Microsoft Word àñîñèéòåõ10. doc

Nyuton qonuni.
 Konvektiv issiqlik almashinishning asosiy qonuni bo׳lib Nyutonning sovitish qonuni 
hisoblanadi. Bu qonunga ko׳ra, issiqlik almashinish yuzasidan atrof-muhitga (yoki, aksincha biror 
muhitdan qattiq jism yuzasiga) berilgan issiqlik miqdori dQ devorning yuzasiga (dF), yuza va muhit 
haroratlarining farqiga 
(
)
M
г
t
t
−
 hamda jarayonning davomiyligiga (dF) to׳g`ri proporsionaldir, ya’ni: 
(
)
τ
α
dFd
t
t
dQ
M
г
−
=
                            (19.16) 
bu yerda, 
−
α  issiqlik berish koeffitsienti. 
Issiqlik berish koeffitsienti quyidagi o׳lchov birligiga ega: 
(
)




⋅
=






⋅
⋅
=








−
⋅
⋅
=
K
м
Вт
град
с
м
Ж
t
t
d
dF
dQ
M
г
2
2
τ
α
 
Uzluksiz issiqlik almashinish jarayoni uchun (19.16) tenglama quyidagi ko׳rinishda bo׳ladi: 
(
)
M
г
t
t
F
Q
−
=
α
                                      (19.17) 
Issiqlik berish koeffitsienti a devorning 1 m
2
 yuzasidan suyuqlikka (yoki muhitdan 1 m
2
 yuzali 
devorga) 1 s vaqt davomida, devor va suyuqlik haroratlarining farqi 1°C bo׳lganda, berilgan 

---

 
65
 
issiqlikning miqdorini bildiradi.
 Bu koeffitsientning miqdori bir qator kattaliklarga bog`liq: 
suyuqlikning tezligi 
ω , uning zichligi 
ρ
, qovushoqligi 
µ
, muhitning issiqlik-fizik xossalari 
(solishtirma issiqlik sig`imi C, issiqlik o׳tkazuvchanlik koeffitsienti 
λ , suyuqlikning hajmiy 
kengayish koeffitsienti 
β
, devorning shakli, o׳lchami (quvur uchun d-diametr, L — uzunlik) va 
uning g`adir budurligi 
0
ε
 
Shunday qilib, issiqlik berish koeffitsientining qiymati quyidagi omillarga bog`liq ekan: 
(
)
0
,
,
,
,
,
,
,
,
ε
β
λ
µ
ρ
ω
α
l
d
C
f
=
                          (19.18) 
Issiqlik berish koeffitsientining bir qator omillarga bog`liq bo׳lganligidan, issiqlik o׳tkazish 
jarayonlarining barcha ko׳rinishlari uchun a ning qiymatini hisoblab chiqadigan umumiy tenglamani 
olishning imkoni yo׳q. Faqat issiqlik almashinishning asosiy jarayonlari uchun tajriba natijalarini 
o׳xshashlik nazariyasi yordamida qayta ishlash orqali kriterial tenglamalarni chiqarish mumkin. Bu 
kriterial tenglamalar yordamida issiqlik berish koeffitsientining qiymati hisoblab topiladi.