Microsoft Word Conf-селекция rtf

 
БАҚЛАЖОННИНГ ЯНГИ НАВЛАРИ 
Аманова М.Э., Рустамов А.С. 
ЎзЎИТИ 
 
Кириш. Барча қишлоқ хўжалик экинлари каби сабзавот экинларидан юқори ҳосил олишда 
маҳаллий иқлим шароитларига мослашган энг яхши навлардан фойдаланиш самарали ҳисобланади. 
Ҳозирда, миллий ошхонамизда ўттиздан ортиқ сабзавот экин туларидан фойдаланилар экан, улар орасида 
бақалажоннинг ҳам ўзига ҳос ўрни бўлиб, қўли гул бекажонларимиз ундан турли хил лаззатли таъом ва 
салатлар тайёрлашмоқда. 
Бақлажон (Solanum melongena L.) -Solanum туркумига мансуб бўлган мустақил турдир (1). Ватани 
Ҳиндистоннинг шимолий ҳудудлари ва Покистон ҳисобланади (4). Ўзбекистонда бақлажон экини XIX 
асрнинг иккинчи ярмидан бошлаб етиштирилиб келинмоқда (3). Бақалажон томатдошларга мансуб бошқа 
(помидор, қалампир) ўсимликлардан фарқли ўлароқ меваларининг янгилигича истемол қилинмаслиги, 

---

38
оддий шароитда нисбатан узоқ сақланиши ва таркибида қуруқ моддаларнинг кўплиги билан ажралиб 
туради. 
Тадқиқот объекти. Ўзбекистон Ўсимликшунослик илмий-тадқиқот институти ўсимликлар жаҳон 
генофондида дунёнинг турли мамлакатларидан келтирилган 160 дан ортиқ бақалажоннинг нав ва 
намуналари мавжуд бўлиб, 2007-2009 йиллар давомида ушбу намуналарнинг 24 таси морфобиологик ва 
қимматли хўжалик белгилари бўйича ўрганилди ҳамда селекциянинг турли йўналишлари учун бирламчи 
манбалар ажратиб олинди. Комплекс белгилари бўйича танлаб олинган намуналар билан селекция ишлари 
давом эттирилди.
Ўзбекистон Ўсимликшунослик илмий-тадқиқот институти Тошкент вилояти Қибрай туманида 
жойлашган бўлиб, типик бўз тупроқли, ер ости суви 20-25 метр чуқурликда жойлашган. 
Услуб. Дала тадқиқотлари ВИР услублари, лаборатория тажрибалари эса А.И Ермаков ва 
бошқалар услублар асосида амалга оширилди (2). 
Ўрганилган намуналар учун андоза нав сифатида бақлажоннинг республикамиз худудларида 
экишга рухсат берилиб, давлат реестрига киритилган “Аврора” нави олинди.