371
2.Fermer xo`jaliklari rivojlanishi va samaradorligi dinamikasi tahlili o`rganilsin.
1-jadval
Respublika fermer xo’jaliklari faoliyatining asosiy ko’rsatkichlari (2003-2012 yy.)*
2003
2012
2012 yilda 2003
yilga nisbatan
o`zgarish
+,-
%
Fermer xo’jaliklari soni(yil oxiriga),ming
87,6
70,8
Biriktirilgan
yer maydoni,
ming ga
2148,1
5854,3
Bir fermer xo’jaligiga to’g’ri keladi,ga
24.5
82.7
Qishloq xo’jalik mahsuloti,mlrd.sum
615.1
8377.2
Ekin maydoni,
ming ga
1401.9
3082.6
Shu jumladan:
Donli ekinlar
680.3
1381.6
Texnika ekinlari
590.0
1352.6
Ulardan paxta
573.0
1297.2
Kartoshka va sabzavot – poliz ekinlari
36.8
108.1
Kartoshka
2.2
15.0
Sabzavot
17.5
63.5
Poliz ekinlari
17.0
29,6
Oziqa ekinlari
94,9
240,3
Qishloq xo’jalik mahsulotlari ishlab
chiqarish, ming tonna
Paxta
1061,5
3439,4
Don (ishlovdan keyingi vaznda)
2201,4
6064,5
Kartoshka
33,5
487,3
Sabzavot
353,5
2732,9
Poliz ekinlari
177,8
730,9
Go’sht (tirik vaznda)
18,7
45,1
Sut
83,5
256,8
Tuxum, mln. Dona
60.2
464.6
Jun (fizik vaznda), tonna
325
372
3.Dehqon xo`jaliklari rivojlanishi va samaradorligi dinamikasi tahlili o`rganilsin.
2-jadval
Dehqon xo’jaliklari faoliyatining asosiy ko’rsatkichlari(2003-2012 yy.)*
2003
2012
2012 yilda 2003
yilga nisbatan
o`zgarish
+,-
%
Qishloq xo’ja-lik mahsuloti,mlrd so’m
2559,5
15474,2
Ekin maydoni,ming ga
421,2
467,7
Shu jumladan:
Donli ekinlar
198,5
214,9
Texnika ekinlari
7,8
5,7
Kartoka va sabzavot –poliz ekinlari
153,5
201,6
Ulardan:
Kartoshka
43,6
60,5
Sabzavot
94,0
118,1
Poliz ekinlari
15,8
23,0
Ozuqa ekinlari
61,4
45,5
Qishloq
xo’ja-lik
mahsulot-lari
ishlab
chiqarish,ming tonna
Don(ishlovdan keyingi vaznda)
973,8
1361,5
Kartoshka
751,2
1552,8
Sabzavot
2321,9
4977,1
Poliz ekinlari
331,7
664,2
Go’sht (tirik vaznda
878,0
1583,9
Sut
3865,7
7008,5
Tuxum,mln.dona
873,1
2113,7
Jun(fizik vaznda),ming tonna
13,5
26,8
4.Fermer xo’jaliklarini yuritish uchun taqdim etiladigan yer uchastkalarining maqbullashtirilgan
hajmi
3-jadval
Fermer xo’jaliklarini yuritish uchun taqdim etiladigan yer uchastkalarining
maqbullashtirilgan hajmi (2015 yil 1 dekabr, maqbullashtirish natijasi bo’yicha)
Respub-
lika
bo’yicha
2015 yil 1 oktyabr,
maqbullash-
tirishgacha
2015 yil 1 dekabr,
maqbullashtirish
natijasi bo’yicha
Farqi
Jami
fermer
xo’jalik-
lari
soni, ta
1 f/x-ga
to’g’ri
kelgan
o’rtacha
Jami
fermer
xo’jalik-
lari soni,
ta
1 f/x-ga
to’g’ri
kelgan
o’rtacha
Fermer
xo’jaliklari
soni, ta
1 f/x-ga to’g’ri
kelgan o’rtacha
yer uchastkasi,
ga
(+,-)
%
(+,-)
%
373
yer
uchast-
kasi, ga
yer
uchast-
kasi, ga
Jami
Jami
83514
43,9
101070
36,1
Shu jumladan, paxtachilik va g’allachilikka
Jami
48264
65,1
60695
52,7
Sabzavotchilik va polizchilikka
Jami
2982
12,5
3655
8,1
Bog’dorchilik va uzumchilikka
Jami
19575
9,5
24730
6,8
Chorvachilikka
Jami
6770
34,6
6572
31,2
Qishloq xo’jaligining boshqa yo’nalishlariga
Jami
5923
11,5
5418
8,3
Test topshiriqlari:
1.fermer xo’jaligining yer maydonini maqbullashtirish nima?
a) yer-suv resurslaridan yanada oqilona foydalanish maqsadida uning yer maydoni hajmini
o’zgartirish demakdir.
b) yer-suv resurslaridan yanada oqilona foydalanish va fermer xo’jaligining moliyaviy
barqarorligini ta’minlash maqsadida uning yer maydoni hajmini o’zgartirish demakdir.
c) Fermer xo’jaligining moliyaviy barqarorligini ta’minlash maqsadida uning yer maydoni hajmini
o’zgartirish demakdir.
d) fermer xo’jaligining moliyaviy barqarorligini ta’minlash va yer-suv resurslaridan yanada
oqilona foydalanish maqsadida uning yer maydoni hajmini o’zgartirish demakdir.
2.Fermer xo’jaligining qo’shimcha tarmoqlariga qaysilarni kiritish mumkin
a)
Tijorat, savdo-sotiq.Xizmat ko’rsatish. Yarim tayyor mahsulotlar ishlab chiqarish
b) Madaniy-maishiy xizmat ko’rsatish. Xizmat ko’rsatish. Yarim tayyor mahsulotlar ishlab
chiqarish
c) Tijorat, savdo-sotiq. Madaniy-maishiy xizmat ko’rsatish. Xizmat ko’rsatish. Yarim tayyor
mahsulotlar ishlab chiqarish
d) Tijorat, savdo-sotiq. Madaniy-maishiy xizmat ko’rsatish. Xizmat ko’rsatish.
3.Ko’p tarmoqli fermer xo’jaliklari qanday xususiyatlarga ega bo’lishi mumkin:
a) Ishlab chiqarishning qo’shimcha tarmog’i
asosiy tarmoq bilan bog’liq holda yoki bog’liq
bo’lmagan
sohalarda tashkil etiladi. Qo’shimcha tarmoqni fermer xo’jaligi
o’zi alohida yoki
boshqa fermerlar bilan tashkil etishi mumkin(kooperasiya)
.
b) Qo’shimcha tarmoq
alohida yuridik shaxs sifatida
tashkil etilishi mumkin. Har qanday fermer
xo’jaligi o’z daromadini (sof foyda) oshirish maqsadlarida o’z xoxishiga ko’ra, ixtiyoriy ravishda
qo’shimcha tarmoqlarni tashkil etgan holda ko’p tarmoqli fermer xo’jaliklariga aylanishi
mumkinligidir.
374
c) Har qanday fermer xo’jaligi o’z daromadini (sof foyda) oshirish maqsadlarida o’z xoxishiga
ko’ra, ixtiyoriy ravishda qo’shimcha tarmoqlarni tashkil etgan holda ko’p tarmoqli fermer
xo’jaliklariga aylanishi mumkinligidir.
d) Hamma javoblar to`g`ri.
4.Hozirgi vaqtda hududlarda fermer xo’jaliklarida qo’shimcha tarmoqni rivojlantirishga
to’siq bo’layotgan muammolarga qaysilarni kiritish mumkin
a) Siyosiy jihatdan, Ma’muriy-tashkiliy jihatdan, Ijtimoiy jihatdan
b) Iqtisodiy jihatdan, Ma’muriy-tashkiliy jihatdan, Ijtimoiy jihatdan
c) Iqtisodiy jihatdan, Siyosiy jihatdan, Ijtimoiy jihatdan
d)Ma’muriy-tashkiliy jihatdan, Ijtimoiy jihatdan, Siyosiy jihatdan
Nazorat uchun savollar:
1.Mulk nima ?
2.Mulk qanday kategoriya?
3.Bozor iqtisodiyoti sharoitida mulkning qanday shakllari mavjud?
4.Mulkni xususiylashtirish tartiblari qanday?
5.Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish qanday amalga oshiriladi?
6.Xo’jalik yuritish shakllari nima?
7.Ijtimoiy-iqtisodiy tarkib deganda nimani tushunasiz?
8.Fermer xo’jaliklari qanday tartibda tuziladi?
9.Fermer xo’jaligini shirkat, dehqon va boshqa qishloq xo’jalik korxonalaridan farqi nimada?
10.Fermer xo’jaligi namunaviy ustavini mazmunini ayting.
11.Fermer xo’jaligi qanday yerlarda tashkil etiladi?
12.Fermer xo’jaliklarini eng minimum o’lchamlarini ayting.
13.Qanday yerlarda fermer xujaliklari tashkil etilmaydi?
14.Fermer xo’jaligi qanday tartibda soliqqa tortiladi?
15.Fermer xo’jaligininger maydonini maqbullashtirish deganda nima tushuniladi?
16.Dehqon xo’jaligi nima?
17.Dehqon xo’jaligini tashkil etish zaruriyati nimadan iborat?
18.Dehqon xo’jaligini tashkil etish tamoyillari qaysilar?
19.Dehqon xo’jaligi mulkini kim tasarruf etadi?
20.Dehqon xo’jaligi zarur ishlab chiqarish vositalarini kimdan va qaysi mablag’ hisobiga oladi?
21.Dehqon xo’jaligining iqtisodiyotdagi roli qanday?
Do'stlaringiz bilan baham: 
