Microsoft Word 03 Kishlok xujaligida buxalteriya xisobi va solikka tortish \

Qo‘shimcha  yozuv  usuli  schotlar  aloqasi  to‘g‘ri  tuzilgan,  lekin  xo‘jalik  muomalasining 

summasi yozilishi kyerak bo‘lganidan kam qilib yozilgan paytda xatoni tuzatish uchun qo‘llaniladi.  

Qo‘shimcha  yozuvda schotlar korrespondensiyasi xato (kam)  yozilgan  yozuvdagidek qilib, 

xato yozilgan va yozilishi kyerak bo‘lgan to‘g‘ri summa o‘rtasidagi farqiga tuziladi.  

Masalan,  mol  yetkazib  beruvchilardan  40000  so‘mlik  Material  olingan.  Schotlar 

korrespondensiyasida esa 35000 so‘m deb ko‘rsatilgan. 

1010-«Xom-ashyo va Materiallar» schoti debeti –35000 so‘m, 

6010-«Mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga 

to‘lanadigan schotlar» schotining krediti – 35000 so‘m. 

Ushbu  xatoni  tuzatish  uchun  yuqoridagi  schotlarga  5000  so‘m  qo‘shimcha  yozuv  qilinadi 

(40000-35000). 

1010-«Xom-ashyo va Materiallar» schoti debeti –5000 so‘m, 

6010-«Mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga 

 to‘lanadigan schotlar» schotining krediti –5000 so‘m 

Natijada ikkala yozuv summasi sodir bo‘lgan xo‘jalik muomalasini to‘g‘ri aks ettiradi. 

Ayrim  hisob  registrlarida  xatolarni  tuzatishda  ham  qizil  storno  usulidan,  ham  qo‘shimcha 

yozuv usulidan foydalanib, hisob ko‘rsatkichlari tartibga solinib ham turiladi. 

Masalan, mahsulotning haqiqiy tannarxini aniqlashga oid hisob-kitobga muvofiq reja tannarx 

bilan haqiqiy tannarx o‘rtasidagi farq summasi qizil storno yoki qo‘shimcha yozuv yo‘li bilan hisob 

registrlarida rasmiylashtiriladi. Agar mahsulot (ish, xizmat) ning haqiqiy tannarxi reja tannarxidan 

oshiq bo‘lsa, u holda qo‘shimcha yozuv usulidan foydalanib, farq summa oddiy rang bilan yoziladi, 

agar teskarisi bo‘lsa, unda qizil storno usulidan foydalaniladi.Shunday qilib, mahsulo (ish, xizmat) 

larning  reja  tannarxi  bo‘yicha  baholanib  schotlarda  aks  ettirilgan  qiymati  tartibga  solish  yozuvi 

yordamida haqiqiy tannarx darajasiga yetkaziladi. 

Tuzatilgan schotlar aloqasini yozishda xato yozuvning sanasi va raqamiga asoslanib, tuzatish 

sabablarini ko‘rsatgan holda izoh berish kyerak. 

Xo‘jalik yurituvchi subektlarda buxgalteriya hisobini yuritishda xilma-xil texnik vositalar va 

---

 

 

turli  hisob  registrlaridan  foydalaniladi.  Xo‘jalik  muomalalarini  qayd  qilishda  tashqi  shakli  va 

grafalanishi turlicha daftarlar, kartochkalar va alohida varaqlar qo‘llaniladi, hisob registrlarining u 

yoki bu tartibda o‘zaro bog‘lanishi aniqlanadi va hisob registrlariga  yozishning u  yoki bu usuli, u 

yoki bu ketma-ketligi qo‘llaniladi. Muomalalarni qayd qilishda qo‘llaniladigan texnik vositalar va 

hisob  registrlarining  turli  xil  birlashmalari  buxgaltyerlik  hisobining  har  xil  shakllarini  ishlab 

chiqishga olib keladi.