Microsoft Word 4-китоб ёшлар конф 2017 май

“Таълим, фан ва ишлаб чиқариш интеграциясида интеллектуал салоҳиятли ёшлар 
мамалакат тараққиётининг муҳим омили” конференция материаллари. 
101 
ва у ҳақда жавобгарликни ҳис этиш; 
-кўп маданиятли жамият ҳаёти билан боғланган компетенциялар: таълим 
орқали ёшларга маданиятлараро компетенцияларни, яъни бошқаларни ҳурмат 
қилиш, бошқа маданиятга, тилга ва динга эга бўлган инсонлар билан 
биргаликда яшай олиш каби зарурий хислатларни сингдириш керак; 
-оғзаки ва ёзма мулоқотга киришиш билан боғлиқ компетенциялар: Бунда 
ўз она тилидан ташқари яна бошқа тилни билиш ҳам муҳимлиги кўзда 
тутилади; 
-жамиятни ахборотлаштириш билан боғлиқ компетенциялар: оммавий 
ахборот воситалари орқали тарқатилаётган ахборотларга нисбатан танқидий 
муносабатда бўлиш, унинг кучли ва кучсиз томонларини ажрата билиш учун 
ахборот технологияларни билиш; 
-касбий ва ижтимоий ҳаёт тақозосига кўра бутун ҳаёти давомида узлуксиз 
равишда ўқиб ўрганиб бориш.
2006 йил 18 декабрда Европа парламенти ва Кенгаши узлуксиз таълим учун 
қуйидаги таянч компетенцияларни тавсия қилди: 
1.Ўз она тилида мулоқот қила олиш; 
2.Чет тилида мулоқот қила олиш; 
3.Математик компетентлик ҳамда фан ва техника соҳасидаги асосий 
компетенциялар; 
4.Рақамли компетентлик; 
5.Ўқишни ўрганиш; 
6.Ижтимоий ва фуқаролик компетенцияси; 
7. Тадбиркорлик ва ташаббускорлик туйғуси; 
8.Маданиятдан хабардор бўлиш ва уни ифодалаш. 
Ҳозирги пайтда кўпгина Европа мамлакатлари ушбу комтенциялар асосида 
таълим тизимини яратган. Британияда олтита таянч компетенциялар асос 
сифактида олинган. Асосий компетенциялар: 
-мулоқотга киришиш; 
-ҳисоб-китоблар юритиш; 
-ахборот саводхонлиги. 
АҚШда 1980 йиллардан таълим стандартлари ишлатила бошланди. 
Маълумки, АҚШда таълим тизим марказлаштирилмаган. Шунга кўра, 
таълимга доир кўпгина масалалар ҳар бир штат томонидан ҳал қилинади. 
Германияда 1970 йилда ўтказилган тадқиқотларнинг бутун мамлакат 
бўйича паст натижа кўрсатганидан кейин таълим стандартдари ва дастурлари 
ишлаб чиқила бошланди. Немисларнинг стандартида таълим тизимида асосий 
эътибор ўқувчиларда таянч малакалар ва компетенцияларни шакллантиришга 
йўналтирилган бўлиб ўқув дастури ортиқча билимлар билан тўлдириб 
ташланмаган. Германияда 2004 йилдан бошлаб мактаб таълими стандартлари 
мажбурий ҳисобланади. 
Россияда таълим стандартлари 1992 йилда ишлаб чиқилди,1993 йилдан 
вақтинчалик таълим таълим стандартлари ишлаб чиқила бошланди. 2000 
йилдан бошлаб давлат таълим стандартларининг биринчи авлоди (умумий 

---