Microsoft Word 12 Foydalanilgan adabiyotlar

“Fuqarolarning o’zini o’zi boshqarish organlari: 
 atrof-muhitni  muhofaza  qilishni  ta’minlash,  tabiiy  resurslardan  oqilona  foydalanish 
masalalari bo’yicha qarorlar tayyorlashda va qabul qilishda, shuningdek, davlat ekologik dasturlari 
va boshqa ekologik dasturlami ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etadi; 
tegishli hududda jamoatchilik ekologik nazoratini amalga oshiradi; atrof-muhit holatini va 
atrof  muhitning  ifloslanishiga  hamda  tabiiy  resurslardan  nooqilona  foydalanishga  olib  kelishi, 
fuqarolarning  hayoti  va  sog’lig’iga  tahdid  solishi  mumkin  bo’lgan  vaziyatlami  kuzatib  borishni 
amalga oshiradi; 
ekologik nazorat sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlami ishlab chiqishda ishtirok etadi;  
maxsus  vakolatli  davlat  organlariga,  mahalliy  davlat  hokimiyati  organlariga,  davlat  va 
xo’jalik  boshqaruvi  organlariga,  xo’jalik  yurituvchi  subyektlarga  davlat,  idoraviy  va  ishlab 
chiqarish  ekologik  nazoratini  amalga  oshirishda  o’z  vakilining  kuzatuvchi  sifatida  ishtirok  etishi 
to’g’risida takliflar kiritadi; 
atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish sohasidagi qonun 
hujjatlari  buzilishining  o’zi  tomonidan  aniqlangan  fakti  to’g’risida  maxsus  vakolatli  davlat 
organlarini,  iiinhnlliy  dnvlat  hokimiyati  organlarini,  davlat  va  xo’jalik  boshqaruvi  organlarini, 
xo’jalik yurituvchi subyektlarni xabardor qiladi; 
atrof- uhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish sohasidagi qonun 
hujjatlarining  talablari  buzilganligi  taqiqlangan  faktlar  yuzasidan  choralar  ko’rish  to’g’risida 
tegishli davlat organlariga takliflar kiritadi; 

---

209 
atrof-muhitning  holati,  tabiiy  resurslardan  oqilona  foydalanish,  mazkur  sohadagi  qonun 
hujjatlari buzilishi yuzasidan aniqlangan faktni bartaraf etish bo’yicha ko’rilayotgan chora-tadbirlar 
to’g’risida tegishli dnvlal organloi iga murojaat qiladi va axborot oladi; 
 atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish masalalariga doir 
jamoatchilik fikrini o’rganishni, jamoatchilik ekologik ekspertizasini o’tkazadi; 
atrof-muhitni  muhofaza  qilish,  hududning  sanitariya  holati,  uni  obodonlnshtirish  hamda 
ko’kalamzorlashtirish  masalalari  yuzasidan  o’z  vakolati  doirasida  tegishli  hududda  joylashgan 
korxonalar,  muassasalar  va  tashkilotlar  rahbarlarining  hisobotlarini  eshitadi  hamda  ularning 
natijalari bo’yicha qarorlar qabul qiladi; 
atrof-muhitni muhofaza qilishga ko’maklashadi, ekologik nazoratining boshqa subyektlari 
va  ommaviy  axborot  vositalari  bilan  jamoatchilik  ekologik  nazorati  masalalari  bo’yicha,  shu 
jumladan, ekologik nazoratning jamoatchi inspektorlari tizimini shakllantirishda hamkorlik qiladi; 
 aholining ekologik madaniyatini oshirish, ekologik ta’lim va tarbiyani rivojlantirishga doir 
ishda ko’maklashadi”. 
Qonunga binoan o’zini o’zi boshqarish organlari o’z vakolatlari doirasida tegishli hududda 
atrof-muhit  muhofazasiga  oid  qonunchilik  ijrosi  ustidan  nazoratni  amalga  oshiradi,  nodavlat 
notijorat tashkilotlariga atrof-muhit ifloslanishi va tabiiy resurslardan nooqilona foydalanishga olib 
kelishi mumkin bo’lgan, fuqarolarning sog’lig’i va hayotiga xavf soluvchi favqulodda vaziyatlarni 
kuzatib borish va oldini olish, aniqlashning samarali tizimi yaratilishida, shuningdek, jamoatchilik 
ekologik  nazoratini  tashkil  etish  va  amalga  oshirishda,  jamoatchi  inspektorlar  institutini 
shakllantirish  va  ularning  o’quvini  tashkil  etishda  ko’maklashadi.  Fuqarolar  yig’inlari  ekologik 
nazoratning  boshqa  turlari  amalga  oshirilishida,  ekologik  nazorat  sohasidagi  maxsus  vakolatli 
davlat  organiga  takliflar  kiritishda  ishtirok  etadilar,  ijro  hokimiyati  organlari,  tegishli  hududda 
joylashgan  muassasa  va  tashkilot  rahbarlarining  atrof-muhitni  muhofaza  qilish  va  hududning 
sanitariya holati, uni obodonlashtirish va ko’kalamzorlashtirish masalalari  yuzasidan hisobotlarini 
eshitadi  hamda  ularning  natijalari  bo’yicha  qarorlar  qabul  qiladi.  Bu,  shubhasiz,  fuqarolarning 
o’zini  o’zi  boshqarish  organlari,  nodavlat  notijorat  tashkilotlarining  roli  va  ahamiyatini  yanada 
oshirishga,  jamoatchilik  tuzilmalarining  atrof-muhit  muhofazasida  hamda  ekologik  vaziyatni 
yaxshilashdagi ishtirokini faollashtirishga xizmat qiladi. Mazkur qonun “Tabiatni muhofaza qilish 
to’g’risida”gi  Qonun  normalarini  amalga  oshirishni  ta’minlashga  yo’naltirilgan  bo’lib,  tabiat 
resurslaridan mutanosib foydalanish va ulami qayta ishlash, fuqarolar sog’lig’ini muhofaza qilish, 
milliy  manfaatlami  himoya  qilish  masalalarini  hal  qilishda  fuqarolik  jamiyati  institutlarini 
faollashtirishga  xizmat  qiladigan  mamlakat  ekologik  siyosatining  asosiy  prinsiplari  va  mohiyatini 
aniqlab berdi. 
Albatta,  1991-2015-yillarda  mamlakatda  jamoatchilik  nazoratining  shakllanishi  va 
rivojlanishi uchun shart-sharoitlar yaratildi. Jamoatchilik nazorati fuqarolar huquqiy madaniyatining 
bir  unsuri  sifatida  namoyon  bo’la  boshladi.  Lekin,  bu  davrda  davlat  hokimiyati  organlari  va 
boshqaruvining jamiyat hayotini barcha jabhalarini boshqarishda ustuvor rol o’ynashi, rivojlangan 
davlatlarga  xos  qonunchilik  asoslarining  yaratilmaganligi  tufayli  jamoatchilik  nazorati  instituti 
faoliyati  o’z  resurslarini  namoyon  qila  olmadi.  Bu  sohadagi  islohotlar,  asosan,  2017-yildan  - 
jamiyatni  isloh  etishdagi  tub  burilish  davrining  boshlanishi  asnosida  rivojlandi.  Bunda  davlat 
hokimiyati  va  boshqaruvi  tizimiga  Prezident  Sh.M.Mirziyoyev  tomonidan  ilgari  surilgan  “Xalq 
davlat  idoralariga  emas,  davlat  idoralari  xalqimizga  xizmat  qilishi  kerak”  prinsipni  qo’llash,  shu 
asosda  yangi,  fuqarolik  jamiyatining  shakllanishiga  imkon  yaratadigan  huquqiy  asoslaming 
yaratilishi, davlat organlarini modernizatsiyalashning boshlanishi muhim rol o’ynadi.