Mexanizatsiyalash muhandislari instituti «fizika va kimyo» kafedrasi

4.
 
Monoxromatik nur, sindirish burchagi 40
0
bo‟lgan prizmaning yon sirtiga 
normal tushmoqda. Bu nur uchun, prizma materialining sindirish ko‟rsatkichi 1,5. 
Prizmadan chiqayotgan nurning dastlabki yo‟nalishidan og‟ishi topilsin. J:

=34
o
37‟ 
5.
 
Daryo tubiga, balandligi 125 sm bo‟lgan xoda tik o‟rnatilgan. Quyosh nurlari 
suv sirtiga 35
0
burchak ostida tushmoqda. Xodaning daryo tubidagi soyasining uzunligi 
qancha? J: h=0,875m 
6.
 
Yorug‟lik nuri prizmaga qanday burchak ostida tushgan bo‟lsa, shunday 
burchak ostida chiqadi, bunda, nur dastlabki yo‟nalishidan 6
0
ga buriladi. Prizmaning 
sindirish burchagi 12
0
ga teng bo‟lsa, prizma moddasining sindirish ko‟rsatkichi 
aniqlansin. J: n=1,45 

---

173 
7.
 
Yorug‟lik nuri havodan sindirish ko‟rsatkichi n=1,8 bo‟lgan yassi parallel 
shisha plastinkaga 60
0
burchak ostida tushmoqda. Agar, yorug‟lik nuri undan chiqishda 
2,5 sm ga siljigan bo‟lsa, plastinkaning qalinligi qancha? J: d=0,12m 
8.
 
Monoxromatik nur prizmaning yon sirtiga normal tushadi va undan 25
0
ga 
og‟ib chiqadi. Bu nur uchun, prizma materialining sindirish ko‟rsatkichi 1,7 ga teng 
bo‟lsa, prizmaning sindirish burchagi topilsin. J: 

=28
o
9.
 
Ba‟zi bir shisha navlarining qizil hamda binafsha nurlari uchun sindirish 
ko‟rsatkichi 1,51 va 1,53 ga teng. Bu nurlar shisha - havo chyegarasiga tushganida, to‟la 
ichki qaytish limit burchaklari topilsin. J: Α
q
=41
o
18
‟ ; 
α
b
=41
o
48
‟
10.
 
Suv yuziga d=2 sm qalinlikda yog‟ quyilgan. Yog‟ning sindirish ko‟rsatkichi 
n
1
=1,6. Yorug‟lik nuri havodan yog‟ga 40
0
burchak ostida tushmoqda. Bundan so‟ng, 
yorug‟lik nuri v=3 sm qalinlikdagi suvdan o‟tadi. Yorug‟lik nuri suvdan havoga qaytib 
chiqadimi? Nurning suvdagi va yog‟dagi yo‟li nimaga teng? Suvning absolut sindirish 
ko‟rsatkichi n
suv
= 1,33. J: L 
suv
=1sm; 
L
yog‟
=1,5sm