Microsoft Word ch aytmatov sarvqomat dilbarim ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
64
йиғлаётгандир. 
— 
Хавотир олманг! — деб тинчлантирдим уни. -Мен сизга ҳеч қанақа ёмонликни раво 
кўрмайман. Мен йўл мастери Бойтемир Қулов бўламан. Менга бемалол ишонаверинг. 
Уларни ўз хонамга жойлаштирдим. Ўзим унга тақаб қурилган бўш уйчамизга кириб, ёғоч 
каравотга ётдим. 
Алламаҳалгача ухлай олмадим. Ўйлар гирдобида қолдим. Тинчимни йўқотдим. Сўраб-
суриштириб ўтириш жуда ноқулай эди. Ўзим ҳам буни ёқтирмайман, аммо барибир айрим 
нарсаларни сўрашга тўғри келди. Эҳтимол у бечорага менинг ёрдамим керакдир. У 
саволларимга истар-истамас қисқа-қисқа жавоб қайтарарди. Бироқ мен айтилмай, унинг 
юрагида қолиб кетаётган гапларни ҳам англаб турардим. Агар инсоннинг бошига мусибат 
тушса, унинг ҳар бир сўзининг тагида яна айтилмай қолган ўнлаб сўз ётади. У эрини ташлаб, 
уйидан чиқиб кетибди. Такаббурроқ бўлса керак, азоб чекаётгани, куюнаётгани сезилиб 
турибди-ю, аммо ҳеч таслим бўлмоқчи эмасди. Нима ҳам дейиш мумкин, ҳар кимнинг ихтиёри 
ўзида. Нима қилса ўзи билади. Шундай бўлса ҳам бу ёшгина аёлга жуда раҳмим келарди. У 
ҳали ўн гулидан бир гули очилмаган қизчага ўхшарди, қадди-қомати келишган, чеҳрасидан нур 
балқиб турарди. Одатда у меҳрибон, ширинсўз эди, эҳтимол, самимий аёлдир. Шундай жувонни 
ҳамма нарсадан маҳрум этиб, бош олиб кетишга мажбур этган қанақа инсон экан-а? Бунга сира 
тушунолмасдим. Келинг, менга нима, бу уларнинг иши. Эртага бирор машинага ўтказиб 
қўярман. 
Ўша куни ўйлайвериб чарчаб кетдим, кўзим илиниши билан ўзимни машинада кетаётгандек 
ҳис қилдим. Калта пўстиним остига жажжи болани ўраб олганмишман. Гўдакнинг баданига 
иссиқ югуриб, кўксимда маза қилиб ётганмиш. 
Тонготарда ўрнимдан турдим. Йўлларни кўздан кечириб келгани кетдим, аммо тез орада 
қайтдим. Меҳмонларим нима қилишаётган экан, деган ўй миямдан кетмасди. Уларнинг 
уйқусини бузмаслик учун эҳтиётлик билан олд хонадаги печкага ўт ёқиб, самовар қўйдим. 
Аммо у аллақачон уйғониб, кетишга ҳозирлик кўраётган экан. У менга миннатдорчилик 
билдирди. Уларни чой ичирмай жўнатмадим, бир оз кутиб ўтиришга мажбур қилдим. Тунги 
кичкинтой ҳамроҳим ажойиб бола экан, одамга сира тортинмай келаверади, ҳеч нарса билан 
иши йўқ. У билан ўйнашиб ҳузур қилдим, хумордан чиқдим: у билан дарҳол кўникишиб, апоқ-
чапоқ бўлиб кетдим. Чой устида аёлдан сўрадим: 
— 
Қаёққа боришингиз керак? Йўловчи машина тўхтатайми? 
У бир оз ўйланиб турди-да: 
— 
Рибачега, — деди. 
— 
У ерда қариндошларингиз борми? 
— 
Йўқ. Қариндош-уруғларим овулда, Тўсўрнинг нариги ёғида. 
— 
Э-е, унда сиз ана ўша томонга борадиган бошқа машинага ўтиришингиз керак. Бўлмаса 
қийналиб қоласиз. 
— 
Мен барибир у ёққа бормайман. Боришимиз ҳам мумкин эмас, — деди у ўғлига ўйчан 
боқиб. — ўзимиз айбдормиз... 
Мен уни ота-онасининг розилигисиз турмушга чиққан бўлса керак, деб ўзимча тахмин 
қилардим. Кейин билсам, ҳақиқатан ҳам шундай экан. 
У кетишга тайёрлана бошлади, бироқ мен уни боласи билан шамолда туриб қолмасин деб 
бир оз уйга кириб кутиб туришга кўндирдим. Машинани бир ўзим тўхтатсам ҳам бўлади-ку, 
ахир. 
Юрагим эзилиб, йўлга чиқдим. Уларнинг кетишини, ўзимнинг эса ёлғиз қолишимни 
ўйласам негадир яна қайғум ошиб, хаёлим паришон бўларди. 
Аввал йўловчи машиналар келавермади. Кейинчалик бўлса биттасини кўра туриб атайин 
ўтказиб юбордим, қўл кўтармадим. Аммо бу қилмишимдан ўзим чўчиб кетдим. Нега бундай 

---

Чингиз Айтматов. Сарвқомат дилбарим (қисса)