Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
87
— Siz Qandahorga iningiz Hindol mirzodan panoh istab bormoqdasiz, shundoqmi? 
— Taxminan shundoq. 
— Ammo Hindol mirzo bundan bir hafta oldin Qandahor hokimligidan bekor qilinganini 
bilurmisiz? 
— Yo‘g‘-e! Siz buni kimdan eshitdingiz? 
— Men kecha Qandahorda edim. O‘g‘lim Mirzo Askariyning dargohida sipohi. Komron 
mirzoning o‘zi ham Qandahorga kelganidan xabaringiz bordir? 
Humoyun buni ammasi Xonzoda begimning uch hafta burun yozib yuborgan xatidan 
bilgan edi. Yo‘lda ekanida qayta-qayta o‘qigan o‘sha maktubi hozir so‘zma-so‘z xotiridan 
o‘tdi: 
«Humoyunjon, men sizni jonimdan aziz ko‘rib, iltimosingiz bilan Kobuldan Qandahorga 
bordim. Har uchala iningizni bir joyga yig‘ib, hazrat otangizning vasiyatlarini eslatdim, 
kitoblarini ochib ko‘rsatdim. Sizni valiahd tayinlaganlarida, «olti hissa Humoyunga bo‘lsa, 
besh hissa Komronga bo‘lsin, hamisha bu qoidani mar’iy* tutib, mundin tajovuz 
qilmanglar», deb yozganlarini o‘qib berdim. Siz otangizning bu vasiyatiga doim amal 
qilganingizni, Agradaligingizda Komronga Kobul-u G‘aznidan tashqari Panjobni ham 
berganingizni aytdim. O‘sha paytda Mirzo Komron: «Otamiz menga besh hissa 
buyurganlar, og‘amizning mulki olti hissadan ham ortiq!» deb g‘avg‘o qilgan edi. Mana 
endi Sizda o‘shal olti hissaning bittasi ham qolmadi, Komron mirzo esa Badaxshon-u, 
Kobul-u, G‘azniga qanoat qilmay, Qandahorni ham o‘z hukmiga bo‘ysundirmoqchi bo‘ldi. 
Hindol mirzoga: «Qandahorda xutbani mening nomimga o‘qit!» deb buyurdi. Mening 
iltijolarim, oltmish olti yoshimda tog‘ yo‘llarida azob tortib G‘azni orqali Qandahorga shu 
adolatsizlikning oldini olay deb kelganlarim kor qilmadi. 
Ne til bilan aytayki, Komron mirzoni siz-u bizga adovat saqlab yurgan eng yomon 
odamlar o‘z ta’siriga olmishdir. Sizning saroyingizdan poraxo‘rlik qilib quvilgan Bopusxon 
hozir Komronning sohibixtiyor vaziri. Amir Bahlulga tuhmat qilib uni qatl ettirgan, keyin 
o‘zi zindonga tushgan Said Xalil Agradan kelib, Komron mirzoning saroyida diniy peshvo 
bo‘lib olmishdir. Bechora Nizomga xiyonat qilib uning g‘animlari oldida obro‘ orttirgan 
Afzalbek ham hozir Komronning ishongan amirlaridan biri. Qandahordagi Qorachaxon 
ham shu kunlarda Hindol mirzodan aynib, Bopusxon-u Said Xalillar tomoniga o‘tib olgan. 
Bular hammasi Komron mirzoni har qadamda ulug‘lab, «Siz Bobur mirzoning eng sohib 
iste’dod o‘g‘lisiz, podsholikka faqat siz munosibsiz», degan gaplarga uni astoydil 
ishontirib qo‘yganlar. Shu boisdan mening kuyib-yonib aytgan barcha gaplarim tosh-ga 
urilgan tig‘day hayf ketdi. Hindol iningiz: «Podsho og‘amiz tirik turganda xutbani Komron 
mirzoning nomiga o‘qitish mumkin emas!» deb oyoq tirab turibdir. Zora siz tezroq yetib 
kelsangiz-u bu talash-tor-tishlarni bartaraf qilsangiz. Ko‘zim tirikligida sizning inilaringiz 
bilan inoq, ittifoq bo‘lganingizni ko‘rsam dunyodan bearmon ketardim». 
Humoyun bu xatni olganiga ikki hafta bo‘ldi. shundan beri uni eng qattiq xavotirga solib 
yurgan yangilik — Said Xalil va Afzalbekday ashaddiy dushmanlari Komron mirzoning 
pinjiga kirib, uning ishonchli odamlariga aylanib olganligi edi. Ayniqsa, Said Xalil 
Humoyundan zindon qasdini olish uchun hech narsadan qaytmasligi aniq. Humoyun 
bolaligi o‘tgan Kobulga borishga, otasining qabrini ziyorat qilib, uning ruhidan madad 
so‘rashga qanchalik ishtiyoqmand bo‘lmasin, ammasining xatini o‘qigandan so‘ng u 
yoqlarga qadam bosmaslikka qaror berdi. U Qandahorga ham xavotir bo‘lib, ehtiyot 
bilan yaqinlashmoqda, lekin har qalay, Hindol mirzo shu yerda bo‘lsa yordam qo‘lini 
cho‘zar degan umidda edi. 
— Hindol mirzo hozir Qandahordami?! — so‘radi u kalontarning so‘zidan iztirobga tushib. 
— Yo‘q. U kishi ilgarilari Qandahorning yozgi issiqlaridan shikoyat qilgan ekanlar. Yozda 
bu yerlarning jaziramasi chindan ham qattiq bo‘lur, Komron mirzo inilariga shuni 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov