Microsoft Word ece. Cep. 156. Uzbek doc

Таркиби
Жами
100
100
100
100
100
100
100
..
Сув
39.47
47.07
84.62
59.84
40.03
30.63
37.23
..
Ҳаво
24.75
27.30
7.00
25.60
44.47
55.56
47.35
..
Ер
35.20
24.02
7.10
10.80
12.53
12.43
12.89
..
Биохилма-хиллик
0.56
0.87
1.21
3.73
2.07
1.07
1.61
..
Жорий
100
100
100
100
100
100
100
..
Сув
50.13
52.79
88.08
64.27
42.48
43.70
46.07
..
Ҳаво
37.37
32.89
6.39
22.60
44.94
38.20
39.08
..
Ер
12.24
14.06
4.46
11.19
10.28
16.46
13.06
..
Биохилма-хиллик
0.26
0.26
1.07
1.94
2.30
1.63
1.79
..
Капитал
Жами
100
100
100
100
100
100
100
100
Сув
24.11
32.34
26.75
34.08
19.94
5.51
5.87
5.91
Ҳаво
6.57
12.92
17.12
43.05
40.64
88.92
76.71
76.42
Ер
58.03
15.04
13.32
8.52
10.98
2.12
1.10
0.96
Минерал ресурслар
10.24
34.62
37.92
0.00
20.03
2.56
12.89
16.17
Бошқа
1.05
5.07
4.90
14.35
8.41
0.89
3.43
0.54
Манба: Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси, 2009. 
Ғазначилик тизимининг жорий этилиши билан умуман бюджет жараёнининг транспарентлиги ошди ва 
ҳисобот яхшиланди. Бироқ, атроф-муҳит жамғармалари ушбу тизимдан ташқарида қолди. Ўрта 
муддатли бюджет мўлжаллари 2005 кейин ишлаб чиқилди, унда молиявий режалаштиришнинг умумий 
рамкалари белгиланган. Бироқ, ушбу режалаштиришда атроф-муҳит борасидаги устун вазифаларни 
кўриш қийин. Фаровонликни ошириш стратегиясида натижага асосланган бюджетлаш ва сарф 
самарадорлигини аниқлаш учун бажариш сифатига асосланган кўрсаткичларни устун вазифа сифатита 

---

97 
белгиланади. Ушбу ҳаракатда шу пайтгача эътибор саломатлик ва таълим каби энг йирик сарфлар 
тоифасига қаратилган эди. Кўзланган мақсадлар ва мўлжаллар орасида мавжуд бир бирини қоплаш 
маъносида сарфларнинг самарадорлиги баҳолаш учун сарф ҳақида такомиллашган ҳисоботдан атроф-
муҳит сиёсатини йўналтириш, аниқроғи, уларни иқтисодий ва секторлар бўйича сиёсатларга 
интеграллаш фойда кўрган бўлур эди. 
ТМДҚ 2008–2012 йилларга мўлжалланган Табиатни муҳофаза қилиш ҳаракат дастурида назарда 
тутилган чора-тадбирлари таърифлаш, ташкил этиш ва бажариш учун мутасадди ҳисобланади. Дастурда 
таклиф этилган турли чоралар учун молиялаш манбалари белгиланади. Бироқ, бошқа вазирлик ва 
идоралар билан мувофиқлашув кенг миқёсда олиб борилмайди. Бу умумий қабул қилинган атроф-муҳит 
муаммоларини таърифлаш ва уларни ечиш учун керакли маблағли ажратишга халақит беради. Дастур 
асосан дастур харажатининг қарийб 90 фоизини қоплайдиган йирик корхоналар амалга оширадиган 
қатор чора-тадбирлар негизида қурилади. Табиатни муҳофаза қилиш миллий жамғармаси 
молиялашнинг ишончли манбаи ҳисобланади (5.4-бўлим). 
Дастур кўп йиллик бўлган бир пайтда, бюджет маблағлари йиллик асосда ажратилади. Бу Давлат 
инвестициялар дастури доирасида ажратиладиган маблағларига ҳам тегишли, буни Иқтисодиёт 
вазирлиги ҳар йили тайёрлайди. 2008–2012 йиллар даврига мўлжалланган Табиатни муҳофаза қилиш 
ҳаракат дастурига Давлат инвестициялари дастури орқали молиялаш керак бўлган радиациядан тозалаш 
чора-тадбирлари киритилган, булар тўлалигича баҳоланмаган. 
Фаровонликни ошириш стратериясида атроф-муҳит соҳасидаги сарфнинг миқдори ва сифатига ижобий 
таъсир қилиши мумкин бўлган қатор ислоҳотлар назарда тутилган. Давлат сарфларини бошқариш 
муносабатидаги узоқ муддатли мақсадлар орасида сув билан таъминлаш, канализация ва атроф-муҳит 
соҳасидаги стратегик ривожланиш дастурлари ва лойиҳаларини мувофиқ равишда маблағ билан 
таъминлаш алоҳида таъкидланган. Ушбу устун вазифалар атроф-муҳит барқарорлиги, жумладан тоза 
ичимлик сувидан фойдаланиш имкониятларини кенгайтириш ва хавфсиз канализацияни, таъминлаш 
билан боғлиқ Мингйиллик ривожланиш мақсадлари билан ҳамоҳанг.