Microsoft Word 13. Ma'Ruzalar matni

3.6. Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishda moddiy oqimlarni boshqarishga 

logistik yondashuvni qo‘llashning samaradorligi 

Ma'lumki,  ishlab  chiqarish  korxonasidagi  materialning  95-98%  vaqti  ortish–

tushirish va transport–ombor ishlariga to‘g‘ri keladi. 

«Bosh»,  «Simens»,  «Mitsubisi»  va  «Djeneral  motors»  firmalari 

ma'lumotlariga ko‘ra, korxonada moddiy oqimlarni boshqarishga logistik yondashish, 

logistik operatsiyalar majmui bajarilishini maksimal optimallashtirishga imkon beradi.  

Korxonada moddiy oqimlarni boshqarishga logistik  yondashuvni qo‘llashdan 

vujudga keladigan umumiy samaraning tarkibiy qismlari quyidagilar: 

1.

  Ishlab  chiqarish  bozorga  mo‘ljallangan.  Kam  hajmdagi  va  individual 

ishlab chiqarishga samarali o‘tish mumkin bo‘ladi.  

2.

  yetkazib beruvchilar bilan hamkorlik munosabatlari o‘rnatiladi. 

3.

  Uskunalar  to‘xtab  turishi  qisqaradi.  Bu,  ish  joylarida  kerakli  materiallar 

doimo mavjud bo‘lishi bilan, ta'minlanadi.  

4.

  Ishlab chiqarayotgan mahsulot sifati oshadi. 

5.

  Ishlab chiqarish sikli kamayadi va xarajatlar minimallashtiriladi. 

Ishlab  chiqarish  jarayoni  bilan  bog‘liq  xarajatlarni  kamaytirish  imkonini 

beradigan sabablarga to‘laroq to‘xtalib o‘tamiz. 

  Zaxiralar  optimizatsiyasi  –  logistikaning  markaziy  muammolaridan  biri. 

Zaxiralarni  saqlash,  moliyaviy  mablag‘lar  ajratilishini,  moddiy  texnika  baza  va 

mehnat  resurslarining  katta  qismining  ishlatilishini  talab  qiladi.  Ishlab  chiqarishni 

tashkil  etishning  zamonaviy  logistik  uslublarini  qo‘llayotgan  qator  /arbiy  yevropa 

firmalari  tajribalarining  tahlili  shuni  ko‘rsatadiki,  logistikani  qo‘llanilishi  ishlab 

chiqarish zaxiralarini 50% ga kamaytirish imkonini beradi. 

  Yordamchi  ishchilar  sonini  kamayishi.  Tizimlilik  (ishni  tizimli  amalga 

oshishi)  darajasi  qancha  past  bo‘lsa,  mehnat  jarayoni  shunchalik  aniqlanmagan 

bo‘ladi,  bu  esa  ishning  katta  hajmlarini  bajarishda  yordamchi  ishchilarga  bo‘lgan 

ehtiyoj shunchalik ortishiga olib keladi. 

  Materiallar  yo‘qotilishini  kamayishi.  Istalgan  logistik  operatsiya  –  bu 

potensial  yo‘qotishlar.  Logistik  operatsiyalar  optimizatsiyasi  –  bu  yo‘qotishlarnig 

kamayishidir. 

  Ishlab  chiqarish  va  ombor  maydonlari  ishlatilishini  yaxlitlash.  Oqim 

jarayonlarining  noaniqligi  ko‘proq  qo‘shimcha  maydonlarni  oldindan  egallab 

qo‘yishga undaydi. Masalan, ulgurji savdo bazalari loyihasida, oqim jarayonlarining 

noaniqligi ombor maydonlarini 30%ga oshirilishiga majbur qilgan. 

  Jarohatlarning  kamayishi.  Logistik  yondashuv  o‘z  ichiga  mehnat 

xavfsizligi tizimini ham kiritadi.