|
www.ziyouz.com
кутубхонаси
3
hazratlariga nisbatan e’tiqodim baland edi. Xoja Mavlononing bu gaplarini eshitib, juda xafa bo’ldim.
Men Xoja Ahror hazratlari uylariga bormasligimni aytib, ijozat so’rasam-da, Xoja Mavlono ruxsat
bermadi va shunday Dedi: uning (Xoja Ahrorning) haqida nima qilmoqchi bo’lsak sizning huzuringizda
amalga oshirurmiz. Bu gaplarni eshitib, hushimni yo’qotayozdim. Ammo hech iloj topolmadim. Xoja
Mavlono bilan borishga majbur edim. O’sha kuni Xoja Ahror hazratlari Motriddagi uylarida edilar.
Motrid tomon yo’l olindi. Men ham majburan Xoja Mavlono bilan birga borardimu Olloh taologa iltijo
qilib so’rardimki, Xoja Mavlononing hazrati Xoja Ahrorga nisbatan qilmoqchi bo’lgan odobsizliklarini
ko’rmasligim va uning guvohi bo’lmasligimning chora-tadbirini ko’rishni amalga oshirsa...
Motridga yetib keldik. Xoja Ahror hazratlari gumbazli ayvonda o’tirgan ekanlar. Bizni kutib olib,
dasturxon olib Kelish uchun o’zlari uyga kirdilar va o’z qo’llari bilan Xoja Mavlono oldiga dasturxon
yozdilar, taom qo’ydilar. Xoja Mavlono taomga mayl ko’rsatib, hazrat Xoja Ahrorga bir gap aytishga
hozirlik ko’rib, endi og’iz ochmoqchi ham ediki, nogoh birov kelib, Mirzo Sulton Ahmad o’z amirlari
bilan tashrif buyurdilar, deb xabar berdi. Xoja Mavlono bu xabarni eshitib, shoshib qoldi. Chunki
amirlar kengashida Xoja Ahror uyiga bormaslikni uning o’zi uqtirgan edi. Ularning Xoja Ahror uyiga
nima maqsadda kelganliklarini Xoja Mavlono bilmasdi va shuning uchun nihoyatda taraddudlanib
qoldi. Hazrati eshon (Xoja Ahror) Sulton Ahmad mirzo va uning amirlarini kutib olish uchun chiqqan
vaqtda Xoja Mavlono va bu faqir, (mavlono Ali Arron) Sulton Ahmad mirzo va amirlari ko’rmasin deb
hovlidagi odamlar ko’magida to’rt paxsalik Devordan oshib tashqariga tushdik. Men (Ali Arron) bu
vaqtda Xoja Mavlononing Xoja Ahrorga nisbatan qo’pol muomalalarini ko’rmaganim uchun shukrlar
aytur edim.
To’nlari va oyoq kiyimlari tuproqqa belangan ikki qariya devor tagida o’tirar edik. Bizning
otlarimizni olib kelganlaridan so’ng otlarga mindik va o’sha yerdan bir-birimizdan ajralib ketdik.
Shundan so’ng Sulton Ahmad mirzo va uning amirlari xuddi avvallari bo’lganidek hazrati eshon (Xoja
Ahror) ziyoratiga tez-tez borib turardilar. Ana shunda amir Abdulalining bashorati to’g’ri chiqdi.
Bir darvesh shunday hikoya qildiki, bir vaqt Xoja Mavlononing majlisida bizning Xojamiz (Xoja
Ahror) haqida so’z boribdi. Xoja Mavlono shunday degan emish; bu jual (axlat qo’ng’iziga, Xoja
Ahror)ga e’tibor qilmang, chunki uning ishi mol-mulk yig’ishdan boshqa narsa emas (Bu o’rinda shuni
eslatish lozimki, Xoja Mavlononing bu so’zlari «Manoqibi Xoja Ahror» deb atalgan kitobdagi ayrim
voqealar qahramoni aytgan so’zlar bilan hamohangdir. Jumladan: «Bir kun Xoja Ahror
Samarqandning Sug’didagi mulkiga Ketayotganda bir qalandar uning yo’lini to’sib: ey dunyodor,
qancha dunyo to’playsan?» – deb aytgan. Bu hol keyinchalik ta’kidlaydiganimiz bir haqiqatni – Xoja
Ahrorga qarshi kurashning uyushtirilgan ekanini yana bir karra tasdiqlaydi).
Bu so’zlar hazrati eshonga yetib boribdi. Hazrati eshon shunday debdurlar: oqibatda jualday o’lgay.
Xoja Muhammad jarrohning o’g’li Mavlono Ma’ruf shunday dedi: Men Hirotda edim. Xoja Mavlono
ham bu shaharga keldi. Shahar akobirlari uni ko’rishga keldilar. Ular Xoja Mavlono so’zlarida
parishonlik borligini mushohada qildilar. Shundan so’ng oldiga juda oz kishi borar edi. Oxiri amir
Chaqmoq madrasasida yashadi. Uning oldiga kelgan odamga «Bularning hammasi o’sha shayxning
(Xoja Ahror) karomati» deb aytar edi. Shunda ulardan biri aytdi: ey Xoja Mavlono, siz shayx ul-
islomsiz, Samarqand sohibisiz, ota-bobolaringiz u shaharda izzatli va hurmatlidurlar. Umringiz oxirida
bunday parishonlik va xo’rlikka uchrashuvingiz o’sha shayxning karomati bo’lmay nima ham bo’lardi.
Oqibatda Xoja Mavlono kasallikka uchradi, kasalligi vaqtida men (Mavlono Ma’ruf) unga qarashib
turardim. Bir kuni hujrasiga kirsam, najosati ustida o’tirib, qo’llari bilan uni titib barmoqlarini burniga
keltirib, ey Mavlono Ma’ruf, mushil (najosat)ning hidi yoqimli ekan, deganini eshitib, nafratim oshdi-
da, hazrati eshon (Xoja Ahror)ning so’zlari xotiraga keldi. Ul hazrat «Xoja Mavlono jualday o’lsin»
degan edilar. Darvoqye, shunday bo’ldi. Umrining oxirida Mavlono Muhammad Muammoiy uning
oldiga kelganida, ko’zlarini ochib Mavlono Muhammad Muammoiyga qarab, shunday dedi: «Hurmatli
Mavlono Muhammad! Agar muhtaram Xoja Ubaydulloh (Xoja Ahror)ning ziyoratiga borsangiz bizning
gunohlarimizni aytib, uzrimizni ham yetkazsangiz: nima qilgan bo’lsak nafs-izzattalashlik va obro’
orttirish uchun qilgan edik. Hammasidan voz kechdik. Karam qilsinlar-da, bizning gunohlarimizni
Buyuk ma’naviy murshid
Do'stlaringiz bilan baham: |
