4 - jadval
Maksimal xatolarning kvantil taqsimlanish qiymati
n
Ma’nolilik darajasi P
0,1
0,05
0,025
0,01
3
1,41
1,41
1,41
1,41
4
1,65
1,69
1,71
1,72
5
1,79
1,97
1,92
1,96
6
1,89
2,00
2,07
2,13
7
1,97
2,09
2,18
2,27
8
2,04
2,17
2,27
2,37
9
2,10
2,24
2,35
2,46
10
2,15
2,29
2,41
2,54
11
2,19
2,34
2,47
2,61
12
2,23
2,39
2,52
2,66
13
2,26
2,43
2,56
2,71
14
2,30
2,46
2,60
2,76
15
2,33
2,4
2,64
2,80
16
2,35
2,52
2,67
2,84
17
2,36
2,55
2,70
2,87
19
18
2,40
2,58
2,73
2,90
19
2,43
2,60
2,75
2,93
20
2,45
2,68
2,78
2,96
Ishonchlilik oralig’i
Agar o’lchov oralig’ining tog’riligi standart chetlashish qiymati
bilan
tavsiflangan bo’lsa, u holda o’rtacha arifmetik qiymatning ishonchlilik oralig’i
bilan ham baholanadi va quyidagi formula yordamida hisoblanadi :
∆ ̅
,
∙
√
Bu yerda
̅,
- erkinlik darajasi f= n-1 va ikki tomonlama ishonchlilik ehtimoli
̅
bo’lgandagi Styudentning kvantil taqsimlanish qiymati.
Odatda ishonchlilik oralig’ini hisoblash uchun ishonchlilik ehtimolining
= 0,95, ba’zi hollarda = 0,90 yoki juda katta aniqlik talab qilgan hollarda
̅
=
0,99 gacha foydalaniladi.
5- jadval
,
-ning f va ga bog’liqligi
f
̅
0,90
0,95
0,99
1
6,31
12,7
63,7
2
2,92
4,30
9,92
3
2,35
3,18
5,84
4
2,13
2,78
4,60
5
2,01
2,57
4,03
6
1,94
2,45
3,71
7
1,89
2,36
3,50
8
1,86
2,31
3,36
9
1,83
2,26
3,25
10
1,81
2,23
3,17
11
1,80
2,20
3,11
12
1,78
2,18
3,05
13
1,77
2,16
3,01
14
1,76
2,14
2,98
15
1,75
2,13
2,95
16
1,75
2,12
2,92
17
1,74
2,11
2,90
18
1,73
2,10
2,88
20
19
1,73
2,09
2,86
20
1,73
2,09
2,85
25
1,71
2,06
2,79
30
1,70
2,04
2,75
Shuni ta’kidlash kerakki, agar uslubni qayta ishlaganda n – ta parallel
aniqlash bajarilgan bo’lsa, analizning usulida keyinchalik n tadan parallel
aniqlash o’tkazishni ko’zda tutsa ishonchlilik oralig’i oddiy analizlar uchun
quyidagi formula yordamida hisoblanadi :
∆ ̅
,
∙
√
;
Aks holda oddiy analizning ishonchlilik oralig’ining
∆ ̅
qiymati juda kamayib
ketadi. Odatda n ≥10 va m ≥ 2 3 atrofida bo’ladi.
̅,
- koeffitsiyent haqiqiy va o’rtacha natijalar orasidagi farqning o’rtacha
natijaning standart chetlashishdan necha marta kattaligini ko’rsatadi
̅,
= │μ-
̅
│/
̅
= │μ –
̅
│·
√
/S
6. Mavzu bo’yichu savollar va qo’shimcha topshiriqlar:
1. Namuna turlarini sanang.
2. Suyuq moddalardan va cho’kmali eritmalardan namuna olish, namuna
olgichlar.
3. Qattiq moddalar va qovushqoq materialardan namuna olish usullari.
4. Metrologiya qanday fan?
5. Paydo bo’lish sabablariga ko’ra xato turlari.
6. Ifodalash usullariga ko’ra xatoning turlari.
7. Dispersiya, standart chetlanish va nisbiy standart chetlanish qiymatlarini
hisoblash nima uchun kerak?
8. Ishonchililik oralig’i qiymatining ma’nosi.
9. St’yudent koeffesientning ma’nosi.
10. 1,02; 1,04; 1,05 natijalar uchun standart, nisbiy standart chetlanish
qiymatlari va ishonch oralig’I qiymatini hisoblang.
7. Adabiyotlar.
1. Fayzullayev 0.
Elektrokimyoviy
tekshirish
usullari.
Toshkent,
“O’qituvchi” 1995.
2. Крешков А. П., Ярославцев А. А. Курс аналитической химии. Т. 11
Изд-во “Химия” М-Л., 1964.
3. Руководство по аналитической химии./ Пер с нем. Под ред Ю.
А.Клячко. М: Мир, 1979
21
GOMEGEN TIZIMLARDA KIMYOVIY MUVOZANAT
1.
Mavzu rejasi;
Tahliliy kimyoda ishlatiladigan reaksiya va jarayonlar. Muvozanat
konstantasi. Moddalarning holatlari, ionlar solvatlari. Kimyoviy muvozanatga
ta'sir etuvchi omillar: Aktivlik koeffisienti. Termodinamik, real va shartli
muvozanat konstantasi.
2.
Maqsadi:
Gomogen tizimida bo'ladigan muvozanat holatlari va unga mos analitik
kattaliklar bilan tanishtirish.
3.Dars o'tish vositalari:
Ko'rgazmali qurollar, ionlanish darajalarini
ko'rsatuvchi va turli elektrolitlar yozilgan jadvallar.
4.
Do'stlaringiz bilan baham: |