Microsoft Word buyuk manaviy murshid ziyouz com doc

www.ziyouz.com
кутубхонаси
82
Shayx Abu Bakr Muhammad Qaffol 366 h. – 976–977 m. yilda dunyodan ko’z yumganlar va 
Shoshda dafn etilganlar. Bu hazrat qabrlari Shoshning belgili joylaridan bo’lib, keyinchalik uning 
ustiga maqbara ham bino qilinib atrofida boshqa imoratlar ham qurilgan. Bu joy Hazrati Imom yoki 
Hasti imom nomi bilan tabarruk qadamjo sanaladi. 
Shayx Abu Bakr Muhammad Qaffolning maqbaralarini ko’p ziyorat qilgan Xoja Ahrori Valining hikoyat 
qilishlaricha, maqbaraning eshigida quyidagi qit’a yozib qo’yilgan ekan:
Doni chi hikmat ast, ki farzand az nadar,
Minnat nadorad, ar chi didash ro’zu shab ato.
Ya’ne dar in jahon ki mahalli xavodis ast,
Dar mehnati vujudi tu afganda maro. 
Mazmuni: Bilasanmi, qanday hikmat bor ekanki, o’g’il otadan kechayu kunduz yaxshilik ko’rgan 
bo’lsa-yu, undan minnatdor bo’lmasa. Ya’ni bu jahon – dunyo hodisa-voqealar sodir bo’lguvchi joy 
ekan, ya’ni Sening vujuding azob-uqubatlari bag’riga tashladi. Bu qit’ani zohiran o’qiganda g’alati bir 
holga tushadi kishi. Ammo e’tibor bilan qaralsa, unda otadan ajralgan o’g’ilning bu ajralishdan rozi 
emasligi, bunga shukrona aytaolmasligi, balki otaning g’am-alami to’foni bag’riga tushib qolgani 
bayon etilgan. 
Bas, shunday ekan, bu qit’aning muallifi shayx Abu Bakr Muhammad Qaffolning shoirtab’, ammo 
nomi hozircha noma’lum o’g’illari emasmikin, degan fikr ham xayoldan kechadi. Agar shunday bo’lsa, 
bu hol maqbaraning qurilish davri haqida ham ma’lum bir xulosaga Kelish uchun turtki bo’la 
olarmikan?! 
Shayx hazratlari olamdan ko’z yumgan bo’lsalar-da, ammo ul kishi qoldirgan ilmiy meros juda 
ko’plab allomalarning kamolotga yetishuviga xizmat qilgan. 
Shuning uchun uzoq mamlakatlardan bo’lgan allomalar bu hazratdan ruhoniy tarzda saboq olish 
maqsadida Shoshga kelganlar. Jumladan, hozir Toshkentda shayx Zayniddin Ko’yiorifon tarzida 
mashhur bo’lgan zot XII asr oxiri va XIII asr boshlarida yashab faoliyat ko’rsatgan, mashhur 
mutasavvuf shayx Shahobiddin Suhravardiyning nabiralaridan bo’lmish shayx Zayniddin Bag’doddan 
hazrati Xoja Ahmad Yassaviy ziyoratiga kelib, Toshkentda turg’un bo’lib qolib, tafsir va 
qonunshunoslik sohasidagi bilimlarini shayx Abu Bakr Muhammad Qaffol ruhoniyati va asarlaridan 
mukammallashtirgan. «Lama’ot»da bayon etilishicha, «Shayx Zayniddin har kuni hazrat mavlono Abu 
Bakr Muhammad Qaffoli Shoshiy mozorlariga borib, alarning ruhoniyatidan ulum kasbini qilur edilar». 
Shayx Zayniddin vafot etgach, Shoshda dafn etiladi va u joy shayx Zayniddin Ko’yiorifon nomi bilan 
qadamjolardan biriga aylanib qoladi. 
XIV asr oxiri va XV asr boshlarida hazrat shayx Abu Bakr Muhammad Qaffolning maqbaralari 
Shoshning tabarruk qadamjolaridan biri bo’lganidan ko’plab kishilar faqat ziyorat qilish bilan 
Cheklanib qolmay, balki ruhoniyatlaridan madadlar istab, maqsadlariga erishganlar. Jumladan, Xoja 
Ahrori Vali shunday hikoyat qiladilar: «Yoshligimda hazrat Shayx Abu Bakr Muhammad Qaffoli 
Shoshiyning nurli mazorotlariga borganimda tushimda hazrati Isoni ko’rdim. 
Hazrati Iso aytdilar: 
– G’am yema, biz sening tarbiyangni o’z zimmamizga olganmiz. 
Tushimning ta’birini ayrimlardan so’radim. Ular aytdilar: 
– Sening tushingni salomat-sog’lom bo’lgaySen, deb ta’bir qilurmiz. 
Men bu ta’birdan rozi emasdim. Ularga shunday Dedim: 
– Sizning ta’biringiz menga ma’qul emas. Men uni boshqacha ta’bir qilaman: 
– Hazrati Iso uyg’otish – tiriltirish mazharidirlar. Qaysi bir avliyoda uyg’otish – tiriltirish sifatlari 
uchrasa, ularni isaviy mashrab debdurlar. Hazrati Iso mening tarbiyamni o’z ixtiyorlariga olgan 
ekanlar, demak, Menda o’lik qalblarni qayta uyg’otish, tiriltirish sifati namoyon bo’lgay. 
Tez orada aytganlarim ikki marta tasdiqlangach, ko’pgina odamlar undan bahramand bo’ldilar». 

---

Buyuk ma’naviy murshid