Microsoft Word 01 Kishlok xujalik ishlab chikarish iktisodiyoti

16.20.Asalarichilikning rivojlanishi, hozirgi ahvoli va istiqboli 

 

Mustaqillik  yillarida  qishloq  xo’jaligi  tarmog’i  oldida  turgan  asosiy  muammolardan  biri 

aholining  oziq-ovqat  mahsulotlariga  bo’lgan  extiyojini  o’zimizda  ishlab  chiqarilgan  qishloq 

xo’jaligi mahsulotlari hisobiga qondirishdan iborat bo’lib,   bu shu paytgacha uncha rivojlanmagan 

tarmoq hisoblangan – asalarichilikni jadal  rivojlantirish vazifasini qo’ydi. Shuning uchun ham, 

mamlakatimiz  istiqlolga  erishgan  kunlaridanoq  agrar  sohaning  muhim  tarmog’i  hisoblangan 

asalarichilikni rivojlantirishga katta e’tibor qaratilgan. Eng asosiysi sohada bozor munosabatlarini 

qaror toptirishga qaratilgan iqtisodiy islohotlar izchillik bilan amalga oshirilib, chorvachilikni, shu 

jumladan  asalarichilikni  barqaror  rivojlantirishning  huquqiy  asoslari  barpo  etildi.  Bunga  misol 

qilib,  Davlat  qonunlari, Prezident  farmoni  va  qarorlarini  hamda  hukumat  Dasturlarini,  Vazirlar 

Mahkamasining  qator  qarorlarini  keltirish  mumkin.  Ayniqsa,  bu  borda  Prezident  I.Karimov 

tomonidan “Shaxsiy yordamchi, dehqon va fermer xo’jaliklarida chorva mollarini ko’paytirishni 

rag’batlantirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi 2006 yil 23 –martda qabul qilingan 308-sonli hamda 

“Shaxsiy  yordamchi,  dehqon  va  fermer  xo’jaliklarida  chorva  mollarini  ko’paytirishni 

rag’batlantirishni kuchaytirish hamda  chorvachilik mahsulotlari ishlab chiqarishni kengaytirish 

borasidagi qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida”gi 2008 yil 21 –aprelda qabul qilingan 842-sonli 

qarori muxim ahamiyat kasb etmoqda. Ushbu qarorlarning joylarda ijrosini ta’minlash maqsadida 

Respublika      Vazirlar  Mahkamasining  2009-2011  yillar  davomida    chorvachilikni,  jumladan 

rivojlantirish,  mamlakatda  chorvachilik,  qoramolchilik,  asalarichilik  va  baliqchilikni 

rivojlantirishga  yo’naltirilgan qator qarorlar va me’yoriy hujjatlar qabul qilindi. Asalarichilik – 

qishloq xo’jaligining  muxim  tarmog’i.  Asalarilar  barcha  xo’jaliklarda  muvaffaqiyatli  rivojlanib 

kelmoqda. 

Xalqimizning oziq-ovqat mahsulotlariga bo’lgan talabini qondirish uchun, qishloq xo’jaligi 

ekinlarining hosildorligini oshirish zarur.  

Hozirgi  vaqtda  ko’chma  asalarichilik  keng  qo’llaniladigan  bo’lib,  tog’  oldi  (adir)  larda 

joylashgan pasekalarning 90% ini tashkil qiladi. 

Mamlakatimizning  tog’li  tumanlarida  doimiy  ravishda  (bir  joyda)  turuvchi  pasekalarning 

10% ini tashkil qiladi. 

Asalarichilikni  rivojlantirish  hozirgi  zamon  yer  tizimi,  har  bir  hududning  tabiiy  iqlim  va 

tuproq sharoitini hisobga olgan holda, uning  ozuqa bazasini yaxshilash, xo’jaliklarning iqtisodiy 

jixatdan samaradorligini oshirishni taqozo etadi.       

---

 

 

345 

 

Respublikada yuqoridagi amalga oshirilgan islohotlarning natijasi sifatida keyingi yillarda 

baliqchilik rivojlanib bormoqda. Quyidagi 1-jadvalda  respublikada  2011-2014 yillarda barcha 

toifadagi  xo’jaliklarda,  fermer  xo’jaliklarida,    dehqon  va  aholining  shaxsiy  yordamchi 

xo’jaliklarida  hamda qishloq xo’jaligi faoliyatini amalga oshiruvchi tashkilotlarda asal yetishtirish 

dinamikasining tahlili keltirilgan.