Microsoft Word Баходир лотинча тузатилган doc

2-§. Velosipedda uchishga o‘rgatish metodikasi 
Maktabgacha  tarbiya  muassasalarida  uch  g‘ildirakli  va 
ikki g‘ildirakli velosipedlardan foydalaniladi. Avvalo bolalarni 
velosipedda  yurish  qoidalari  bilan  tanishtiriladi.  Bolalar  ikki 
yoshdan  uch  g‘ildirakli,  besh  yoshdan  ikki  g‘ildirakli 

---

- 171 - 
 
velosipedda yurishga o‘rgatiladi: velosipedga o‘tirishga undan 
tushishga,  to‘g‘riga,  aylana  bo‘lib,  «ilon  izi»  bo‘lib  haydash, 
ortga  burish  topshirig‘i  beriladi.  Shundan  so‘ng  bolalarni 
velosipedda  to‘g‘riga  haydash,  burilishlar  qilishga  (kattalar 
yordamida) o‘rgatiladi.  Velosiped 
uchishga 
o‘rgatishda 
bolalarni ketma-ket tarzda mashqlarga o‘rgatish lozim: 
-  velosiped qismlari bilan tanishish; 
-  rulni ushlab velosipedni to‘g‘ri, aylana bo‘ylab haydash; 
-  oyoqni  o‘rindiq  ustidan  oshirib  o‘tkazib  joyida  turgan 
velosipedga  o‘tirish  (bunda  o‘rindiq  bolaning  oyoqlari  yerga 
tegadigan holatga tushirilgan bo‘lishi kerak); 
-  oyoqlari 
bilan 
yerdan 
itarilib, 
to‘g‘ri 
yo‘ldan 
velosipedda  muvozanat  saqlab  uchish  (1  – 2  marta  tarbiyachi 
velosiped egaridan ushlab yordam beradi, keyin bola mashqni 
mustaqil bajaradi); 
-  oyoqlarini  ko‘tarib,  muvozanat  saqlab,  kichikroq 
masofani  yurib  o‘tish  (oyoqlar  yordamida  yerdan  itarilish 
bilan tezlik olinadi); 
-  oyoqlar  bilan  yerdan  itarilib,  to‘g‘ri  yo‘ldan  kichikroq 
masofalarni o‘tish (bunda avval bir oyoq, keyin har ikki oyoq 
pedalga qo‘yiladi); 
-  oyoqlar  bilan  yerdan  itarilib  tezlik  olgandan  keyin 
oyoqlarni pedalga qo‘yish va uni aylantirish, oyoqni pedaldan 
olish  va  ularni  yerga  tekkizib,  velosipedning  yurishini 
sekinlashtirib uni to‘xtatish; 
-  pedallarni aylantirib, to‘g‘ri yo‘ldan velosiped uchish; 
-  katta aylana bo‘ylab uchish; 
-  to‘xtash va velosipeddan tushish; 

---

- 172 - 
 
-  yo‘nalishga  hamda  boshqa  velosipedchilardan  4-5 
metrlik masofaga rioya qilib, aylana bo‘ylab velosiped uchish. 
Tarbiyachi 
velosipedga 
o‘tirishni, 
qoidalarning 
bajarilishini,  harakatlarni  dozalashni  kuzatib  boradi.  Agar 
toliqish alomatini sezsa, bolaga haydashni bas qilishni aytadi.