Microsoft Word 1-ameliy jumis doc


Soraw-juwap (aıgalnyez) hám sırtqı kórik (somatoskopiya



Download 0,71 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/3
Sana09.06.2022
Hajmi0,71 Mb.
#646034
1   2   3
Bog'liq
1-AMELIY JUMIS биологи

Soraw-juwap (aıgalnyez) hám sırtqı kórik (somatoskopiya
) Sol
ǵ
ollanolvchilarda 
sharshau alomatlarıni guzetiu vrach hám trenter ushın sportshı organizmiı ja
ǵ
dayın, onıń fizikalık 
shınıgıu orınlawda
ǵ
ı zorıgıu, tolıgıu, darejesin anıqlaw hám pikir shı
ǵ
arıwga járdem beredi. 
Sol
ǵ
olllanolvshidan mash
ǵ
ollot aldınan hám mash
ǵ
ollot waqıtında ózin seziniu, 
Sol
ǵ
olllanishga bol
ǵ
an hohishi, bazı shınıgıularni orınlawda
ǵ
ı qıyınlı
ǵ
ıni soraw kerek. 
Shagımlardın joqlı
ǵ
ı, ózin jaqsı syezishi organizmniń yolklámelar
ǵ
a jaqsı maslasıudan doim dalolat 
bermaydi. Sebebi bazı bir kesselliklerde, máselen, Júrektıń óte zorı
ǵ
ıwın tek arnawlı usıllar 
járdemida anıqlanadı. Eger Sol
ǵ
olllanolvshida shınıgıu orınlaw uaktında hám mash
ǵ
ollotdan keyin 
bazı shagımları bolsa bul yolklámelarnıń Sol
ǵ
olllanolvchi tayarlıgına mas emesligi, salamatlıgı 
jamanlasqannan belgi beredi. 
Sırtqı kórik tiykarında sharshaunıń darejesin anıqlaw múmkin (tyeri reni, darejesi, dem 
alıwı, háreket tolr
ǵ
olnligi, dıqqatı). 
Juz terisinin ózgermesligi yamasa biraz qızarıwı, azgana tyerlashi, dem alıwnıń tezleniwi, 
háreket koordinatsiyada
ǵ
ı ózgarjolmıslardıng joqlıgı, yolgolrish hám yolgolrishda tyetikligi, 
Sol
ǵ
olllanolvchinıń olnsha úlken bolma
ǵ
an tolıgıu darejesida ekenligi golvohlik beredi. 
Ortasha tolıgıu darejesi júznıń qızarıwı, óte tyerlash, tereń hám tez dem alıwı, háreket 
koordinatsiyasinıń ózgerisi (shınıgıu orınlawda hám yolrishda qadamnıń ózgerisi, yon tárepga 
tyebranishi), dıqqatınıń páseyiwi menen belgilenedi. 
Júdá tolıgıu darejesinde bolsa júznıń birdaniga qızarıwı, tyerlaganda maykada tozinıń payda 
bolıwı, dem alıwınıń tezleniwi, bazıda tartipsiz rawishte dem alıwı, hansirab qalıwı, háreket 
koordinatsiyasinıń kopgina buzılıwı (yonga chayqalib bázan yiqılıwi, tyexnikasinıń buzılıwı) 
dıkkatın joqlı
ǵ
ı menen xarakterlenedi. 
Terlew darejesine baha beriwda yolklamanıń siyisdati, koln temperatursı, shamolnıń bar 
yamasa joqligi hám ishimlik ist’yemol qilganlı
ǵ
ın alıw kerek. Kolchli tayarlaw payda bol
ǵ
anda 
Sol
ǵ
olllanolvshida bunıń sebebin anıqlaw kerek. 
Dene awırlı
ǵ
ı hám onda
ǵ
ı ózgarjolmıslardı anıqlaw – ápiwayı, Birak fizikalık yolklama 
tásirini baxalauda zarur usıllardan biri. Hámznni ólchash maqsetke molvofiqdir. Yolklamadan keyin 
sportchinıń hámzni ortasha 300-500 gr, endi Sol
ǵ
olllanishni baslaganlarda 700-1000 gr. paseyiui 
kerek. Úlken tezlikda
ǵ
ı hám uzaq múddetli yolklamadan (uzaq masofaga yolgolrish, chan
ǵ
i hám 
vyelosipyed poygasidan) keyin 2 -6 kg hámzn paseyiui kerek. Jıllık trenirovka tsiklinıń tayarlıq 
dáwirinde basqa dáwirlerge qara
ǵ
anda hámznnıń paseyiui aktivlesedi. Joqarı sport formasına 
eriskende sportshınıń hámzni normallasadı. 
Fizikalık shınıgıuga bol
ǵ
an organizmnıń reaktsiyasıni baxalauda, Júrek-qan tamır sistemesı 
háreketini anıqlaw úlken axmiyetke iye. Mash
ǵ
ollot oldidan, razminkadan keyin, mash
ǵ
ollotnıń 



tiykar
ǵ
ı bólimida, bazı mash
ǵ
ollotlarni bajargandan keyin, dam olgandan keyin yamasa yolklama 
siyisdatinıń paseyiui dáwirida puls hám qan basımı ólchanadi. 
Yolklama siyisdati hám xarakteriga kóra, pulsnıń ózgerisi hám tez tikleniwi organizm 
funktsional ja
ǵ
dayı darejesını anıqlaw imqanıni beredi. Maselan, eger 400 metrge 70 syekolnd 
dawamında yolgolrishda sportshı pulsi 160 olrsa hám 2 min. dan keyin 120 
ǵ
asha tiklense, Sol 
menen birge, náwbetdegi xolddi Solnday yolklamadan keyin 150 olrsa hám 3 min. dan keyin 
tiklense, bul hal YOLQT sistemesın funktsional ja
ǵ
dayınıń jamanlasıwın kórsetedi. 
Organizmniń funktsional ja
ǵ
dayınıń zarur kórsetkishi-bul puls tikleniwinıń tezligi. Jaqsı 
maslasqan sportshılardıń pulsi tınısh ja
ǵ
dayda minutına 60-80, fizikalık yolklamadan keyin 
2minutdan keyin 180 olrishdan 120 olrishgacha tómenleydi. 
Artyerial qan basımnıń ózgerisları organizmni fizikalık shınıgıuga shıdamlılı
ǵ
ın anıqlawga 
imkaniyat beredi. AQB nıń ózgerislarin baxalauda maksimal, minimal hám puls basımlarıni 
salıwtirilishi úlken axmiyetke iye. 
Organizmni jaqsı maslasıwında maksimal hám minimal AQB larnıń ózgerisları 
proportsional buliwi kerek, puls tez bolsa, maksimal qan basım ham balent boladı. Organizmnıń 
shınıgıu qobiliyati yemonlashganida maksimal qan basımn ózgerisi kemeyedi, pulsti tezleniwi bolsa 
saklanadı. Funktsional ja
ǵ
day jamanlasıwınıń en akırgı chiyerasi -bul gipotonık reaktsiya. Bunday 
reaktsiya óte shıdamılıqtı asırıw ushın ótkerilgen shınıgıulardan soń óte sharshau ja
ǵ
dayıda bolıwı 
múmkin. 
Tezkor kolch sıpatlı shınıgıularda maksimal qan basımnıń hadden osiwi roy beriwi múmkin: 
gipyertonık reaktsiya (220-240 mm. sim. olst.). Fizikalık shınıgıw
ǵ
a bol
ǵ
an minimal qan basımnıń 
normal juwap reaktsiyası onıń paseyiui menen ıgalayon boladı. Birak bazıda minimal qan basım 
ózgermeydi yamasa asadı. Bunday jagday organizmnıń shınıgıw
ǵ
a maslanıw qobiliyati paseyiuiniń 
byelgisidir. 
Kliniko – bioximik metodları házirgi zamonda TPN da ken qollanıladı. Qanda
ǵ
ı solt 
kislotasınıń mu
ǵ
darı trenirovkalarnıń yolnalishini anıqlawga járdem beredi. Sonıń ushın solt 
kislotasın anıqlaw shınıgıularni olyolshtirishda zarur rol óynaydi. 
Tekshirishlar ótkergande trenirovkadan 3 minutdan són barmaqdan qan alinadı. 
Trenirovkadan keyin solt kislotasınıń mu
ǵ
darı 4 mol/l. dan kam bolsa, yolklámelar jeterli emes. 
Shıdamlık sıpatın rawajlantırıwshı trenirovkalarda solt kislotasınıń mu
ǵ
darı 5-6 mol/l. da buliwi 
kerek, anaerob almashinolvni tyejashga yolllan
ǵ
an trenirovkalarda bolsa 8-11 mol.l.
Qanda
ǵ
ı mochyevina mu
ǵ
darı organizmnıń yolklámelar
ǵ
a maslasıuın anıqlawga járdem 
beredi. Qan mochevinasi oksil zatların maydalanıw maxsollotidir. Sportshılarda azan
ǵ
ı 
mochyevinanıń mu
ǵ
darı 3, 5 – 7 mol.l., 7 mol.l. dan ashsa – bul almashinolv protsesslerinde 
molvozanat joqlı
ǵ
ınıń dalolati, 8 mol.l. dan ótse-hádden úlken yolklamanıń aqıbeti. 
Tezlik hám tezkar sıpatların rawajlandırıwshı shınıgıularnıń effyektivlı
ǵ
ıni anıqlawda qanda 
anorganıq fosfat mu
ǵ
darı anıqlanadı. 
Kliniko -bioximik tekseriwlerde 11 oksikortikostyer tiyisliler, glyokóza hám basqalar 
anıqlanadı. 

Download 0,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish