Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
108
qo‘yayotganda, shoir otasining Xatoyi degan taxallusi bo‘lganini, uning o‘zi ham ba’zan 
yomon odamlarga ishonib xato qilishini, ammo bugun shu xatosini to‘g‘rilayajagini aytdi. 
Humoyun ketgach, Tahmasp o‘zining Chilsutun qasriga qaytdi-da, xonayi xosga 
Validbekni chaqirtirdi. Eshik og‘aga birdan g‘azab qilib: 
— Sen hansi kazzob o‘g‘rilarni menim dargohima boshlab kelmishsan? — dedi. 
Ravshan ko‘ka bilan Xo‘ja G‘ozining o‘g‘irlik qilganlarini, ayol kishining tumorini 
titkilaganlarini Tahmasp avval ham eshitgan, ammo chandon e’tibor bermagan edi. 
Lekin endi shoh ularni bu o‘g‘irliklari va ig‘vogarliklari uchun shafqatsiz jazoga buyurdi. 
Ravshan ko‘kaning o‘g‘irlik qilgan o‘ng qo‘li bilagidan qirqib tashlandi. Sassiq ig‘volar 
tarqatgan Xo‘ja G‘ozining burni kesildi-yu, abadiy manqa bo‘lib qoldi. 
____________ 
* S e k k a — tanga. O‘ n t u m a n — yuz ming. 
* M i n g t u m a n — o‘n million. Keyinchalik Humoyun Mir musavvir va Mirsaid Ali uchun shoh Tahmaspga o‘n million tabrizi to‘lab, shundan 
so‘ng ularni Kobulga olib ketgani tarixiy hujjatlarda bor. 
* K o‘ h i q a f — Kavkaz tog‘lari. 
* E d i r a m — etaman.
* * * 
Eng zo‘r istagi — tezroq janubga yo‘l olish, Qandahordagi Akbarga yetishib, undan nari 
Hindistonga qaytish bo‘lgan Humoyun nuqul shu istakka qarshi borishga, asl 
maqsadidan tobora uzoqlashib, yanada shimolroqqa ketishga majbur bo‘lmoqda edi. Bir 
yildan ortiq olib borilgan muzokaralar kech kuzda nihoyasiga yetdi, shoh Tahmasp 
o‘zining to‘qqiz yashar o‘g‘li Murodni, sarkardasi Budag‘xonni o‘ng ikki ming askar bilan 
Humoyunga qo‘shib Qandahorga yuboradigan bo‘ldi. Lekin bu qo‘shinni hali bir joyga 
yig‘ish va Humoyun rahbarligida harbiy yurishga tayyorlash kerak edi. Qazvin atroflarida 
shohning o‘z qo‘l ostidagi o‘ng besh-yigirma ming askar bor, ularni boqishdan tashqari 
ot-ulovlarini yem-xashak bilan ta’minlash oson emas, kuz tugab, qish yaqinlashmoqda. 
Qish o‘chog‘i esa tor. Shu sabablarga ko‘ra Humoyun va uning odamlari shoh vakili 
Budag‘xon bilan birga Qazvindan shimoldagi keng joylarga — hazar dengizi bo‘ylariga 
borib qo‘shin to‘plashi, so‘ng o‘sha yoqlarda Qandahor yurishiga tayyorlik ko‘rishi 
maqsadga muvofiq topildi. 
Ular Elbrus tog‘idan va Mozandaron o‘rmonlaridan o‘tib, dengiz bo‘ylariga kelgunlaricha 
sovuq tushib qoldi. Hamida bonu Qandahorda kiygan issiq samur po‘stinni yana 
sandiqdan oldi. 
U ham Humoyun ham dengizni umrlarida birinchi marta ko‘rmoqda edilar. Qirg‘oqqa 
muttasil urilib turgan dolg‘a to‘lqinlar qattiq shamol turganda atrofga suv zarralarini 
uchirardi. Humoyun dengiz bilan o‘rmon oralig‘idagi keng bir sahnni qarorgoh uchun 
tanladi-da, chodir va o‘tovlar o‘rnatilguncha Hamida bonuni kemaga solib, dengizda sayr 
qildirdi. Havoning qovog‘i soliq, dengiz notinch, katta-katta to‘lqinlar mast tuyaday 
ko‘pirib, kemani u yoqdan bu yoqqa uloqtirar edi. Qirg‘oqdan uzoqlashganlari sari 
to‘lqinlar yiriklashib borar, uch tomon ko‘z ilg‘amas kenglik, hammasi harakatlanib 
ko‘pirib yotgan suv. 
Humoyun dengizning shimol chetiga yetguncha kema salkam bir oy suzishi kerakligini, 
shu bir oylik yo‘lning hammasi yaxlit, intihosiz suv ekanini aytganda Hamidaning vahmi 
keldi. Kemaning chayqalishi ham kuchayib ketgandan so‘ng uning boshi aylana boshladi. 
Hozir yana uning bo‘yida bo‘lgan, uch oydan so‘ng yangi farzand tug‘ilishi kerak. Lekin 
musofirlikda og‘ir ruhiy azoblar ichida mudom Akbardan xavotir bo‘lib yashayotgan 
Hamida bonu o‘zini juda noxush va behol sezar, ikkinchi bola kasalmand tug‘ilmasa deb 
qo‘rqardi. Humoyunda ham Sind bo‘ylarida Akbar paydo bo‘lgan paytlardagi ichki 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov