Microsoft Word aktiv va passiv êèòîáè

Bank faoliyati turi boʻyicha daromadlar guruhi 
Bank faoliyati turlari 
Daromad turlari 
Kredit operatsiyasi 
- kredit berganlik uchun foiz 
- veksellar boʻyicha foizli daromad 
- oʻtgan yilgi kredit operatsiyalari boʻyicha daromad 
Diskont operatsiyasi 
- faktoring va forfeyting operatsiyalari boʻyicha diskont 
daromad 
Qimmatli qogʻozlar
bilan operatsiya 
- uzoq muddatli majburiyatlarga qoʻyilmalardan daromad 
- qimmatli qogʻozlarni qayta sotishdan daromad 
- qimmatli qogʻozlar bilan boʻladigan operatsiyalardan 
olinadigan boshqa daromadlar 
Kafillik faoliyati 
- berilgan kafolatlar boʻyicha olingan komissiyalar 

---

258 
Depozit operatsiyalari va
mijoz topshirigʻi
boʻyicha operatsiyalar 
- kassa operatsiyasi; 
- inkassasiya operatsiyasi; 
- hisob-kitob operatsiyalaridan olinadigan komissiya 
Valyuta operatsiyasi 
- chet el valyutasida boʻlgan operatsiya boʻyicha daromad 
- forvard, fyuchers, svop, opsion operatsiyalarini oʻtkazishdan 
daromadlar 
Bank faoliyatining
boshqa yoʻnalishi 
- mulkni ijaraga berishdan daromad 
- lizing operatsiyalaridan daromad 
- axborot xizmatlaridan daromad 
- jarima, penyalar va boshqalar 
 
Tijorat banklari daromadining mohiyati va boshqa moliyaviy 
institutlaridan farqlanib turuvchi xususiyati - bank pul resurslarini tashkil etib
va ularni yuqori daromadli bank portfellarini yaratish layoqati bilan belgilanadi 
Tijorat banklarining daromadlari va xarajatlari, bank foydasini oshirish
muammolarini oʻrganish, uning tijorat korxonasi sifatidagi samaradorligini 
baholash imkoniyatini beradi. 
§ 
18.2. Tijorat bankining xarajatlari, ularning tuzilishi va tarkibi. 
Tijorat banklari foizli va foizsiz xarajatlar 
Bankning daromadliligi, birinchi navbatda xarajatlarni kamaytirishga
bogʻliq. Bank ishi texnologiyasidagi muvaffaqiyatlar joriy xarajatlarni 
kamaytirishga imkon beradi. 
Xarajat - bu pul vositasini ishlab chiqarish (bank) va noishlab chikarish 
(nobank) faoliyatlariga ishlatish (xarajat qilish) tushuniladi. 
Daromadlar va xarajatlar, toʻlangan vakti va pul kelib tushgan sanadan 
katʻi nazar, kaysi davrga taallukli boʻlsa, oʻsha hisobot davrida aks ettiriladi. 
Bankning daromadliligi, birinchi navbatda, xarajatlarni kamaytirishga
bogʻliq. Bank ishi texnologiyasidagi muvaffaqiyatlar joriy xarajatlarni
kamaytirishga imkon beradi. 
Odatda, banklar oʻz zimmasiga operatsiya xarajatlari, ustama foizlarga
ketgan mablagʻlar, shuningdek, kredit riski bilan bogʻliq boʻlgan
yoʻqotishlarni qoplash uchun ajratmalarni oladilar. 

---

259 
Bank xarajatlari tarkibi: 
•
foizli xarajatlar 
•
foizsiz xarajatlar 
•
operatsion xarajatlardan iborat. 
Tijorat banklari xarajatlari quyidagicha tasniflanadi: 
1. Operatsion xarajatlar: 
1.1. Foizli xarajatlar 
1.2. Komission xarajatlar 
1.3. Moliya bozoridagi operatsiyalar boʻyicha xarajatlar 
1.4. Boshqa operatsiyaon xarajatlar. 
2. Bank faoliyatini funksionallashtirishni taʻminlashi boʻyicha xarajatlar. 
3. Boshqa xarajatlar. 
Yuqoridagi xarajat turlari mamlakatimizdagi hozirgi bank tizimiga
toʻgʻri kelmaydi. Chunki bizda tijorat banklari xarajatlari foizli xarajatlar, 
foizsiz xarajatlar va operatsion xarajatlarga boʻlib oʻrganiladi va shu tartibda
ishlashadi. Bu xarajat turlarini kengroq tarzda koʻradigan boʻlsak, quyidagicha 
turkumlash mumkin: