Microsoft Word 4-китоб ёшлар конф 2017 май

“Таълим, фан ва ишлаб чиқариш интеграциясида интеллектуал салоҳиятли ёшлар 
мамалакат тараққиётининг муҳим омили” конференция материаллари. 
151 
Дастлабки тайёргарлик босқичидаги болаларга: жамоа бўлиб ишлаш, 
машғулот жараёнидаги айтиб бажариладиган машқлар, топшириқлар, мусобақа 
элементлари ёқади. Педагогик кузатишлар натижасига кўра 9-10 ёшдаги 
болалар билан индувидуал ишлаш самара бермайди. Маълум бўлдики, бу 
ёшдаги болаларнинг ўзига хос томони шундаки: улар кўпроқ ўз тенгқўрлари ва 
мураббий билан мулоқотга киришиш иштиёқи баландлигини ҳисобга олиш 
зарур. 
Кичик мактаб ёшида кураш билан шуғулланувчи болалардан олинган 
жавобларнинг тахлилидан қуйидагилар маълум бўлди:
– боланинг кураш спортини келажакда давом эттириш фаолияти 
мураббийнинг шахсий жиҳатларига боглиқлиги; 
– болалар мураббий томонидан бериладиган эътиборни ёқтиришади, 
айниқса мураббий болаларга алоҳида диққатини жалб қилса, агарда 
мураббийнинг бутун машғулот давомидаги эътиборсизлигини болалар сезишса 
(айниқса қизлар) бундай ҳолат контингентни сақлашга салбий таъсир 
кўрсатади. 
8-10 ёшли болаларда ўз мураббийига нисбатан тўлиқ ишонч кузатилади. 
Боланинг мураббийга бўлган беғубор муносабати, унинг назаридаги 
мураббийи энг яхшилиги ва севимли киши эканлиги ва бу ҳолатлар боланинг 
мураббий билан бўладиган мулоқотга интилишини кучайтиради. Ёш 
курашчиларнинг мураббийига боғланганлиги шу даражада кучлики, ҳаттоки 
унинг қисқа вақтга алмаштирилиши ҳам боланинг кураш фаолиятини тўхтатиш 
фикрига олиб келиши мумкин. Курашчи болаларнинг фикрига кўра мураббий 
ёши ва тоифасидан қатъий назар шогирдларига биринчи навбатда меҳрибон 
бўлиши керак. 
Ўтказилган сўровномаларимиз натижалари кўра мураббийларнинг, ота-
оналарнинг, курашчиларнинг спортга бўлган қизиқишини ортиши ёки аксинча 
камайиши сабабларини умумлаштирганимизда қуйидагилар маълум бўлди: 
Болаларнинг спорт мактабига бўлган қизиқишини мустаҳкам-ланишида 
асосий ролни ота-оналарнинг фарзандларини фаолиятига бефарқ эмаслиги 
эгаллайди. Чунки, фарзандлари кураш фаолиятини тўхтатган ота-оналарни 
суриштирганимизда улар спортнинг кундалик ҳаёт учун зарурий аҳамият касб 
этишини, спортнинг организмга таъсирини ҳамда боланинг шахс сифатида 
тарбия топишида спортнинг ўрни ва аҳамияти ҳақида ҳеч қандай тасаввурга 
эга эмасликлари аён бўлди. 
Анкета суриштирувларида яна шу маълум бўлди-ки, ота-оналар 
болаларнинг кундалик спорт режими ҳақида тасаввурлари бой эмаслиги. Яна 
бир жиддий тўсиқлардан бири бу болаларнинг мактаб дарсликларини 
ўзлаштиришида оқсаши, кураш асосий баҳона бўлиб машғулотларни тарк 
этишга жиддий сабаб бўлмоқда. Анкета сўровлари ота-оналарнинг машғулот 
жараёнларига бўлган нофаол-ижобий ҳолатини кўрсатди. Ота-оналар билан 
уйларига бориб тушунтириш ишларини олиб боргандан сўнг, улар болалари 
яна спорт билан қайтадан шуғулланишини бошлашини ҳохлашди. Ростдан ҳам 
тушунтириш ишларидан сўнг болаларнинг катта қисми кураш машғулотларига 

---