Microsoft Word 3-lekciya doc

 
Mikrosporidiyalar (Microsporidea) klası. 
Mikrosporidiyalar klasına 7 otryad kirip, dushshı suw balıqlarında Glugeida otryadının` 
wa`killeri parazitlik etedi. 
Glugeida otryadı.
Bul miksrosporidiyalarg`a sporogoniya da`wirlerinde bir yadrolı 
sporaları bar tu`rleri kiredi. Bulardın` ekstruzlik a`spabı jaqsı rawajlang`an, polyarlıq tutigi uzın 
izofilyarlıq pishindegiler kiredi. Dushshı suw balıqlarında 2 tuwıstın` wa`killeri parazitlik etedi. 
Glugeidae tuwısı
. Bul miksrosporidiyalarg`a sporogoniyalıq rawajlanıwda pansporoblastlıq 
sporont da`wirinde (sporogenetikalıq) yamasa meront da`wirinde (merento-genetikalıq) qabıqları 
bar tu`rleri kiredi. Sporont yadroları ten` emes, bo`linip ko`p yadrolı plazmodiyalardı payda etedi. 
Sporanttın` yadroları sporoblastlardın` sanına ten` kelip keyin sporaları 16-200 deyin baradı. 
Sporaları geyde bir u`lkenlikte, geyde 2-3 u`lkenlikte boladı. Bul tuwısqa 5 rodlar kiredi. Glugea, 
Pleistophora, Vavraia, Tuzetia, Polydispyrenia –rodlarının` birinshi ekewi balıqlarda parazitlik 
etedi. 
Glugea rodı
. Bularg`a u`lken qayıs ta`rizli, ko`p yadrolı plazmodiyası bar pishindegiler kirip, 
bir yadrolı kletkalarg`a tarqaladı. Keyingiler qaytadan qayıs ta`rizli pishinlerge yamasa 
sporantlarg`a baslama beredi. Sporogoniya da`wiri pansporoblasta rawajlanadı, 2-32 yadrolı 
sporogoniyalıq plazmodiya bir yadrolı kletkalarg`a bo`linip, bul tag`ı bo`linip 2 den sporoblastı 
payda etedi. Usınday jollar menen payda bolg`an sporalar toplanıp turaqsız pansporoblastlıq juqa 
qabıq uslap turadı. Mikrosporidiyalar menen za`lellengen xojayin kletkası ku`shli o`sip yadrosı 
ju`zlegen mayda yadrolarg`a bo`linip ketedi. Za`lellengen kletka keyin qabıq ishinde qaladı. 
Wa`kili sılanın` ishek diywalındag`ı Glugea luciopercae, Glugea anomala teri astında bulshıq et 
arqalı ishki tutastırıwshı toqımalarda boladı. 
Amudarya, Sırdyarya ha`wizleri sudak balıg`ının` ishek diywalında Glugea luciopercae 
ko`plep parazitlik qıladı (B.Allamuratov, 1995). 
Sporaları uzınsha, sopaq formada bolıp aldın`g`ı aqırı qısılg`an ha`m u`lken artqı vakuoli bar. 
Fiksatsiyalang`an sporası u`lkenligi 4,6 ( 4,0-5,1) x 2,3 (2,0-2,5) mkm, al boyalg`annan keyin 
3,8x2,4 mkm. İshek silekeyli qabatı astındag`ı tsistalar domalaq uzarg`an formalarda bolıp 200-300 
mkm jetedi. Rawajlanıwdın` baslang`ısh da`wirinde juwanlıg`ı 1-2 mkm tutastırıwshı toqıma tu`r 
o`zgertken kletkaları menen qorshalg`an. Keyin tsista qabıg`ı 10 mkm juwanlıqqa deyin jetedi. 1-2 
jıllıq jas balıqlarda ko`pshilik waqıtlarda ishek ku`shli zıyanlanadı, biraq balıq jasının` ulkeytiwi 
menen invaziya mug`darı to`menleydi (Safrıgina, 1979). 

---

13