Microsoft Word 13. Ma'Ruzalar matni

7.1-Rasm. Moddiy zaxiralarning asosiy turlari

 

O‘tuvchi zaxiralarga

qoldiqlari  kiradi.  Zaxiralarning  ushbu  turi  hisob  davridan  keyingi  davrdagi 

yetkazishgacha bo‘lgan vaqt ichida uzluksizlikni ta'minlash uchun xizmat qiladi.

Aytib  o‘tilganidek  ishlab  chiqarish  zaxiralari  ham  joriy,  eh

 

ishlab chiqarish va tovar zaxiralarining asosiy qismini tashkil 

etadi.  Zaxiralarning  bu  kategoriyasi,  keyingi  yetkazishlargacha  bo‘lgan  davr  ichida 

ishlab  chiqarish  yoki  savdo  jarayonining  uzluksizligini  ta'minlaydi.  Joriy  zaxiralar 

hajmi doimo o‘zgarib turadi. 

 – turli xil ko‘zda tutilmagan hollarda ishlab chiqarish yoki 

savdo  jarayonini  uzluksizligini  ta'minlash  uchun  mo‘ljallangandir.  Bunday  hollarga 

quyidagilarni kiritish mumkin: 

azishlar davriyligi va kattaligi shartnomadagidan farq qilishi;

materiallar va tovarlarning turli sabablar bilan yo‘lda to‘xtab qolishi;

talabni kutilmagan oshib ketishi; 

Shunday qilib, ehtiyot zaxiralari yaxshi rivojlanmagan xo‘jalik munosabatlari 

‘g‘ri bashoratlardan o‘zini asrash uchun yaratiladi. 

Ehtiyot zaxiralarining hajmi, odatda, o‘zgarmas bo‘ladi. 

Mavsumiy  zaxiralar  –  ishlab  chiqarish,  iste'mol  yoki  tashish  mavsumiy 

xususiyatga  ega  bo‘lganda  paydo  bo‘ladilar.  Bu  ayniqsa  qishloq  xo‘jaligi 

sulotlarini  ishlab  chiqarish,  qayta  ishlash  va  tashish  uchun  ayniqsa  muhimdir. 

-terim  mavsumida  yoqilg‘i  iste'molini  keltirish  mumkin. 

+ishloq  xo‘jaligi  ishlab  chiqarishining  mavsumiyligini  hisobga  olgan  holda  unga 

archa zaxiralar mavsumiy deb hisoblanishlari mumkin.

Bundan tashqari moddiy zaxiralarning quyidagi turlari mavjud: 

 

yo‘ldagi zaxiralar va b.