|
www.ziyouz.com
kutubxonasi
151
menga aslo yo‘liqa ko‘rma, sen sho‘rlikni otib tashlayman, hech narsaga qarab o‘tirmayman, otib
tashlayman, chunki holi-jonimga qo‘ymayapsan, meni majbur qilma, sensiz ham yuragimga qil
sig‘maydi, seni-ku o‘ldirarman, lekin anov mening sho‘rim ustidan masxaralab, kulib yurganlarni nima
qilayin, axir, jilla qursa, sen nari tur, sen yo‘qol ko‘zimdan, boshqa hech qachon, hech qachon nolangni
eshitmay! Onaizorimning nomiga qasam ichamanki, yana ba’zi birovlarni ham hech qarab o‘tirmay
otib tashlagan, qo‘lim aslo qaltiramagan bo‘lardi. Sening ham, mening ham dushmanimiz bitta — u,
Akbara, sening bolalaringni o‘g‘irladi, meni esa bu badmast maxluq harom tili bilan sharmanda
qilyapti. Shuni o‘ylasam, o‘shanda muzlik qa’ridan tirnoq-qo‘llarim ko‘chib, shilinib Ernazarni
qidirganlarim, to‘xtovsiz chaqirganlarim, yolg‘iz o‘zim qolib, berahm tog‘larda yig‘laganlarimda
qanday jondan to‘ygan bo‘lsam, hozir ham shunday jonimdan to‘yib ketaman, sira yashagim kelmaydi.
Agar manovi kichkintoyni demasam, yashamasdim, ham, tupurardim hammasiga. Mana, onasi oldimga
olib kelib qo‘ygan, yonimda erkalanib uxlab yotibdi. Rost, xotin kishi bo‘ri uvillasa qo‘rqadi, murg‘ak
go‘dak esa ma’sum va sof, begunoh uyquga cho‘mgan, u mening azob-uqubatlarim evaziga, barcha
boshdan kechirganlarim evaziga dunyoga kelgan, u mening jonim va qonim, mendan oxirgi yodgor.
Lekin axir, men bu qismatni tilab olganim yo‘q, uning o‘zi kirib keldi hayotimga xuddi tong otganday,
kun botganday, qadimgilar to‘g‘ri aytishgan ekan, taqdirdan qochib qutulib bo‘lmaydi deb. Anov ablah
Bozorboy esa boshimga iflos tuhmatlar yog‘dirib yuribdi, hech insofga keladigan emas, menga qolsa,
uni bo‘g‘ib o‘ldirgan bo‘lardim. Boshqa ish qurib qolganday partorg ham birinchilar qatorida bu
aroqxo‘rning gapiga uchyapti, barakalla-barakalla deb turibdi, kichkinamning rizqini qiymoqchi... Men
tushunmasam, seni kim tushunadi. Akbara!»
O’sha kecha Bo‘ston uyqusizlikdan azob chekib, ana shularni o‘ylab yotardi. Lekin shunchalar
aqli, mehribonligi bilan ham baribir u Akbara boshiga tushgan baxtsizlikni to‘la-to‘kis ko‘z o‘ngiga
keltirolmasdi. Mayli, garchi Akbara tilsiz-zabonsiz edi, lekin uning til bilan ifodalab bo‘lmas
qiynoqlari bor edi. U vujudi - xirmonini yoqqan ana shu azoblardan hech qutulolmasdi. Axir, o‘z
terisidan tashqariga chiqib ketolmaydi-ku? Axir, tog‘-toshlarda, suv bosgan qayirlarda Toshchaynarni
orqasidan to‘xtovsiz ergashtirgancha tinim bilmay, hech qanday maqsadsiz izg‘ib yurmayaptimi o‘zini
butkul holdan toydirish, oyoqdan qolish, yotib o‘lib qo‘ya qolish qasdida? Yuragidagi alam hovurini
bosmoqchi bo‘lib, Toshchaynar bilan birga yo‘lida kim duch kelsa, shunga quturib tashlanmadimi?
Kamar ichidagi iniga allaqanday umid bilan necha-necha bor qaytib bormadimi? Sovuq, bo‘m-bo‘sh
inni ko‘rib umidlari so‘nmadimi necha-necha bor? Qancha-qancha tushlariga aldanmadimi?..
O’, qanchalar og‘ir bu! O’sha kecha Akbara atrof yerlarda boshi oqqancha daydib yurarkan, birdan,
kutilmaganda, xuddi bir zarur ishi chiqib qolganday, shartta Boshat darasiga burilib, yelday uchib
ketdi. Toshchaynar ham odatiga ko‘ra undan bir qadam orqada qolmay chopib bordi. Akbara esa
borgan sari tezroq yugurar, xuddi qanot chiqarganday tog‘u tosh, o‘ru qir, changalzorlar osha
telbalanib uchardi. Nihoyat, tanish so‘qmoq, tanish kamar, tanish zirkzordan o‘tib, iniga yetib keldi, in
hamon sovuq, hamon bo‘m-bo‘sh, huvillab yotardi. Akbara bolalarining isi qolgan hamma narsalarni,
hamma burchaklarni yana birma-bir iskab chiqdi va yana yuragi ezilib, alamiga chidolmay dod deb
yubordi, ingradi, yig‘ladi, uvladi: «Qani, mening bo‘lturuqlarim? Qanisiz, ey shirin-shakar
bolajonlarim? Koshkiydi, siz voyaga yetsangiz, tishlaringiz chiqsa, mening yonimda yursangiz,
qanchalar tanimga mador, jonimga jon, oyog‘imga quvvat bo‘lar edingiz, bolajonlarim».
Akbara haligacha shisha og‘zidan badbo‘y hid taralib yotgan, qushlar cho‘qib, qolgan-qutgan suli
donalari muzlab yerga yopishgan jilg‘a bo‘yida o‘zini telbalarcha u yoqdan-bu yoqqa urardi...
So‘ng u yana iniga qaytdi, tumshug‘ini choviga tiqib cho‘zildi. Toshchaynar yonida qalin, o‘siq
junlari bilan uni isitib yotdi.
Tun kirgan edi. Akbaraning tushiga bolalari kirdi, ular inda Akbaraning biqiniga o‘ranib yotishardi.
Ular entak-tentak bo‘lishib emchaklarini tortqilashardi. Qachondan beri emizsam, deydi, sutga to‘lib,
tirsillab ketdi emchaklari, og‘riydi, sirqiraydi... Bo‘lturuqlar sut ko‘pligidan tamshanib, chapillatib,
maza qilib emishar, bo‘ri vujudi xuddi erib ketayotganday huzurlanardi, faqat nima uchundir suti hech
Chingiz Aytmatov. Qiyomat (roman)
Do'stlaringiz bilan baham: |
