Microsoft Word Архитектуравий ашёшунослик

9.2-rasm. Dispers qo’shimchalarning (oh’ak, giltuproq) qorishma mustah’kamligiga tasirini 
ifodalovchi umumiy bog’lanish 
Tsement : qum (h’ajm bo’yicha): 1-1:3; 2-1:4; 3-1:5; 5-1:9. 
 
Engil betondan tayyorlangan panellar choklarini berkitishda 50 markadan kam bo’lmagan, 
og’ir  beton  panellar  uchun  esa  100  markadan  kam  bo’lmagan  tsementli  montaj  qorishmalari 
ishlatiladi. 
Er  osti  konstruktsiyalarini  g’isht  va  toshdan  barpo  etishda,  beton  poydevor  bloklarini 
terishda tsement sarfi qumning miqdoriga nisbatan kamida 75-125 kgm
3
 bo’lishi kerak. 
Yuqori  namlikdagi  gruntlarda  va  er  osti  suvlaridan  pastda  joylashgan  bino  qismlarida 
terish  ishlarini  olib  borishda  aktiv  mineral  qo’shimchali  portlandtsement  yoki  shlakli 
portlandtsement  (kamida  125  kgm
3
  qumga nisbatan) asosidagi qurilish  qorishmalari  ishlatilishi 
kerak. 
Muxit h’arorati pasaysa qorishmalar mustah’kamligining o’sish surati h’am kamayadi. Past 
h’aroratda qorishmaning mustah’kamligi 28 sutkada markadagiga nisbatan 55-75% tashkil etadi. 
Shlakli  va  putstsolanli  tsementlar  asosida  tayyorlangan  qorishmalar  10
0
Sdan  past  h’aroratda 
ishlatilsa  mustah’kamlikning  o’sishi  keskin  pasayadi  va  h’arorat  0
0
S  dan  pasaygan  qorishmada 
qotish jarayoni amalda to’xtaydi. 
Qish  mavsumida  ishlatiladigan  qorishmalarning  markasi  yozdagiga  nisbatan  bir  daraja 
yuqori olinadi (masalan, 75 o’rniga 100 marka).