Microsoft Word 05 Kishlok xujalik mahsulotlar sifati va marketingi

Sotuvchilarga ta’sir etish uslublari. 
 
Sotuvchilarga nisbatan SOR (do‘kon, namoyish zallari va hokazolarning xodimlari) bu insonlar 
tomonidan  sotishning  yuqori  darajalariga  erishishga  yo‘naltirilgan.  Rag‘batlar  sifatida 
quyidagilar qo‘llanilishi mumkin: 
1. Pul mukofotlari. 
2. Qo‘shimcha ta’til. 
3. Firma hisobidan xordiq chiqarish safarlari. 
4. Qimmatbaho sovg‘alar. 
 
Globallashuv davrida talabni shakllantirish va sotuvni rag‘batlantirishning mohiyati, 
maqsadi hamda uslublari. 
 

---

Ma’lumki, tovar xaridi xaridor to‘loviga qobiliyatli va tovar unga zarur bo‘lgandagina amalga 
oshadi. Lekin tovarni xarid qilish uchun uning iste’mol xususiyatlari haqida ma’lumotga ega bo‘lish 
kerak.  Bundan  tashqari,  bozorda  odatda  bitta  ehtiyojni  qondiradigan  bir  nechta  tovarlar  mavjud 
bo‘ladi va xaridor ular orasidan tanlashga majbur bo‘ladi. Iste’mol xususiyatlari noma’lum bo‘lgan 
tovar  bunday  vaziyatda  sotib  olinmaydi,  vaholanki,  inson  yangiliklarga  nisbatan  har  doim  biroz 
xavfsirash  bilan  qaraydi  («ishonchsizlik  to‘sig‘i»).  Aynan  ana  shu  to‘siqni  yo‘qotish  talabni 
shakllantirish va sotishni rag‘batlantirish xizmati (TASHSOR)ning asosiy vazifalaridan biridir. 
Talabning shakllanishi (TASH) xaridorga tovarning mavjudligi haqidagi xabarni yetkazish, bu 
tovar  orqali  qondiriladigan  ehtiyojlar  haqida  unga  ma’lumot  berish,  bu  ehtiyojlarning  qondirilish 
sifatini isbotlovchi dalillarni keltirishdan iborat. 
TASH  tadbirlari  —  reklama,  ko‘rgazma  va  yarmarka  faoliyati  va  hokazolar  yordamida 
potensial xaridor ongida xarid haqida qaror qabul qilishda asosiy rol o‘ynaydigan  «tovar haqidagi 
tasavvur» shakllanadi. 
TASH tadbirlarining asosiy vazifasi bozorga  «bozor uchun yangilik bo‘lgan tovarlar»ni olib 
kirish, bozorning qandaydir ulushini egallashda boshlang‘ich sotilishlarni ta’minlashdan iborat. 
Sotishni rag‘batlantirish bo‘yicha tadbirlar (SOR) tovarning iste’mol xususiyatlari bilan shaxsiy 
tajribasi orqali tanish bo‘lgan xaridorga qaratilgan. SOR vazifalari — mazkur tovarning keyingi xarid 
qilinishiga, katta partiyalarni sotib olishga, firma va xaridor o‘rtasida muntazam tijorat aloqalarini 
rag‘batlantirishga qaratilgan.