Mexanizatsiyalash muhandislari instituti

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

 

Kirish 

«Ta`limto‟g‟risida»giqonunva 

«Kadrlartayyorlashmilliydasturi»data`lim-

tarbiyatiziminiislohqilish,  

ungailg‟orpedagogiktexnologiyalarnijoriyetishzarurligiqayta-qaytata`kidlanadi. 

Chunkimamalakatimiztezsur`atlarbilantaraqqiyetib, 

jahonhamjamiyatidaiqtisodiy-siyosiymavqeikundan-

kunortibbormoqda.Lekinijtimoiysohada, 

ayniqsa,ta`lim-

tarbiyadaumumiytaraqqiyotdanorqadaqolishhollarisezilmoqda.Ta`lim-tarbiya 

jarayonini    texnologiyalashtirish  bilan  bunday    holga  barham  berish  mumkin. 

Quyidagi  holatlar  ilg‟or  texnologiyalarni    ta`lim-tarbiya  jarayoniga 

tadbiqetishning dolzarbligini  ko‟rsatib beradi: 



 

«Kadrlar    tayyorlash  milliy  dasturi»  maqsadi  va  vazifalarini  ro‟yobga 

chiqarish      uchun,  ma`lum  sabablarga  ko‟ra  jahon  hamjamiyati  taraqqiyotidan 

ortda qolib ketgan jamiyatimiz taraqqiy etgan mamlakatlar qatoridan o‟rin olishi 

uchun,  aholi  ta`limini  jadallashtirish  va  samaradorligini  oshirish  maqsadida  

ilg‟or pedagogik tadbirlardan foydalanish zarurligi; 



 

an`anaviy  o‟qitish  tizimi    yozma  va  og‟zaki  so‟zlarga  tayanib  ish 

ko‟rishi  tufayli  «axborotli  o‟qitish»  sifatida  tavsiflanib,  o‟qituvchi  faoliyati 

birgina  o‟quv  jarayonining  tashkilotchisi    sifatidagina  emas,  balki  nufuzli 

bilimlar  manbaiga  aylanib  qolganligi  yoki  ta`lim-tarbiya  jarayonida  o‟qituvchi 

va o‟quvchi rolini o‟zgartirish zarurligi; 



  fan-texnika 

taraqqiyotining 

o‟ta 

rivojlanganligi 

natijasida 

axborotlarning  keskin    ko‟payib  borayotganligi  va  ularni  yoshlarga    bildirish 

uchun vaqtning chegaralanganligi; 



  kishilik  jamiyati  taraqqiyotining  shu  kundagi  bosqichida  nazariy  va 

empirik bilimlarga asoslangan tafakkurdan tobora foydali natijaga  ega bo‟lgan, 

aniq yakunga asoslangan texnik tafakkurga o‟tib borayotganligi; 



 

Barkamol  avlodni  tarbiyalash    talabi  ularga  eng  ilg‟or  bilim  berish 

usuli hisblangan ob`ektiv borliqqa tizimli yondashuv tamoyilidan foydalanishni 

talab qilishi.          

---

 

 

 

 

Zamonaviy  ta‟limni  tashkil  etishga  qo‟yiladigan  muhim  talablardan  biri 

ortiqcha ruhiy va jismoniy kuch sarf etmay, qisqa vaqt ichida yuksak natijalarga 

erishishdir.  Qisqa  vaqt  orasida  muayyan  nazariy  bilimlarni  o‟quvchilarga 

yetkazib  berish,  ularda  ma‟lum  faoliyat  yuzasidan  ko‟nikma  va  malakalarni 

hosil  qilish,  shuningdek,  o‟quvchilar  faoliyatini  nazorat  qilish,  shuningdek, 

o‟quvchilar faoliyati nazorat qilish, ular tomonidan egallangan bilim, ko‟nikma 

hamda  malakalar darajasini baholash o‟qituvchidan yuksak pedagogik mahorat 

hamda ta‟lim jarayoniga nisbatan yangicha yondashuvni talab etadi. 

Pedagogik  texnologiya  o‟z  mohiyatiga  ko‟ra  subyektiv  xususiyatga  ega, 

ya‟ni,  har  bir  pedagog  ta‟lim  va  tarbiya  jarayonini  o‟z  imkoniyati,  kasbiy 

mahoratidan  kelib  chiqqan  holda  ijodiy  tashkil  etishi  lozim.  Qanday  shakl, 

metod  va  vositalar  yordamida  tashkil  etilishidan  qat‟iy  nazar  pedagogik 

texnologiyalar: 

-  pedagogik  faoliyat  (ta‟lim-tarbiya  jarayonining)  samaradorligini 

oshirishi; 

-  o‟qituvchi va o‟quvchilar o‟rtasida o‟zaro hamkorlikni qaror toptirishi; 

-  o‟quvchilar tomonidan o‟quv predmetlari bo‟yicha puxta bilimlarning 

egallashini ta‟minlashi; 

-  o‟quvchilarda  mustaqil,  erkin  va  ijodiy  fikrlash  ko‟nikmalarini 

shakllantirishi; 

-  o‟quvchilarning  o‟z  imkoniyatlarini  ro‟yobga  chiqara  olishlari  uchun 

zarur shart-sharoitlarni yaratishi; 

-  pedagogik  jarayonda  demokratik  va  insonparvarlik  g‟oyalarining 

ustuvorligiga erishishni kafolatlashi zarur. 

Pedagogik  texnologiyalardan  majburan  foydalanish  mumkin  emas. 

Aksincha,  tajribali  pedagoglar  tomonidan  asoslangan  yoki  ular  tomonidan 

qo‟llanilayotgan  ilg‟or  texnologiyalardan  maqsadga  muvofiq  foydalanish  bilan 

bizga, ularni ijodiy rivojlantrish maqsadga muvofiqdir. 

 

---