Microsoft Word Boymur\340tov tm

Negativ to'qima rostlagichlari

Negativ to'qima rostlagichlarida hosil bo'lgan to'qima elementi biror bir tashqi (yuk, prujina va h.k.z) kuch orqali to'qima valigiga o'rab olinadi va tanda ipi tarangligiga bevosita bog'liq holda ishlaydi. Bu sistemada harakat uzatishda richa- gli tishchalar va chervyakli uzatmalar qatnashadi.
5.4-rasmda negativ to'qima rostlagichini chizmasi keltirilgan. Batan kurakchasi ( S) batan ostki vali ( R) va richag (L₁) bilan bog'langan bo'lib, richagda yuk (W) o'rnatilgan. Richagdagi (L₁) tishcha (P₁) xrapovik (W₁) tishlariga ta'sir etadi. Xrapovik tishli g'ildirak (W₂) orqali to'qima valigi bilan bog'langan. Mexanizm richagdagi yuk va tanda ipi tarangligi hisobiga muvozanat holatida bo'ladi. Jipslashtirish paytida batan mexanizmini dinamik urish kuchi hisobiga to'qima tarangligi nolga yaqinlashib qoladi. Bu paytda yuk esa o'z og'irligi hisobiga pastga harakat qila boshlaydi, natijada richagdagi tishcha xrapovikni bitta tishga aylantiradi. Xrapovikni aylanishi tishli g'ildirak (W₂) orqali to'kima valigini burilishiga olib keladi va natijada belgilangan uzunlikdagi to'kima bo'lagi to'kima hosil bo'lish zonasidan torib olinadi. Tishcha (P₁) sistema muvozanatdan chiqib ketmasligini saqlab turadi. Bunday sistemadagi to'qima rostlagichlari qalin to'qimalar (odeyallar va h.k.z) ishlab chiqarishda foydalaniladi.

5.4-rasm. Negativ to'qima rostlagichi

3.