Microsoft Word b7002eaef33a87432ee6c6cf46e1f5f58f33be11b6a173a1321e65e51b96f179

9.4. Туризм маркетингининг зарурлиги
. 
Охирги йилларда иқтисодий ўзгаришлар ва янги техникаларнинг 
ривожланиши, корхоналарнинг хизмат ва маҳсулотларини маркетинг 
шаклларида ва корхона бошқарувларида аҳамиятли бир ўзгаришларга сабаб 
бўлди. Компьютер технолигияларидаги ривожланишлар баъзи туристик 
масофаларнинг олдинги режага чиқиши, истеъмолчи муносабатларидаги 
ўзгаришлар ва бошқа омиллар корхона хўжайинларига харидорларнинг кутиш 
вақтларининг ўтганини, энди ўзлари бориб харидорларни излаш ва уларни 
ўзларига жалб қилиш кераклигини тушиниб бошладилар. Бу жараён бир 
ресторан ёки мехмонхона каби саёхат бюроси учун ҳам тааллуқлидир. 
Маркетинг тушунчасининг ўзгаришида фақат 3 та аҳамиятли омил мавжуд.
1. Бажариш учун фақат ишлаб чиқаришнинг керакли бўлгани (талаб 
таклифлардан жуда кўп бўлса) ишлаб чиқариш йиғиндисидан истеъмол 
йиғиндисига (талаб таклифдан кам бўлганда) ўтиш. Бу вазиятда, мехмонхона 
хўжалиги секторида, сотиш функциялари биринчи бўлмоқтадир. Бундай пайтда 
бозорнинг эҳтиёжига қараб ишлаб чиқариш ва тарқатиш керакдир. Бошқа 
томондан талабга мослашиш қийин ҳолга келмоқтадир. Бу ўтиш маркетинг 
тушунчасида юзага келган ривожланишни исботламоқтадир.
2. Рақобатнинг ривожланиши пастдаги шаклларда кўрсатилган ўхшаш ёки 
қўшимча қийматли маҳсулотлар тақдим этган ёки бир хил категориядаги 
корхоналар орасида юзага келган Рақобат (маҳсулот Рақобати) Нильтон-
Шератон (Hilton-Sheraton) мехмонхоналари ёки Мас Donald ва Wath hamberger 
каби тезда овқат тайёрланадиган корхоналар каби. Ўхшаш маҳсулотлар тақдим 
этган турли секторларнинг корхоналари ўртасида юзага келган рақобати: 
бирлашган мехмонхона занжирлари, кўнгилли занжирлашишлар, ижтимоий 
туризм мақсадли сектор, бошқа гурухлантиришлар каби. Миллий бозордан 
халқаро бозорга тўғри чиққан Рақобат. Бу савияда ҳатто миллий рақобат дунё 
рақобатига қатнаша олиши учун ўзини фидо эта олиш мажбуриятидадир. 

---

80
Хорижий сайёх бир нечта масофа орасидан танлаш ҳуқуқига эгадир: Лондон, 
Париж, Рома, Брюссель, Мадрид, Туркиядаги, Истанбул, Измир, Анталия билан 
рақобат ҳолидадирлар. 
3. 
Ўзгаришлар-янгиланишлар: 
Ҳаётда - юзага келган янгиланишлар, амалий қўллашлар, ҳаёт 
даражаларининг юксалиши, истеъмолчиларнинг овқатланиш, тунаш ва ижобий 
кўникишлари орасида танлаш имконини, шансини орттирмоқтадир. Юқоридаги 
бу таҳлиллар глобал бир шаклда қилингандир.