Microsoft Word 05 Kishlok xujalik mahsulotlar sifati va marketingi

 
3. Tovarlar guruhlari va turkumlari. 
 
Marketingda tovar qator belgilari bo‘yicha guruhlanadi. 
 
Tovarlar ishlatilish muddatiga qarab quyidagi uch guruhga bo‘linadi: 
Uzoq muddat ishlatiladigan tovarlar. Bu guruhga kiyim-kechaklar, sovutgichlar, mashinalar 
va boshqa tovarlar kiradi. 
Qisqa muddatda foydalaniladigan tovarlar. Bu tovarlar bir  yoki bir necha marta ishlatiladi. 
Bularga pivo, sovun, tuz, oziq-ovqatlarning boshqa turlarini kiritish mumkin. 
Xizmatlar  –  insonga  foydali  natija  va  qoniqish  beradigan  xatti-harakatlar.  Bularga 
sartaroshxonada soch oldirish, kiyim tikish, soatlarni tuzatish kabilarni misol qilib keltirish mumkin. 
Bundan tashqari tovarlarga so‘nggi qo‘llanilishi nuqtai nazaridan qaraganda ular ikki guruhga 
bo‘linadi: iste’mol tovarlari va ishlab chiqarish – texnik maqsadlarga mo‘ljallangan tovarlar. 
Iste’mol tovarlari – bu bevosita insonlarning shaxsiy ehtiyojlarini qondirishga mo‘ljallangan 
eng  zarur  tovarlardir.  O‘z  navbatida  iste’mol  tovarlari  jiddiy  tanlanadigan  tovarlar,  alohida 
ahamiyatga ega bo‘lgan tovarlar, talab juda kichik bo‘lgan tovarlar guruhlariga bo‘linadi. 
Kundalik ehtiyoj tovarlari – bu iste’mol tovarlari bo‘lib, xaridor uni o‘ylamasdan va boshqa 
tovarlar bilan deyarlik taqqoslamasdan, tez-tez xarid qiladigan tovarlardir. 
Jiddiy tanlov tovarlari – bularga sotib olish vaqtida sifati, narxi, tashqi ko‘rinishi, yaroqlilik 
darajasi  kabi  ko‘rsatkichlari  bo‘yicha  o‘xshash  tovarlar  bilan  solishtiriladigan  tovarlar  kiradi. 
Masalan, kiyim-kechak, mebel, elektrotovarlarni shu guruhga kiritish mumkin. 
Alohida ahamiyatga ega bo‘lgan tovarlar – bular tengi yo‘q tavsifga ega bo‘lgan yoki mashhur 
firmaning  nomi  bilan  bog‘liq  bo‘lgan  tovarlardir.  Masalan,  mashinaning  noyob  markasi,  o‘ta 
qimmatbaho taqinchoqlar. 
Talab juda kichik bo‘lgan tovarlar – bular kam iste’mol tovarlari bo‘lib, odatda xaridorlar bu 
tovarlarni  sotib  olishni  o‘ylamaydilar.  Masalan,  yangi  tovarlar.  Bu  guruh  tovarlarini  sotish  uchun 
anchagina marketing harakatlarini bajarishga to‘g‘ri keladi. 
Ishlab  chiqarish  –  texnik  maqsadlarga  mo‘ljallangan  tovarlar  –  bu  yakka  shaxslar  va 
tashkilotlar  tomonidan  boshqa  tovarlarni  ishlab  chiqarishni  davom  ettirish  yoki  biznes  sohasida 
foydalanish uchun sotib olinadigan tovarlardir.