Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
323
bilan yotib qolgan bo‘ladi, uni o‘ldirishga yuborilgan odamlar uyidan topolmaydilar. Keyin 
Abdumo‘minga qarshi isyon ko‘targan biylar ana shu Pirmuhammad ko‘knorini o‘zlariga 
xon ko‘tarib, maydonga chiqadilar. Ichki urush boshlanadi.
Akbarning Movarounnahrdagi tarafdorlari: «Endi sizning Turonga kelishingiz uchun 
fursat yetildi, Abdumo‘min bilan Pirmuhammad ko‘knori hademay bir-birining boshiga 
yetgay!» degan mazmundagi maktublar yubordilar. 
Aksiga olib, xuddi shu kezlarda Akbarning o‘z dargohida ham bir-biridan og‘ir musibatlar 
yuz bera boshladi. Uning eng ishongan sarkardalari Bhagvan Das va Todar Mal orqama-
ketin kasalga chalinib vafot etishdi. Ulardan so‘ng shoir Fayzi Fayoziy olamdan o‘tdi. 
Murodning o‘g‘li Rustam to‘qqizga kirganda bo‘g‘ma kasalidan jon berdi. Bu mash’um 
xabar Burhonpurda Abdurahim bilan til topisholmay, nuqul ichib yurgan Murodga ma’lum 
bo‘ldi. U issiqni unutish uchun ham may ichar edi. Endi o‘g‘lining dog‘ida yig‘lab tun-u 
kun mast bo‘lib yurdi va axiyri oqtutqaloq kasaliga uchrab, o‘zi ham vafot etdi. 
Burhonpurdan Laxo‘rgacha otda bir yarim oylik yo‘l. To Akbarga xabar yetib kelguncha 
hind issiqlarida Murodning jasadini saqlab turish ham mumkin bo‘lmadi. Uni ota-ona 
ishtirokisiz Burhonpurga dafn etgan edilar. Buni eshitgan Salima begim: 
— Nahotki yolg‘iz o‘g‘limning jasadini ham ko‘rolmasam! — deb dod solib yig‘ladi, 
yuzlarini tirnab qonatib yubordi: — Yo‘q, meni Murodjonning oldiga yuboringlar! Men 
uning qabrini quchoqlab vidolashay! 
Lekin u yoqlarda hali urush tugamagan, yo‘llar xatarli edi. 
— Xatarli bo‘lsa mayli, o‘lsam o‘g‘limning yoniga ko‘minglar! 
Yigirma to‘qqiz yoshli Murod Akbarning dilidan ham katta bir parchasini yulib olib 
ketganday bo‘ldi. Abdurahim Burhonpurdan kelib fojianing tafsilotlarini aytib berdi. 
Murodning intihosiz mayxo‘rliklarida uning yaqin ulfatiga aylangan farangi to‘pchining 
ham xizmati borligini Akbar sezdi. Dehlida Akbarga suiqasd qilgan Po‘lat vasvas va uning 
uyidan topilgan farangi to‘fang xayolida qayta gavdalandi. O‘shanda Pakavira Akbarga 
qarshi ottirishga ulgurmagan to‘fangni endi farangi to‘pchi chog‘irga aylantirib, uning 
yordamida Murodni halok qilgan bo‘lishi mumkin emasmi? 
Nahotki Akbar — Akbar bo‘lib, ummon ortidan kelgan bir necha ming bosqinchi farangini 
Hindistondan daf qilolmaydi? Salima begim ham janubga talpinardi. Turonga qo‘shin 
tortish rejasi keyinga surildi. Akbar shimol yurishi uchun tayyorlangan qo‘shinlarini endi 
janub tomonga burdi. 
Lekin butun najotni undan kutayotgan buxorolik va samarqandlik tarafdorlari Akbarning 
ketidan yana maktub yo‘llab, Abdumo‘min ham o‘ldirilganini, shayboniyzodalar sulolasi 
tugash arafasida ekanini xabar qildilar. 
Abdumo‘min xuddi otasiga qarshi qilich ko‘targan temuriyzoda Abdullatifga o‘xshab faqat 
olti oy podsho bo‘ldi. U saraton kunlarida Zominning salqin suvlari bo‘yida dam olgandan 
keyin, Samarqandga qaytayotgan paytida o‘tadigan yo‘liga dushmanlari chuqur qazib, 
tepasini bilinmaydigan qilib bekitib qo‘yadilar. Abdumo‘min oti bilan shu chuqurga tushib 
ketgandan keyin uni Pirmuhammad ko‘knorining tarafdori bo‘lgan biylar tutib olib 
o‘ldiradilar va jasadini Buxoroga olib borib, xon saroyi oldidagi jazo maydoniga osadilar. 
Hozir xon bo‘lgan giyohvand Pirmuhammadni odamlar pisand qilmaydi. Shayboniyzoda-
larning kuni shu zaif ko‘knoriga qolgani uchun boshqa kattadahan biylar yangi sulolaga 
asos solish harakatiga tushadilar. Bu biylar orasida Hazar dengizining shimolidagi 
Ashtarxondan chiqqan Oltin o‘rda qoldig‘i sifatida Ivan Grozniy askarlari bilan jang qilib 
yengilgan va Buxoroga qochib kelib jon saqlagan Mingqishloqxonning avlodlari ham bor. 
Ana shu ashtarxoniylardan aka-uka Imomqulixon va Nodir Muhammad Samarqandni 
ishg‘ol qilib, endi Buxorodagi Pirmuhammad ko‘knoridan taxtni tortib olish uchun 
tayyorgarlik ko‘ra boshlaydilar. 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov