Microsoft Word al azkor ziyouz com doc

«Oxirgi istaklari Olamlar Rabbi Allohga hamd aytishdir» (Yunus surasi, 10-oyat), 
degan so’zidir. Biror ne’matga yetishganda yoki yomon ko’rgan narsasidan 
uzoqlashganda, Allohga hamd ham aytish mustahabdir. Hamd aytishning eng yaxshi 
iborasi «Alhamdu lillahi robbil ‘alamiyn»dir. 
 
289/2. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga 
Isro kechasida ikkita qadah keltirildi. Ularning birida sharob, ikkinchisida sut bor edi. 
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sutni oldilar. Shunda Jabroil (alayhissalom): «Sizni 
fitratga hidoyat qilgan Allohga hamd bo’lsin. Agar sharobni olganingizda, ummatingiz 
zalolatga ketar edi», dedilar. Imom Muslim rivoyatlari 
 
290/3. Abu Muso Ash’ariydan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi 
vasallam: «Agar birq kishining farzandi vafot etsa, Alloh taolo farishtalariga: 
«Bandamning farzandini oldinglarmi?» deydi. Farishtalar: «Ha», deb javob berishadi. 
Alloh: «Bandamning qalbining mevasini oldinglarmi?» deydi. Farishtalar yana: «Ha», 
deyishadi. Alloh taolo: «Bandam nima dedi?» deb so’raydi. Farishtalar: «Senga hamd va 
istirjo’ (ya’ni, «Inna lillahi va inna ilayhi roji’un», deb) aytdi», deyishadi. Shunda Alloh 

---

Al-Azkor. Al-Faqih an-Navaviy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
86
taolo: «Bandam uchun jannatda bir uy quringlar va uni hamd uyi, deb atanglar», 
deydi», dedilar. Imom Termiziy rivoyatlari 
 
Fasl: Xurosonlik do’stlar aytishdi: «Kimki, hamma hamdni o’z ichiga olgan hamd bilan 
Allohga hamd aytaman desa, «Alhamdu lillahi hamdan yuvafiy ni’amahu va yukafiu 
maziydahu», deb aytishi bilan qasamini bajargan bo’ladi». (Ma’nosi: Ne’matlarini hosil 
qilgan va ziyodaligini mukofot qilgan Allohga hamd bo’lsin.) 
 
Kimki maqtovlarning eng chiroylisi bilan Allohni maqtayman, deb qasam ichsa, «La uxsiy 
sanaan ‘alayka anta kama asnayta ‘ala nafsika» deb aytishi bilan qasamini bajargan 
bo’ladi. (Ma’nosi avval kelgan.) Ba’zilar: « Falakalhamdu hatto tarzo» (Rozi 
bo’lguningcha Senga hamd bo’lsin), deyilgan gapni ziyoda qilishgan. 
 
Abu Nasr Tammor Muhammad ibn Nazrdan (r.a.) rivoyat qilib keltirishlaricha, Odam 
alayhissalom: «Ey rabbim, kasbi korim meni mashg’ul qilib qo’ydi. Menga bir narsa 
o’rgatginki ana shu hamma hamd va tasbihlarni o’z ichiga olsin», dedilar. Shunda Alloh 
taolo u zotga vahiy qilib: «Ey Odam agar tong ottirsang uch marta va kech kirgizsang 
uch marta «Alhamdu lillahi robbil ‘alamiyna hamdan yuvafiy ni’amahu va yukafi’u 
maziydahu» deb ayt, hamd va tasbihlarni hammasini o’z ichiga olgandir», deb aytdi. 
(Ma’nosi yuqorida kelgan.)