Microsoft Word àñîñèéòåõ10. doc

Suv bug`i bilan haydash.
 Aralashmaning qaynash haroratini pasaytirishga vakuum ishlatishdan 
tashqari uning tarkibiga qo׳shimcha komponentlar (suv bug`i yoki inert gaz) kiritish yo׳li bilan ham 
erishish mumkin. Agar aralashmaning komponentlari suvda erimasa, u holda haydash kubiga qo׳ 
shimcha komponent sifatida suv bug`i kiritiladi. 
 
 
 
26.3-rasm. Deflegmatsiyali oddiy haydash 
qurilmasining sxemasi: 
1 - haydash kubi; 2 - deflegmator; 3 - 
kondensator-sovitkich; 
4 - yig`gichlar. 
 
 
                  
 

---

 
114
 
 
 
 
   26.4-rasm. Suv bug`i bilan haydash qurilmasining sxemasi: 
1 - bug` g`ilofli haydash kubi; 2 - kondensator-sovitkich; 
3 - separator. 
 
Bu usuldan 100
0
 C dan yuqori haroratlarda qaynaydigan moddalarning aralashmalarini ajratish yoki 
ularni tozalash uchun foydalanish mumkin. 
Suv bug`i bilan ishlaydigan haydash qurilmasining sxemasi 26.4-rasmda ko׳rsatilgan. Bu qurilmaning 
haydash kubi qobig`iga susaytirilgan bug` beriladi. Dastlabki aralashma haydash kubiga quyiladi, 
so׳ngra barbotyor orqali suv bug`i yuboriladi. Aralashmaning bug`lanishidan hosil bo׳lgan bug`lar 
kondensator-sovitkichga beriladi. Hosil bo׳lgan kondensat ko׳rsatgich fonar orqali separatorga tushadi. 
Separatorning pastki qismidan gidravlik zatvor orqali suv chiqarib yuboriladi, yuqorigi qismidan esa 
suvda erimaydigan yengil komponent chiqariladi va maxsus idishga tushadi. Suv bug`i bilan haydash 
nomuvozanat holatda olib boriladi. Bu jarayonda kuchli suv bug`i ikki xil (issiqlik tashuvchi va qaynash 
haroratini pasaytiruvchi agent) vazifani bajaradi. Jarayonni davriy yoki uzluksiz usul bilan olib borish 
mumkin. 
Ayrim sharoitlarda suv bug`i o׳rniga inert gazlar (masalan, azot, uglerod ikki oksid va boshqalar)dan 
foydalaniladi. Inert gazlar qo׳llanilganda aralashmaning qaynash haroratini ancha pasaytirish mumkin. 
Biroq haydash kubidan uchib chiqayotgan bug` tarkibida inert gazlarning bo׳lishi kondensator-
sovitkichda issiqlik berish koeffitsientining keskin pasayib ketishiga olib keladi. Natijada issiqlik 
almashinish yuzasi kattalashib ketadi. Bundan tashqari, bug`-gaz aralashmasining kondensatsiyalanishi 
tuman hosil bo׳lishiga olib keladi. Bunday holda esa aralashmaning ajralishi qiyinlashadi va tayyor 
mahsulotning bir qismi inert gaz bilan uchib ketadi.