Microsoft Word 04 Kishlok xujaligida investitsion jarayonlar

“Oxun To‘laev” fermer xo‘jaligi ishlab chiqarishida mehnat resurslaridan foydalanish va 
mehnat unumdorligi 
 
№
Ko‘rsatkichlar 
O‘lchov birligi 
2008 yil 
2009 yil 
Farqi 
(+,-) 
1 
Yalpi mahsulot qiymati 
Ming so‘m 
65907 
74485 
8578 
2 
Ishlovchilarning o‘rtacha 
yillik soni 
Kishi 
11 
25 
14 
3 
Qishloq xo‘jaligida jami 
sarflangan 
 
 
A) ish kuni 
Kun 
2970 
6750 
3780 
 
B) ish soati 
Soat 
20790 
47250 
26460 
4 
Bir kishi uchun to‘g‘ri 
keladigan
 
A) kishi kuni 
Kun 
270 
270 
- 
B) kishi soati
Soat 
1890 
1890 
- 
jadval davomi 
5 
Mehnat unumdorligi 1 
kishiga yetishtirilgan 
mahsulot 
 
 
A) bir yilda 
Ming so‘m 
5991545 
2979400 
- 3012145 
 
B) bir kunda 
Ming so‘m 
22191 
11035 
- 11156 
 
V) bir soatda 
so‘m 
3170 
1576 
- 1594 
Fermer xo‘jaligida 2008 yilda yetishtirilgan yalpi mahsulot qiymati 65907 ming so‘mni tashkil 
etgan bo‘lsa, 2009 yilda bu ko‘rsatkich 74485 ming so‘mni tashkil qilgan.
Fermer xo‘jaligida 2008 yilda ishlovchilarning o‘rtacha yillik soni 11 kishidan iborat bo‘lgan 
bo‘lsa, 2009 yilga kelib ishchilar soni 25 kishiga yetgan. Ya'ni 2008 yilga nisbatan 2009 yilda ishchilar 
soni 14 taga ko‘paygan. 

---

297 
Qishloq xo‘jaligida jami sarflangan ish kuni 2008 yilda 2970 kunni, jami sarflangan ish soati 
20790 soatni, 2009 yilda esa jami sarflangan ish kuni 6750 kunni, jami sarflangan ish soati 20790 
soatni tashkil etgan.
Fermer xo‘jaligida 2008 yilda mehnat unumdorligi 1 kishiga yetishtirilgan mahsulot qiymati 1 
yilda 5991545 so‘mdan, 1 kunda 22191 so‘mdan, bir soatda 3170 so‘mdan to‘g‘ri kelgan bo‘lsa, 2009 
yilda bu ko‘rsatkich 1 yilda 2979400 so‘mni, 1 kunda 11035 so‘mni, 1 soatda 1576 so‘mni tashkil 
etgan.
Korxona faoliyatining moliyaviy natijalari foydaning quyidagi ko‘rsatkichlari bilan tavsiflanadi.
- mahsulotni sotishdan olingan yalpi foyda bu foydadan olingan sof tushum bilan sotilgan 
mahsulotni ishlab chiqarish o‘rtasidagi tafovut sifatida aniqlanadi:
YaF=SST-IT (1) 
bunda, YaF- yalpi foyda; 
SST-sotishdan olingan sof tushum; 
IT-sotilgan mahsulotni ishlab chiqarish tannarxi.
- asosiy faoliyatdan ko‘rilgan foyda bumahsulotni sotishdan olingan yalpi foyda bilan davr 
xarajatlari o‘rtasidagi tafovut asosiy faoliyatdan ko‘rilgan boshqa daromadlar qo‘shilgan yoki boshqa 
zararlar olinishi natijasida aniqlanadi: 
AFF=YaF-DX+BD-BZ (2) 
bunda, AFF-asosiy faoliyatdan olingan foyda; 
DX-davr xarajatlari; 
BD-asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlar; 
BZ- asosiy faoliyatdan ko‘rilgan boshqa zararlar. 
- xo‘jalik faoliyatidan olingan foyda yoki (zara), bu asosiy faoliyatdan olingan foyda summasi, 
moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlar va ko‘rilgan zaralar o‘rtasidagi tafovut sifatida hisoblab 
chiqiladi: 
UF=AFF+MD-MZ (3) 
bunda, UF- umumxo‘jalik faoliyatidan olingan foyda; 
MD-moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlar; 
MZ-moliyaviy faoliyatdan ko‘rilgan zararlar. 
- soliq to‘langungacha olingan foyda, u umumxo‘jalik faoliyatidan olingan foydaga qo‘shilib 
favqulodda vaziyatlardan ko‘rilgan zararlar summasi chegirishi natijasida aniqlanadi: 
STF=UF+FF-FZ (4) 
bunda, STF-soliq to‘langungacha olingan foyda; 
FF-favkulodda vaziyatlardan olingan foyda; 
FZ-favkulodda vaziyatlardan ko‘rilgan zarar. 
- sub'ektning sof foydasi, soliqda tortiladigan daromad (foyda) summasidan daromad (foyda) va 
qonunda ko‘rstailgan soliqlar va to‘lovlar summalarining chegirilishi natijasida qolgan summaga teng: 
SF=STF-(DS+BST) (5) 
bunda, SF-sof foyda; 
DS-daromad (foyda)dan to‘lanadigan soliq; 
BST-boshqa soliqlar va to‘lovlar. 
“Oxun To‘laev” fermer xo‘jaligida dehqonchilik mahsulotlari yetishtirish xarajatlari tahlili 5-
jadvalda keltirilgan. 
5-jadval