Microsoft Word àñîñèéòåõ10. doc

Absorberlarni hisoblash
 
Absorberlarni hisoblashda quyidagi kattaliklar berilgan bo׳ladi: gazning sarfi G, gazdagi tegishli 
komponentning boshlang`ich Y
b
 va oxirgi Y
0
 konsentratsiyasilari, tegishli komponentning suyuqlikdagi 
boshlang`ich konsentratsiyasi x
b
 q
uyidagi qiymatlar esa aniqlanishi kerak: absorbentning sarfi L, 
absorbentning diametri D
a
 va balandligi H, qurilmaning gidravlik qarshiligi 
P
∆ . 
Absorberlarni hisoblash quyidagi tartibda olib boriladi. 
1) Y-x diagrammasida muvozanat bog`liqligi Y*=f(x) chizilib 
*
0
x
 
ning qiymati aniqlanadi. Fazalarning 
muvozanat holatidagi tarkiblari maxsus adabiyotlarda berilgan bo׳ladi. 
2) Absorbentning sarfi L topiladi, buning uchun avvalo uning minimal sarfi quyidagi tenglama orqali 
aniqlanadi: 
б
б
x
x
Y
Y
G
L
−
−
=
*
0
0
min
                                                          (25.11) 
So׳ngra 
min
L
L
ϕ
=
 hisoblaniladi, bu erda, 
ϕ
—
 absorbentning ortiqcha kerakligini bildiruvchi 
koeffitsient (odatda 
5
,
1
3
,
1
÷
=
ϕ
). L ning topilgan qiymatiga asosan moddiy balans tenglamasi bo׳yicha 
absorbentning oxirgi tarkibi x
0
 ni aniqlash mumkin. 
3) Y-x diagrammasida ish chizig`i chiziladi, bu chiziq koordinatalari Y
b
,x
0
 
va Y
0
, x
b
 bo׳lgan nuqtalardan 
o׳tgan to׳g`ri chiziqni tashkil etadi. 
4) Yutilgan komponentning miqdori quyidagi moddiy balans tenglamasiga asosan aniqlanadi: 
(
) (
)
б
б
x
x
L
Y
Y
G
M
−
=
−
=
0
0
                 
                   (25.12) 
5) Absorberning balandligi H va diametri D
a
 topiladi. Modda almashinish qurilmalarining asosiy 
o׳lchamlarini aniqlash tartibi 23- mavzuda keltirilgan. 

---

 
107
 
6) Absorberlarning gidravlik qarshiligi topiladi. Qurilmalarning gidravlik qarshiliklarini aniqlash tartibi 
ularning turiga qarab har xil bo׳ladi. Masalan, nasadkali absorberning gidravlik qarshiligi quyidagicha 
topiladi. Buning uchun dastlab quruq nasadkaning gidravlik qarshiligi (
к
P
∆
 Pa) topiladi: 
2
2
ω
ρ
λ
g
dE
H
P
к
=
∆
                                            (25.13) 
bu yerda, H — nasadka qatlamining balandligi, m; dE — nasadka elementlari tashkil qilgan kanallarning 
ekvivalent diametri, m; 
ω
 
—
 nasadka qatlamidagi gazning haqiqiy tezligi, m/s; 
λ
 — ishqalanish va 
mahalliy qarshiliklarni engish uchun ketgan bosimning yo׳qotilishini hisobga oluvchi qarshilik 
koeffitsienti. 
Nasadka qatlamidagi gazning haqiqiy tezligi quyidagi yo׳l bilan aniqlanadi: 
ε
ω
ω
0
=
 
bu yerda 
0
ω
 —
 gazning mavjud tezligi yoki qurilmaning to׳la kesimiga nisbatan olingan gazning tezligi, 
m/s; 
ε  — nasadkaning erkin hajmi yoki nasadkalar oralig`idan bo׳shliq hajm. 
Qarshilik koeffitsienti 
λ  ning qiymati Re mezoniga bog`liq. U nasadkaning turli elementlari uchun 
gazning harakat rejimiga asosan empirik tenglamalar bilan aniqlanadi. Masalan, absorberlardagi 
tartibsiz joylashtirilgan halqali nasadkalarda gazning laminar rejimdagi harakati uchun (Re<40) 
Re
140
=
λ
                                                           (25.14) 
 Turbulent rejimdagi gazning harakati uchun (Re > 40); 
               
2
,
0
Re
16
=
λ
                            
 
   (25.15) 
 
Kolonnaga tartibli joylashtirilgan halqali nasadkalar uchun: 
375
,
0
Re
2
,
9
=
λ
                                                           (25.16) 
bu yerda, 
G
G
E
d
µ
ρ
ω
/
Re
=
 — gaz uchun Reynolds mezoni; 
G
ρ
—
 gazning zichligi, kg/m
3
; 
G
µ
 — gazning dinamik qovushoqlik koeffitsienti, Pa•s. 
Kolonna ishi davomida namlangan nasadkaning gidravlik qarshiligi (
x
P
∆ , Pa) taxminan quyidagi 
empirik formuladan aniqlanadi: 
к
vi
x
P
P
∆
=
∆
10
                                                         (25.17) 
bu yerda, i — namlash zichligi, m
3
/m
2
  s; v — nasadkaning kattaligi va namlash zichligiga qarab tajriba 
orqali aniqlanadigan koeffitsient. Masalan, namlash zichligi i = (0,5-36,5) • 10-
3
 m
3
/m
2
  s bo׳lganda 
o׳lchami 25x25x3 mm bo׳lgan nasadka uchun v = 51,2 bo׳ladi.