uning 
evaziga nima so‘ramasinlar, ikki qo‘llab baxsh qilardim. Qaniydi endi Gavana shu’lalarini ko‘rsam,— 
deb o‘ylardi u.— Sen besh qo‘lingni baravar og‘zingga tiqayapsan chol. Biroq, men shu tobda Gavana 
chiroqlarini ko‘rishdan boshqa hech narsani istamasdim».
U rul yonida qulayroq o‘rnashib olishga urinib ko‘rdi, shunda og‘riqning zo‘rayganidan, o‘znning 
haqiqatan ham o‘lmaganligini bildi.
Shahar chiroqlarining shu’lasini u kechki soat o‘nlarga yaqin ko‘rdi. Shu’la avval oy osmonga 
chiqishi oldidan paydo bo‘ladigan och pushti yog‘du kabi ko‘rindi. Keyin tobora zo‘rayib borayotgan 
shamol sarbaland to‘lqinni quvayotgan okean bo‘lagi ortidan chiroqlar yaqqol ko‘zga tashlana boshladi. 
U qayiqni shu chiroqlarga qarab boshqarar va endi ko‘p o‘tmay, tezda Golfstrimga kirib olaman deb 
o‘ylardi.
«Xo‘-o‘sh, shu ekan endi,— deb o‘ylardi u.— Albatta, ular menga yana hujum qilishadi. Ammo 
odam quruq qo‘l bilan qorong‘ida ularga qarshi nima ham qilishi mumkin o‘zi?»
Uning butui a’zoyi badani qaqshab, lo‘qillab og‘rir, tungi ayoz bo‘lsa, jarohatlar va zahmat chekkan 
oyoq-qo‘llarining og‘rig‘ini zo‘raytirar edi. «Menga yana olishib o‘tirishga to‘g‘ri kelmas, deb umid 
qilaman,— deb o‘yladi u.— Faqat boshqa jang qilmasam bo‘lgani!»
Biroq yarim kechada u akulalar bilan yana olishdi. Olishardi-yu, bundan endi hech qanday umid 
yo‘qligini bilardi. Ular cholga bir gala bo‘lib hujum qilishdi, u bo‘lsa, faqat akula suzg‘ichlari suvda 
qoldirayotgan yo‘l-yo‘l izlarni-yu, baliqni yulib-yulqish uchun tashlangan chog‘larida o‘zlaridan 
chiqarayotgan shu’lalarnigina ko‘rardi, xolos. U to‘qmog‘i bilan akula kallalariga tushirar ekan, 
qulog‘iga jag‘larning g‘ajir-gujuri chalinar, baliq pastdan turib yulqilangan paytlardaesa qayiqning 
alg‘ov-dalg‘ov bo‘lib, qarsillagani eshitilardi. U faqat eshitishi va tusmollab bilishi mumkin bo‘lgan 
qandaydir ko‘zga ko‘rinmas joylarga jon-jahdi bilan to‘qmoq urardi. Qeyin to‘sindan to‘qmog‘i g‘oyib 
bo‘lib qolganini sezdi.
U rumpelni joyidan sug‘urib oldi va uni ikki qo‘llab tutgancha, ustma-ust zarb urib, savalay ketdi. 
Biroq akulalar endi tamomila qayiq burniga dovur kelib bo‘lishgan, goh birin-ketin, goh butun to‘da bir 
bo‘lib baliqqa yopirilishar, dengizda oqarib ko‘ringan go‘shtlarni shilib olishardi; keyin yana o‘z 
o‘ljalariga tashlanish uchun orqaga qaytishar edi.
Alohida akulalardan biri baliqning naq boshi oldiga suzib keldi va shunda chol endi hammahammasi 
tamom bo‘lganini tushundi. U baliq boshining metin suyaklariga taqalib qolgan tishlarni mo‘ljallab, 
akula tumshug‘iga rumpel bilan tushirdi. Bir urdi, ikki urdi, keyin yana, yana urdi. Rumpelning qarsillab, 
ayi-lib tushganini ko‘rgach, u akulani majog‘i chiqqan sop bilan soldi. Chol dastaning go‘shtga sanchilib 
kirgani-ni sezdi-yu, uning qirrasi o‘tkir ekanligini bilib, yana akulani qulochkashlab urdi. Akula baliqni 
qo‘yib yuborib, o‘zini chetga oldi. Bu — hujumga kelgan akula galasidan qolgan eng so‘nggi akula edi. 
Endi ularning yeydigan narsasi qolmagan edi.

---

Ernest Xeminguey. Chol va dengiz (qissa)