2.2. Aholi bandligi va turmush farovonligini oshirishda kichik biznes va
xususiy tadbirkorlikning o‘rni.
O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan tub islohotlar maqsadi inson va uning
manfaatlari, farovonligini ta’minlash hamda insonni har tomonlama kamolga
yetkazishga qaratilgandir. Bu maqsad birinchi marta 1990 yil 5 iyunda
Prezidentimiz I. Karimov tomonidan «O‘tmishdan saboq chiqarib, kelajakka
ishonch bilan» deb nomlangan ma’ruzasida «biz butun iqtisodiyotga ijtimoiy
yo‘nalish baxsh etishni, uni insonga, uning talab va ehtiyojlarini qondirishga
qaratishni o‘zimizning asosiy vazifamiz deb bilamiz» - deb baralla aytilgan.
Iqtisodiyotning va xizmatlar sohasining barqaror yuqori o‘sish sur’atlari aholi
daromadlarini, insonlar turmush darajasi va sifatini oshirish uchun mustahkam asos
yaratdi. Byudjet tashkilotlari xodimlarining ish haqi, pensiya va stipendiyalar
miqdori 21,9 foizga, aholi jon boshiga jami real daromadlar esa 9,6 foizga oshdi.
Tadbirkorlik faoliyatidan daromadlar ulushi 2010 yildagi 47,1 foizga qaraganda
2015 yilda 52 foizga oshdi. 980 mingtadan ortiq ish o‘rinlari tashkil etildi, ulardan
60 foizdan ziyodi qishloq joylardadir, kasb-hunar kollejlarining 480 mingdan ortiq
bitiruvchilari ishga joylashtirildi. “Keksalarni e’zozlash yili” Davlat dasturining
barcha tadbirlarini amalga oshirish ta’minlandi. Davlat dasturi tadbirlarini
moliyalashtirishga barcha manbalar hisobidan 2 trillion 246 milliard so‘m va 225
million dollardan ortiq mablag‘ yo‘naltirildi.
Mamlakatimizda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik davlat va jamiyatimiz
rivojida alohida o‘rin egallaydi. Bugungi kunda biz bu sohani rivojlantirmasdan
turib iqtisodiyotimizning kelajagini ta’minlay olmaymiz. Kichik biznes va xususiy
tadbirkorlik sohasi ichki bozorimizni raqobatdosh va sifatli mahsulotlar bilan
to‘ldirishda, aholini ish bilan ta’minlash va shu asnoda ularning munosib daromad
topishi, farovonligining oshib borishiga erishishda eng asosiy omillardan biri
hisoblanadi hamda jamiyatimizning ijtimoiy-siyosiy tayanchi va poydevori bo‘lgan
mulkdorlar sinfining, ya’ni o‘rta sinfning shakllanishi va mustahkamlanishini
ta’minlaydi. Shuningdek, bu soha hozirda jamiyatimizdagi ijtimoiy va siyosiy
43
barqarorlikning kafolati va tayanchiga, yurtimizni taraqqiyot yo‘lidan faol
harakatlantiradigan kuchga aylanib bormoqda.
Kichik biznes sohasining iqtisodiyotdagi ahamiyati uning iqtisodiyotda
raqobat muhitini ta’minlash, yirik korxonalar uchun mahsulot va xizmatlar
yetkazib berish, yangi ish o‘rinlarini yaratish va ikkilamchi bandlikni ta’minlash,
bozor tizimining moslashuvchanligini oshirish, ilmiy-texnikaviy taraqqiyotni
jadallashtirish, resurslarni ishlab chiqarishga safarbar etish, soliq tushumlari
hajmining o‘sishini ta’minlash, aholi daromadlari darajasini barqarorlashtirish kabi
omillar bilan belgilanadi.
So‘nggi yillarda kichik biznes sub’ektlarining mamlakatimizda yangi ish
o‘rinlarini tashkil qilish, aholi daromadlari va farovonligini oshirishning muhim
omili sifatidagi natijalari salmoqli bo‘lib bormoqda (2.2.1-jadval).
Do'stlaringiz bilan baham: |