www.ziyouz.com
kutubxonasi
65
— Iye, hozir yili esimda qoptimi, uka? O‘sha bosmachilarni qiyratib yurgan paytlarimizda
edida. O‘shanda sanga o‘xshagan qirchillama yigit paytim. Parkat tomonda Rustam
sherday qilich o‘ynatib yursam, kamandirimiz chaqirib qoldi. «Chinoq ikkovlaring yaxshi
jang qilganlaring uchun Maskovga diligat bo‘lib borasan», desa bo‘ladimi! Yunus chinoq
bir qulog‘i yo‘q bo‘lsayam xo‘p azamat yigit edi. Ikkalamiz poyizga o‘tirdigu qaydasan
Maskov deb jo‘nadik-vordik. O‘n kun deganda yetib bordik. Bu Maskov degani xo‘pam
katta shahar ekan. Qavat-qavat uylar desang, ko‘cha to‘la trollobus, aptobus. Yer tagida
poyiz yurarkan.
— Metromi? — dedim iljayib. — Toshkentdagiga o‘xshagan?
— Metromas, poyiz, — u birdan to‘xtab, menga sinchkov tikildi.
— Maskovga borganmisan?
— Yo‘q, — dedim yolg‘on gapirib.
— E, Maskovga bormabsan — dunyoga kelmabsan!— Naim sartarosh qo‘llarini yozdi. —
Shundoqqina Qizil Maydonning oldidagi gastinisaga tushdik. Yonboshimizda bozor.
Bizanikiga o‘xshaganmas. Hammasi paparatka joylashgan. Qaymoq bozor bir tomonda,
shirmoy bozor bir tomonda. Kabobpazlar desang ertalabdan urib jigar kabob sotadi.
Ammo lekin somon bozorining mazasi yo‘q ekan. Qoplari kichkina-kichkina. Bir tuyaga
elliktasini ortib kelishadi. Tag‘in bir qopi falon pul. Odam ko‘pligidanmi, sartaroshxonasi
tirband. Bosmachilarni bir yoqli qigandan keyin shu tomonlarga kelib do‘kon ochaman,
deb ko‘nglimga tugib qo‘ydim... Ammo maishat zo‘r bo‘ldi. Maskovda bir oy turgan
bo‘sak, shu bir oy ichida Chinoq ikkalamiz xo‘p huzur qildik. Ertalab lip etib bozorga
tushib bir kosa qaymoq, to‘rtta shirmoy, anjir, xolva obchiqib ko‘k choyni uramiz.
Peshinda kabobxo‘rlik, kechqurun lag‘mon deysizmi, po‘stdumba solingan moshkichiri
deysizmi, nima xohlasangiz muhayyo. Kechalari choyxonaga chiqamiz. Bir jo‘jaxo‘roz
bedanam bor edi desang, o‘zimam Ismoil kaldan bir qo‘yning puliga olgandim. Shuni
obketuvdim. Maskovni manman degan bedanalarini qochirdi. Qaytib kelishimizdan ikki
kun oldin maylis bo‘ldi.
— Qayerda? — dedim o‘zimni kulgidan zo‘rg‘a tiyib.
— Qatta bo‘lardi, Qizil Maydonning o‘zida bo‘ldi-da... Lak-lak odam. Chinoq ikkalamiz bir
chekkaga borib turdik. Shu payt desang, minbarda turgan kattalardan bittasi yugurib
tushib mani quchoqlab olsa bo‘ladimi?
— Kim?
Naim sartarosh siyrak kipriklarini pirpiratdi.
— Nima kim?
— Sizni quchoqlagan kim edi, deyapman.
— Kattalardan bittasi didim-ku! Shundoq quchoqlab u yuzimdan-bu yuzimdan o‘pdi.
«Iya, ko‘sa, bahay? San bu yoqlarda nima qilib yuribsan?» deydi. «Mana, Chinoq bilan
kep qoldik. Bosmachilarni qiyratganimiz uchun kamandirimiz o‘ynab kelinglar, deb
yubordi». «Obbo, san-ey, keganingga shuncha bo‘bdi-yu, nega hovliga o‘tmading, —
deydi. — Kechqurun biznikiga o‘tmasang, qattiq xafa bo‘laman, yangangga norin
buyurib kelganman», — deydi. «Yo‘q, shoshib turibman. Boshqa mavrudi kep qolar»,
dedim. «Bo‘lmasa mana bu mukopot sanga», deb haligi odam cho‘ntagidan medal
chiqarib choponimga taqib qo‘ydi.
— Qanaqa medal?
Naim sartarosh, «judayam ezma ekansan-da», degandek ijirg‘anib aftini burishtirdi.
— Qattan bilaman! Bunaqa kerak bo‘lishini bilganimda yo‘qotib qo‘yarmidim. — U birpas
o‘ylab turdi-da, qo‘shib qo‘ydi. — Endi, uka, san o‘zimizning mahallani bolasisan. U
yog‘ini o‘zing kelishtirib bir yozgin, xo‘pmi?
— Bo‘pti, — dedim jilmayib.
Dunyoning ishlari. O’tkir Hoshimov
Do'stlaringiz bilan baham: |