Microsoft Word Boymur\340tov tm

Bir tekis taqsimlangan.

Bir tekis jipslashtirilgan.



a₁=a₂=a₃ =a₄ v₁ v₂v₃ v₄
5.1-rasm. Arqoq iplarini to'qimada bir tekis taqsimlangan joylanishi.

Agar arqoq ipiga o'tkazilgan urinmalar orasidagi masofa (a) o'zgarmas, ya'ni a₁=a₂=a₃ =a₄== a_n=const bo'lsa, arqoq ipi bir tekis taqsimlangan deyiladi va dastgoh bosh valining har bir aylanishidagi tortib olingan to'qima uzunligi ham bir xil, ya'ni l =const bo'ladi (5.1-rasm). Bunda v₁ v₂v₃ v₄v_n const, ya'ni arqoqlar orasidagi masofa bir xil bo'lmaydi. Bunday taqsimlanishda to'qimadagi birlik uzunlikka to'g'ri keladigan arqoq iplarini soni uning chiziqli zichligini o'zgarishidan qa'tiy nazar bir xil bo'ladi.

Bu turdagi arqoq joylashishini hosil qilish uchun dastgoh bosh valining har bir aylanishidagi tortib olingan to'qima uzunligi o'zgarmas, ya'ni l =const bo'lishi
kerak. Bunday taqsimlanishda to'qimaning uzunlik birliga to'g'ri keladigan arqoq iplarining soni, ya'ni to'qimaning arqoq bo'yicha zichligi uning chiziqli zichligini o'zgarishidan qa'tiy nazar o'zgarmas bo'ladi, Arqoq iplarini to'qimada bunday joy- lashishi odatda arqoq iplarining chiziqli zichligi bo'yicha notekisligi kam bo'lgan xollarda, ya'ni ip sifatli bo'lganda qo'llaniladi. Bu xolda to'qimaning yuzasida iplarning diametrlarini noteksligi aytarli sezilmaydi.
Agar arqoq iplarining chiziqli zichligi bo'yicha notekislik juda yuqori, ya'ni iplarning diametrlari sezilarli darajada o'zgarib tursa (masalan apparat tizimida yigirilgan iplar, tabiiy ip va xokazo) tekis taqsimlangan arqoq joylashishi to'qima yuzasining to'ldirilishi notekis bo'lishiga olib keladi.
Bunday xollarda bir tekis jipslashtirilgan arqoq joylashishini qo'llash maqsadga muvofiqdir. Bir tekis jipslashtirilgan arqoq joylashishida to'qimadagi arqoq iplarining orasidagi masofa ularning chiziqli zichligidan qa'tiy nazar v₁=v₂=v₃=v₄== v_n=const o'zgarmas bo'ladi (5.2-rasm) . Bunda arqoq iplariga o'tkazilgan urinmalar orasidagi masofa ipning diametriga bog'liq xolda o'zgarib tu- radi, ya'ni a₁a₂a₃ a₄ const, yani l const va arqoq ipini to'qimadagi bunday joylanishiga tekis jipslashtirish yo'li bilan erishiladi va u bir tekis jipslashtirilgan deyiladi.


a₁a₂a₃ a₄ v₁=v₂=v₃
=v₄
5.2-rasm. Arqoq iplarini to'qimada bir tekis jipslashtirilgan joylanishi

Arqoq ipining bunday joylashishini hosil qilish uchun dastgoh bosh valining xar bir aylanishida tortib olinayotgan to'qima uzunligi arqoq ipining diametriga bog'liq xolda o'zgarib turishi lozim. Natijada to'qimaning arqoq bo'yicha zichligi xam ipning diametriga bog'liq xolda o'zgarib boradi. Agar iplarning chiziqli zichli- gi kamayib ketsa, to'qimadagi arqoq iplarining joylashish zichligi ortadi. Aksincha

iplarning chiziqli zichligi ortib ketsa ularning to'qimada joylashish zichligi kama- yadi. Arqoq ipining bunday joylashishi ularning diametri notekisligini to'qima yuzasida sezilmasligi olib keladi.

1.