Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
329
— Bir og‘iz «ha» desangiz bas! — dedi Bir Sinx. 
Salim shuncha yildan beri Abulfazlga qarshi dilida to‘planib kelayotgan alamli keklar va 
noroziliklarni bir joyga yig‘di-da: 
— Ha! — dedi. Alibek bilan Bir Sinxga shu yetarli edi. 
Abulfazl yigirmatacha odami bilan kelayotgan paytda Seronj degan joy yaqinidagi 
o‘rmonzorda Bir Sinx uni ikki yuz rajput yigiti bilan o‘rab oldi... Abulfazlning 
mulozimlaridan Asadbek degani Agraga tirik qaytib, voqeani aytib berdi... Abulfazl ikki 
yil davom etgan Dakan yurishi davrida oilasini va ijodxonasini behad sog‘ingan, tezroq 
uyiga qaytish va chala qolgan asarlarini yozib tugatish ishtiyoqi bilan shoshilib kelmoqda 
edi. Bir Sinx unga o‘n barobar ko‘p navkar bilan hamla qilganda Abulfazl qilich 
yalang‘ochlab, otdan yiqilguncha jang qildi. Jon bergandan so‘ng qarasalar, tanasi o‘n 
ikki joyidan yaralangan ekan. Bir Sinx uning boshini kesib, qonli sallasiga o‘radi-yu, 
Ollohobod qal’asida otasiga qarshi qo‘shin to‘playotgan Salimga ko‘rsatgani olib ketdi. 
________________ 
* «Iqbolnoma» keyinchalik «Akbarnoma» degan nom bilan mashxur bo‘ldi. Dastlab «Oyini Akbariy» ham shu kitobga ilova tarzida yozilgan.
* * * 
O‘ttiz ikki yil burun Akbar bilan birga Fathpur-Sekriga, undan Laxo‘rga ko‘chgan poytaxt 
milodiy 1601-yilning yozida yana Agraga qaytdi. Janubda harbiy harakatlar tugamagan, 
yangi qo‘shib olingan Berar, Hamdesh, ahmadnigor viloyatlarini markazdan turib 
boshqarish uchun Agra qulayroq edi. Bundan tashqari, Ollohoboddagi Salimning isyonini 
daf qilish uchun ham sharqiy viloyatlar bilan suv yo‘li orqali bog‘langan Agra ma’qulroq 
edi. 
Dakandan g‘alaba bilan qaytgan Akbarni agraliklar karnay-surnaylar, rang-barang 
gulshodalar bilan kutib oldilar. Ilgari poytaxt ko‘chib ketganda huvillab qolgan qal’a 
atroflari, Hasht Bihisht, Zarafshon va Gulafshon bog‘lari endi qaytadan bezanib, orasta 
tus oldi. Shaharda birdan odam ko‘payib, ko‘cha va xiyobonlar, rasta va bozorlar 
serharakat bo‘lib ketdi. 
Poytaxt qaytib kelganidan agraliklar xursand. Biroq Akbarning o‘zi kiyimlari ostida 
yashirin yaralarni ko‘tarib yurgan odamday xazin va iztirobli. Yoshi oltmishga kirib, qaddi 
go‘yo birdan bukila boshlaganday engashibroq yuradi. 
Noqobil farzandlar ota qaddini qanday bukishi mumkinligini, yuzma-yuz olishuvlarda 
yengilgan g‘animlar o‘g‘illarining tantiqligidan foydalanib, qanchalik qaqshatqich zarbalar 
berishini Akbar endi bilmoqda. 
Murodning intihosiz mayxo‘rliklardan oqtutqaloq bo‘lib yigit yoshida o‘lib ketgani musibat 
ustiga qo‘shilgan bir malomat bo‘ldi. Nima qilsa ham jigarbandi, Akbar Murodning xokini 
uzoq Burxonpurdan Agraga olib kelib, Iskandar degan joyga qaytadan dafn ettirdi va 
qabrini quchoqlab vidolashdi. 
Uning endi qolgan o‘g‘illardan umidi yo‘q. Doniyol ham har kuni ichmasa turolmaydigan 
bo‘lib qolgan. Otasining davlati soyasida erka o‘sgan bolalar mo‘rt bo‘lishini Akbar 
Murodning bevaqt o‘limida ko‘rdi. Dakanda qolgan Abdurahim kuyovi Doniyolga 
qachongacha ko‘zquloq bo‘ladi? O‘z o‘g‘illaridan yuz chandon sodiqroq, irodaliroq bo‘lib 
chiqqan Abdurahim Akbarga boshqa tashvishlarni bartaraf etish uchun ham kerak. Uni 
Doniyolning oldidan chaqirib olsa, kichik o‘g‘ilning ahvoli nima bo‘larkin? Salim-ku, 
otasiga qarshi ochiqchasiga isyon ko‘tardi. 
Akbarning o‘zi ham qariganda hali shimolga, hali janubga qo‘shin tortib, fotihlikka 
buncha berilmasa, o‘g‘illarining tarbiyasiga ko‘proq vaqt ajratsa bo‘lmasmidi? Agar 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov