Microsoft Word 12 Foydalanilgan adabiyotlar

3.O’zbekistonda korrupsiyaga qarshi kurashdagi tub burilish davrining boshlanishi. 
Dunyoda XXI asr boshlariga kelib ham korrupsiyaga barham berish masalalari hal etilgani 
yo’q. BMT ma’lumotlariga ko’ra dunyoda berilgan pora hajmi keyingi uch yil ichida yiliga o’rtacha 
1  trln.  AQSh  dollarini  tashkil  etmoqda.  Rossiya  Federatsiyasi  adliya  vazirligi  hisobiga  ko’ra 
korrapsiya Rossiyani 20 foiz yalpi ichki mahsulotdan mahrum qilib, u yiliga 16 trln. rublni tashkil 
etmoqda.  Rivojlangan  davlatlarda  ham  korrapsiyani  kamaytirishda  hal  etilmagan  muammolar 
mavjud.  O’zbekistonda  ham  mustaqillik  davrida  korrapsiyaga  berilgan  mansabdorlar  xatti-
harakatiga to’liq barham berishning huquqiy va tashkiliy jihatlari o’z takomiliga yetkazilmadi. 
Prezident  Sh.M.Mirziyoyevning  2017-yil  7-fevraldagi  farmoni  bilan  tasdiqlangan“2017-
2021-yillarda  O’zbekiston  Respublikasinirivojlantirish-ning  beshta  ustuvor  yo’nalishi  bo’yicha 
Harakatlar strategiyasi”da mamlakatda korrupsiyaga qarshi kurashni samarali tashkil etish bo’yicha 
vazifalar qo’yildi. Uning 2-yo’nalishi qonun ustuvorligini ta’minlash va sud-huquq tizimini yanada 
isloh  qilish  vazifalarini  o’z  ichiga  olib,  uning  4-bandida  jinoyatchilikka  qarshi  kurashish  va 
huquqbuzarliklaming  oldini  olish  tizimini  takomillashtirish  vazifalari  qo’yildi.  Xususan,  unda 
korrapsiyaga  qarshi  kurashishning  tashkiliy-  huquqiy  mexanizmlarini  takomillashtirish  va 
korrapsiyaga qarshi kurashish tadbirlarining samaradorligini oshirish tizimini ishlab chiqish vazifasi 
qo’yildi. 
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2014-yil 24-iyulda qabul qilingan “Qonunchilik 
ijrosini  ta’minlash  tizimini  yanada  takomillashtirish  chora-tadbirlari  to’g’risida”gi  farmoniga 
muvofiq O’zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi tarkibida Qonunchilik ijrosi ustidan nazorat 
bosh boshqarmasi tashkil etilishi prokuratura organlarining korrapsiyaga qarshi kurash va nazorat 
faoliyati  kuchayishining  muhim  omiliga  aylandi.  2014-2017-yillarda  qonunlar  ijrosi  bo’yicha 
o’tkazilgan 17 mingdan ortiq tekshirav yakunlariga ko’ra prokuratura organlari tomonidan 115228 
ta  prokuror  nazorati  hujjat  himoyaga  ehtiyojmand  fuqarolari  manfaatlarini  ifodalaydi  va  himoya 
qiladi.  Bular  -  iqtisodiyotda  band  bo’lmagan  mehnatga  layoqatli  aholi,  ijtimoiy  qo’llab-
quvvatlashga  ehtiyoj  sezadigan  va  ishga  joylashishda  qiyinchiliklarga  duch  kelayotgan  odamlar, 
doimiy  ish  joyi  va  muqim*  maoshga  ega  bo’lmagan  aholi  qatlami,  boshqa  ijtimoiy  sohalaming 
xodimlari  va  mutaxassislari,  kam  ta’minlangan  va  ko’p  bolali  oilalar,  pensionerlar  hamda 
imkoniyatlari  cheklangan  kishilar.  O’zbekiston  XDP  davlat  tomonidan  ushbu  toifa  kishilarining 
manfaatlarini  ko’zlab  izchil  siyosat  olib  borilishiga  harakat  qiladi,  ulami  o’zining  elektorati  deb 
hisoblaydi va saylov kampaniyalarida ularning qoilab-quvvatlashiga umid bog’laydi; 
- katta hayotga kirib kelayotgan yoshlaming kasb-hunar tanlashi, taiim olishi va o’qishni 
bitirganidan keyin ish o’rniga ega bo’lishi uchun adolatli, barcha uchun teng hamda ijtimoiy ochiq 

---

152 
shart-sharoklar  yaratish;  pensionerlar,  mehnatga  layoqatsiz  nogironlar,  ota-ona  qaramogidan 
mahrum bolalaming hayotiy ehtiyojlarini toiaqonli qoiulirishga kafolat beradigan pensiya ta’minoti 
va ijtimoiy nafaqalar tizimini shakllantirish; 
-xalq  deputatlari  mahalliy  Kengashlaridagi  partiya  guruhlarining  luidudiy  ish  o’rinlari 
yaratish  hamda  o’rta  maxsus  va  oliy  Ma’lumotli  nuitaxassislami  tayyorlash  dasturlariga 
moslashtirilgan xizmat va tovarlar ishlab chiqarishni rivojlantirishga doir o’rta muddatli investitsiya 
dasturlarini  ishlab  chiqish  hamda  tasdiqlash  borasidagi  tashabbuslarini  yanada  rivojlantirish;  shu 
o’rinda  mahalliy  xomashyodan  raqobatbardosh  mnhsulotlar  ishlab  chiqarish  va  mavjud  resurs 
hamda talab asosida xizmntlar ko’rsatishga alohida e’tibor qaratilmoqda. 
Shuningdek,  partiya  butun  jahon  demokratik  harakati  so’l  qanotida  qabul  qilingnii 
TKNGLIK, OZODLIK, ADOLAT, BIRDAMLIK, DEMOKRATIYA VA INSON HUQUQLARI, 
TINCHLIK  prinsiplari  hamda  xalqimizga  xos  bo’lgan  milliy  va  umuminsoniy  gumanistik  hainda 
demokratik qadriyatlarga amal qilishini asosiy maqsadlardan biri sifatida qabul qilgan. Partiyaning 
ijtimoiy  ideali  -  O’zbekistonda  sotsial  demokratik  davlatni  bunyod  etishdir.  “XXI  asrda  kuchli 
O’zbekiston!” g’oyasi partiyaning bu maqsadga erishishdagi asosiy g’oyasi hisoblanadi. 
Hozirgi  davrda  O’zbekiston  XDP  oxirgi  saylovlarga  o’z  saftda  424.5  mingdan  ziyod 
a’zolari bilan qatnashdi. Partiya a’zolarini bevosita birlashtiradigan 9955 ta boshlang’ich tashkilot 
faoliyat  ko’rsatadi.  Partiyaning  Qonunchilik  palatasida  21  ta  deputatdan  iborat  fraksiyasi  faoliyat 
olib  bormoqda.Partiya  o’zining  ommaviy  axborot  vositalariga  ega.  Uning  markaziy  nashrlari: 
o’zbek  tilida  chop  etiladigan  “O’zbekiston  ovozi”  gazetasi,  rus  tilida  chop  etiladigan  “Golos 
Uzbekistana” haftaligi. 
O’zbekiston  “Vatan  taraqqiyoti”  partiyasi  (VTP)  1992-yilning  24-mayida  tashkil  topdi. 
VTPning  dasturida  belgilanganidek,  partiya  jamiyatning  siyosiy  tizimidagi  faoliyatini  parlament 
partiyasi  sifatida  tashkil  etadi.  Partiya  o’z  siyosatini  davlat  hokimiyati  va  boshqaruv  organlariga 
saylangan vakillari orqali o’tkazadi. Buning uchun barcha darajadagi vakolatli hokimiyat organlari 
sayloviga o’z nomzodlarini tavsiya etadi va ularning saylovchilar tomonidan qo’llab-quvvatlanishi 
uchun kurashadi. 
VTP tarkibida 2000-yilda QoraqalpogTston Respublikasi, Toshkent shahar, 12 viloyat, 220 
dan  ziyod  shahar  va  tuman  kengashlari  faoliyat  ko’rsatdilar.  Partiya  a’zolarining  soni  qariyib  35 
mingga  yetdi.  Partiyaning  markaziy  matbuot  nashri  -  “Vatan”  ijtimoiy-siyosiy  haftalik  gazetasi 
2000-yil aprelga qadar faoliyat ko’rsatdi. 
Mamlakatda  O’zbekiston  Xalq  demokratik  va  “Vatan  taraqqiyoti”  partiyalarining  tashkil 
topishi bilan bir partiyaviylik tizimiga butunlay barham berildi. Shuningdek, jamiyatdagi ijtimoiy 
qatlamlarning  qonun  chiqaruvchi  hokimiyatdagi  manfaatlarini  ifoda  etadigan  siyosiy  oqimlar  va 
tashkilotlar shakllandi. O’zbekiston Konstitutsiyasidagi demokratik tamoyillar, shuningdek, amalga 
oshirilgan  huquqiy  va  siyosiy  islohotlar  mamlakatda  yangi  partiyalaming  tuzilishiga  keng 
imkoniyatlar  yaratib  berdi.  2000-yilning  aprel  oyida  “Vatan  taraqqiyoti”  partiyasi  “Fidokorlar” 
Milliy Demokratik partiyasi bilan birlashdi. 
O’zbekiston  “Adolat”  sotsial-demokratik  partiyasi  (SDP)  1995-  yil  18-fevralda  tashkil 
topdi.  Partiya  milliy  xususiyatlarni  inobatga  olgan  holda  xalqaro  sotsial-demokratik  harakatning 
asosiy  negizi  bo’lgan  “Adolat”,  “Erkinlik”,  “Birdamlik”  shiorlarini  qo’llab-quvvatlashini  va  o’z 
faoliyatini o’zini o’zi boshqarish, oshkoralik va shaffoflik, qonuniylik, ko’ngillilik, partiya hayotida 
faol  qatnashish,  partiya  saflariga  kirish  va  undan  chiqish  erkinligi,  partiya  a’zolarining  teng 
huquqliligi asosida olib borishini e’lon qildi. 
O’zbekiston "Adolat" sotsial-demokiatik partiyasining asosiy maqsadi: 
-  demokratik,  huquqiy  davlatni,  ijtimoiy  yo’naltirilgan  bozor  iqtisodiyo’liga  asoslangan  kuchli, 
adolatli fixqarolik jamiyatini barpo etishda hamda O’zbekiston hududida yashayotgan barcha millat 
va  elatlaming  umumiy  manfaatlariga  mos  keladigan,  fuqarolarning  qonun  oldida  tengligi, 

---

153 
birdamligi,  konstitutsiyaviy  huquq  va  erkinliklari  ta’minlangan  ma’naviy  jipslashgan  jamiyatni 
shakllantirishda faol ishtirok etish.