Microsoft Word àñîñèéòåõ10. doc

 
 

---

 
148
 
 
 
32.6-rasm.
 Ekstraksiyalash jarayonlarini jadallashtirish usullari: 
a — ko׳ndalang tebranish; b — vibrasion tebranish; d — pulsasion tebranish; e — ultratovush 
maydoni; f — elektr yashinlar yordamida; 
j — oqim tezligini davriy o׳zgartirish
. 
Quvurning ko׳ndalang kesimi davriy ravishda o׳zgartirilganda (32.6-rasm, j) qattiq va suyuq fazalarning 
tezliklari ham o׳zgarib turadi. O׳zgaruvchan suyuqlik oqimida harakat qilayotgan qattiq zarracha 
quvurning tor kesimida tez harakat qilayotgan suyuqlikdan orqada qoladi. Quvurning keng kesimiga 
o׳tganda qattiq zarracha sekin oqayotgan suyuqlikdan o׳tib ketadi. Natijada qattiq faza yuzasidan 
suyuqlikka modda berish jarayoni birmuncha tezlashadi. 
Agar erituvchi va suyuq fazaga o׳tayotgan komponentning zichliklari bir-biriga yaqin bo׳lsa, erituvchini 
vakuum ostida qaynagan holda ishlatish bir qator afzalliklarga ega. Hosil bo׳lgan bug` pufakchalari bir 
xil tezlik bilan qatlamning butun hajmi bo׳yicha tarqaladi va qatlamning hamma joylarida bir xil sharoit 
yaratiladi. Bu jarayonda yangi faza (bug` pufakchalari) mavjud bo׳ladi. Natijada qattiq zarracha va 
suyuqlikning nisbiy harakatlari tezlashib ketadi. Erituvchini qaynagan holda ishlatish orqali 
ekstraksiyalashni tezlatishning asosiy sababi qattiq zarrachalar faol yuzasining ko׳payishidir. 
Elektromagnit maydon ta’sirida qattiq jismlarni ekstraksiyalash jarayonini tezlatishni quyidagicha 
tushuntirish mumkin. Elektromagnit kuchlari ta’sir etilganda ajralayotgan komponent va erituvchining 
molekulalari qutblanadi, suyuq fazaning dielektrik o׳tkazuvchanligi ortadi. Natijada qattiq zarrachalar 
yuzasidagi chegara qatlam qalinligi kamayadi va qattiq fazadagi ichki diffuziya koeffitsiyenti ortadi, bu 
sabablar ekstraksiyalash jarayonini tezlatishga olib keladi.