Bandlik / Employment / Занятость – aholini ish bilan ta’minlash, mehnatga layoqotli aholining ijtimoiy foydali mehnat bilan mashg’ul bo’lishi; fuqoralarni shaxsiy va ijtimoiy ehtiyojlarini qondirish bilan bog’liq bo’lgan va qonunlarga zid kelmaydigan, mehnat daromadi beradigan faoliyati.
Bank krediti / Bank loans / Банковские кредиты – banklarning mijozlarga vaqtinchalik foydalanish uchun kapital berishi. Banklar qaytarishlik, bank foizi to’lova va muddatlilik shartlarida o’z mablag’lari va jalb etilgan mablag’lar hisobidan kreditlari beradi. Turli ssudalar (savdo-sotiq, ko’chmas mulkni garovga oilsh, asosiy kapitalni kengaytirish va boshqalar), veksellar hisobi kabi shakllari bor.
Bank foiz stavkasi / The bank`s interest rate / Процентная ставка банка - banki ssudasidan foydalanganlik uchun belgilangan haq miqdori; qarz summasiga nisbatan foiz hisobida undiriladi. Uning miqdori kredit turi, muddati va qarzning vaqtida qaytarilishiga bog’liq. Tijorat va davlat banklari Markaziy (milliy) Bank boshchiligida kreditlar uchun belgilaydigan bank foiz stavkasi qarzning qaysi tarzda va qanday berilishiga ham bog’liq. Uzoq muddatli qarzning bank foiz stavkasi past, qisqa muddatlisiniki yuqori bo’ladi.
Bozor / Market / Рынок - sotuvchilar bilan xaridorlar o’rtasidagi tovar ayriboshlash munosabatlari; ishlab chiqarish bilan iste’molni o’zaro bog’lovchi mexanizm. Bozor obeti nafliligi bor tovar va xizmatlar. Bozor ishtirokchilari (sotuvchi va xaridorlar) bo’lib ular firmalar, uy xo’jaliklari, davlatning tashkilot, idoralari va boshqalardan iborat.
Bozor infratuzilmasi / Infrastructure of market / Инфраструктура рынка – bozorda tovarlar va xizmatlarning erkin harakatini ta’minlaydigan muassasalar, tashkilotlar majmui. Bozor infrastrukturasining asosiy unsurlar quyidagilar: birjalar (tovar, xom ashyo, fond, valyuta) va ularning tashkiliy rasmiylashtirilgan vositachiligi; kimoshdi savdolari, yarmarkalar va birjadan tashqari tashkiliy vositachilik shakllari; kredit tizimi va tijorat banklari, emissiya tizimi va emissiya banklari; aholi bandligini boshqarish tizimi; davlat va nodavlat bandlikka yordam ko’rsatish markazlari (mehnat birjalari); axborot texnologiyalari va ishbilarmonlik aloqalari vositalari; soliq tizimi va soliq inspeksiyalari; tijorat-xo’jalik xatari sug’urtasi tizimi va sug’urta kompaniyalari; maxsus relama agentliklari, axborot markazlari va ommaviy axborot vositalari agentliklari; savdo palatalari, bojxona tizimi; o’rta va oliy iqtisodiy ta’lim tizimi; auditorlik va konsalting kompaniyalari; va h.k.
Do'stlaringiz bilan baham: |