Microsoft Word Баходир лотинча тузатилган doc

 Egiluvchanlik 
va 
uni 
rivojlantirish 
usuliyoti. 
Egiluvchanlik  –  jismoniy  fazilat  bo‘lib,  harakat  tayanch 
apparatlarining  morfofunksional  xususiyatlari  demakdir.  Bu 
xususiyatlar  shu  apparat  zvenolarining  harakatchanligi,  uning 
maksimal 
amplitudasi 
(og‘ishi, 
egilishi, 
buklanishi, 
cho‘zilishi,  qayishqoqligi,  buralishi  va  hokazolar)  bilan 
o‘lchanadi. Egiluvchanlik faol, faol bo‘lishi mumkin. Muskul 
kuchi evaziga bo‘ladigan egiluvchanlik faol; tashqi qarshilikni 
inertsiya yoki og‘irligi evaziga tashqi ta’sir kuchi va hokazolar 
hisobiga 
namoyon 
qilinadigan 
egiluvchanlik 
passiv 
egiluvchanlik deyiladi.  
Emotsionallik 
ko‘tarinki 
kayfiyat 
va 
boshqalar 
egiluvchanlikning namoyon bo‘lishiga ijobiy yoki salbiy ta’sir 
ko‘rsatishi 
amaliyotda 
isbotlangan. 
Egiluvchanlik 
chegaralanadi 
unda 
cho‘ziladigan 
muskullarning 
qo‘zg‘aluvchanligi  muhim  a  hamiyatga  ega.  Chunki  uning 
tabiatida  cho‘zilayotgan  muskullarni  himoyalash,  saqlash 
xususiyati 
mavjud. 
Cho‘zilayotgan 
muskullarning 
egiluvchanligi  ortishi  bilan  ularning  qo‘zg‘aluvchanlik  holati 
yuqori 
darajaga 
ko‘tariladi. 
Bunda 
cho‘ziluvchan 
muskullarning 
faoliyati 
ma’lum 
darajada 
pasayadi. 
Egiluvchanlikni 
namoyon 
bo‘lishi 
tashqi 
muhit 
temperaturasiga  ham  bog‘liq.  Temperaturaning  ortishi  bilan 
egiluvchanlik  ortib  boradi.  Erta  tongdan  tungacha  bo‘lgan 
vaqt,  boshqa  jismoniy  sifatlarga  qaraganda,  egiluvchanlikka 
ko‘p  ta’sir  qiladi.  Masalan,  ertalab  egiluvchanlik  ancha 
kamaygan  bo‘ladi.  Mashg‘ulot  vaqtida  egiluvchanlik  turli 
sharoitlar  (harorat,  kunning  vaqti)  ta’sirida  o‘zgarishini 

---

- 101 - 
 
e’tiborga  olish  lozim.  Egiluvchanlikni  yomonlashuviga  olib 
boradigan  noqulay  holatlarni,  chigal  yozish  (razminka) 
mashqlari  yordamida  muskullarni  qizitish  bilan  bartaraf  etish 
mumkin. Egiluvchanlik charchash ta’sirida sezilarli o‘zgaradi,