Microsoft Word bmi b. Boltaev doc

Tizim to’g’risida ma’lumotni oluvchi dasturlar. Bu dasturlar, kompyuterda 

o’rnatilgan apparat va dasturiy ta’minot bo’yicha, shuningdek, uskunalar 

foydalangan tanaffuslar, kiritish-chiqarish portlarni sozlash va boshqa resurslar 

to’g’risida keng ma’lumot beradi. Lekin, shunday dasturlar hech qanday sinash 

(testlash) funktsiyalarni bajarmaydi. Yangi platalarni, tarmoq adapterlarni, MIDI - 

qurilmalarni va nostandart tipdagi adapterlarni o’rnatishdan oldin qanday 

---

 

 

14 

 

tanaffuslar, kiritish-chiqarish portlar va xotira manzillari foydalanilayotganligini 

bilishingiz kerak. Har bir plataga o’ziga xos tanaffuslar va kiritish-chiqarish portlar 

biriktirilishi kerak. Bu kategoriyaga tegishli dasturlarni ko’pincha tarkibiy 

tuzilmali (konfiguratsion) utilit deb atashadi. 

Diagnostik dasturlar to’liq ma’lumot bermaydi, lekin, ular foydalidir. Har bir 

dastur, aniq tipga tegishli muammoni aniqlashga mo’ljallangani uchun, butun 

kompyuter uchun va disklarni tekshirish uchun alohida-alohida dasturlarni xarid 

qilish kerak. 

Testlash jarayoni uchun xos bo’lgan cheklanishlar. Masalan, tekshiruvchi 

dastur qaysidir qurilmada, masalan, disk yurituvchida muammo borligini anikladi. 

Diagnostika dasturlar kursatgan muammolar sababi boshka bo’lishi mumkin. 

Bunday dasturlar muammoni keltirib chiqqan qurilmaga emas, balki kompyuter 

ostki tizimiga ilova qiladi. Ma’lum simptom bir nechta komponentalarga xos 

bo’lishi mumkinligi uchun ko’p hollarda muammoli qurilmani aniq ko’rsatish 

mumkin emas.