|
Dastgohning nazariy unumdorligi:
У 1
n 60
P
У 2 n 60 Bx
У
3
Н
У
4
Н
n 60
n 60 Bx
arqoqsoat
arqoqmetrsoat
bu erda, n-dastgoh bosh valining aylanishlari soni, ayl/min. Ra- to'qimaning arqoq bo'yicha zichligi, ip/10 sm.
B x-xom to'qimani eni, m.
To'quv dastgohlarining amaliy unumdorligi bosh val aylanishlari soni va FVK ga bog'liq. Bosh valni aylanishlari soni dastgoh turi va arqoq tashlash usuli bilan aniqlanadi. Quyidagi 12.1-jadvalda turli xil to'quv dastgohlarining tezlik (dastgoh va arqoq tashlash tezliklari) ko'rsatgichlari keltirilgan.
12.1-jadval
To'quv dastgohlarining tezlik ko'rsatgichlari, arqoq metr
Dastgoh turi
|
1995
|
1999
|
|
Minimum
|
maximum
|
minimum
|
maximum
|
Pnevmatik dastgohlar (Air – jet Looms)
|
Ko'p xomuzali (Multi- phase)
|
-
|
3.894
|
4.118
|
6.081
|
TSudakoma (Tsudokorna)
|
1.376
|
2.600
|
1.615
|
3.221
|
Pikanol (Picanol)
|
1.125
|
2.281
|
1.275
|
2.721
|
Dornier (Dornier)
|
1.095
|
1.831
|
1.316
|
2.520
|
Somet (Somet)
|
1.267
|
1.921
|
1.467
|
2.363
|
Rapirali dastgohlar (Rapier Looms)
|
Pikanol (Piconal)
|
840
|
957
|
806
|
1.372
|
Zultser (Sulzer)
|
860
|
1.170
|
835
|
1.330
|
Somet (Somet)
|
800
|
1.369
|
898
|
1.505
|
Dornier (Dornier)
|
785
|
945
|
775
|
2.000
|
Suvli dastgohlar (Water- jet looms)
|
TSudakoma (Tsudakorno)
|
1.218
|
2500
|
1.960
|
2.700
|
12.1-jadval taxlilidan ko'rinadiki, xozirda to'quv dastgohlarining unumdorligi ortib bormoqda.
Traditsion (mitti mokili, rapirali, pnevmatik va gidravlik) to'quv dastgohlarining nazariy unumdorligini yanada oshirish imkoniyatini chegaralanishi bu dastgohlarda to'qima shakllanish usulining o'ziga xosligidir. Barcha an'anaviy to'quv dastgohlarida xomuza hosil qilish hamda jipslashtirish texnologik jarayonlari tanda eni bo'yicha birdaniga malga oshiriladi. Arqoq ipi xomuzaga
tanda iplarini bir tomonidan ikkinchi tomoniga tashlanadi va keyngi ishchi davrgacha xomuza hosil qilish hamda jipslashtirish jarayonlari bajarilmay (to'xtab) turadi. Jarayonni bunday davriyligi an'anaviy to'quv dastgohlari unumdorligini sezilarli darajada pasaytiradi.
Mokili to'quv dastgohlari unumdorligini va arqoq tashlash tezligini oshirish uchun qilingan dastgohdagi konstruktiv o'zgartirishlar, dastgoh mexanizmlaridagi dinamik kuchlanishlarni ortishiga, dastgoh narxini qimmatlashiga va undan foydalanish qiymatini o'sishiga olib keldi. Faqatgina ko'pfazali (ko'p xomuzali) aylana yoki yassi to'quv dastgohlarini yaratilishi bilan to'qima shakllanishini davriyligini bartaraf etishga harakat qilindi. Bu dastgohlarda arqoq ipi xomuzaga tashlash, xomuza hosil qilish hamda jipslashtirish texnologik jarayonlari uzluksiz, bir vaqtda bir necha zonada birdaniga amalga oshiriladi, natijada dastgoh unumdorligi boshqalarga nisbatan eng yuqoridir.
Nazorat savollari
To'quv dastgohining ish unumdorligi.
To'quv dastgohlarining nazariy unumdorligini oshirish.
Texnologik amallarni avtomatlashtirish, elektron tizimlari.
Dastgohning nazariy unumdorligini hisoblash.
BOB. ZAMONAVIY TO'QUV DASTGOHLARINI MARKAZLASHGAN BOSHQARUV-NAZORAT TIZIMI
Bugungi kunda ma'lumotlarni yig'ish, avtomatik nazorat qilish va boshqarish kabi amallar to'liq kompyuter yordamida bajarilmoqda. Bu esa ishlab chiqarilayotgan mahsulotni uzluksiz ravishda nazorat qilib borishni va hosil bo'ladigan nuqsonlarni oldini olishni ta'minlaydi. Yuqori standart talablariga javob beradigan sifatli to'qima ishlab chiqarish bevosita to'quvchilik jarayoniga avtomatlashtirishni joriy etishni taqoza qiladi. Avtomatlashtirish to'qima ishlab chiqarish jarayonini keskin o'zgarishiga olib kelib, unda elektronika va kompyuter texnologiyalaridan foydalanish imkoniyatlarini kengaytiradi. Elektronika va kompyuter texnologiyalarini to'qima ishlab chiqarish jarayoniga tadbiq etish, ishlab chiqarish unumdorligini oshirish, mahsulot sifatini oshirish, doimiy nazorat qilish, texnologik omillarni tez va oson o'rnatish, rostlash va ishchi kuchini kamaytirish kabi ko'rsatgichlarni bajaradi va ta'minlaydi.
Zamonaviy to'quv dastgohlarida barcha texnologik omillar kompyuterli boshqaruv-nazorat tizimi orqali amalga oshirilmoqda (13.1-rasm). Bunday tizim to'kuv dastgohida to'qima ishlab chiqarish jarayonida quyidagi afzalliklarni beradi:
barcha texnologik omillarni kompter xotirasiga kiritish;
texnologik omillarni dastgohni ishchi holatida ham nazorat qilish;
assortimentga bog'liq omillarni tez o'zgartirish va nazorat qilish;
turli xil ko'rsatgichli to'qimalarni dasturlash orqali ishlab chiqarish;
o'rilish diapazonini kattaligi;
arqoq bo'yicha to'qima zichligini o'zgartirish;
dastgohni markaziy moylash;
dastgohdagi barcha omillarni umumiy boshqaruv markaziga uzatish.
13.1-rasm. To'quv dastgohini kompyuterli boshqaruv-nazorat tizimi Xozirgi kunda zamonaviy to'quv dastgohlari elektron tanda ipini uzatish va
taranglash, elektron to'qima tortish va o'rash, uzluksiz arqoq tashlash jarayonini nazorati ( PIC- permanent insertion control), egiluvchan nurli nazorat datchigi, elektron rang tanlash, avtomatik arqoq xomuzasini topish, elektron arqoq ipini taranglagich, avatik arqoq tplagich, avtomatik yurgizish yo'lakchasini bartaraf etish, E-xomuza hosil qilish va boshqa to'qima shakllanishi bilan bog'liq turli xil elektron nazorat-boshqaruv tizimlari bilan jihozlanmoqda (13.2-rasm). Oxirgi yillardagi elektron tizimlarni ishlab chiqarishni rivojlanishi natijasida avvallari qimmatliigi hisobiga joriy etish imkoniyati chegaralangan elektron tizimlarni endilikda bemalol qo'llash imkoniyatlari yaratildi.
Ishlab chiqarish korxonasida ma'lumotlar yig'ishni avtomatlashtirish katta iqtisodiy samara berish bilan birga barcha jarayonlar bo'yicha muammolarni aniq va tez bartaraf etishga erishishni ta'minlaydi. Avtomatlashtirishsiz esa bu ishlar og'ir mehnat va mablag' talab etib, ishchi orqali amalga oshiriladi va bu esa xatoliklardan holi bo'lmasligini bildiradi.
13.2-rasm. To'quv dastgohning avtomatik nazorat-boshqaruv tizimi Uskunalarda qanchalik mexanik qismlarni ko'pligi ularda yuqori tezlikka er-
ishishni chegaralab qo'yadi. Qismlarni emirilishi jiddiy muammo bo'lib, ular uskunalarni rejasiz to'xtashiga sabab bo'lib, foydali vaqt koeffitsientini kamayishi- ga olib keladi. Zamonaviy avtomatlashtirilgan to'quv uskunalarida esa to'xtashlar soni keskin kamayishi ta'minlangan.
Elektron nazorat-boshqaruv tizimini yana bir afzalliklaridan biri istemolchi- lar internet tarmog'i orqali umumiy ma'lumotlar bazaga kerakli talablarini qoldirish imkoniyatini beradi va ishlab chiqaruvchi talablarni inobatga olgan holda harakat qiladi.Avtomatlashtirilgan tizimni qo'llash ishchi kuchini kamayishiga olib keladi.
Quyida to'quv dastgohlarida qo'llanilayotgan elektron tizimlarni ayrimlari keltirilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
